Việt Nam nằm trong top các nước ít công khai ngân sách nhất
So với các nước trong khu vực ASEAN, Việt Nam đứng thứ 2 từ dưới lên về độ công khai ngân sách nhà nước. Còn so với thế giới, Việt Nam cũng nằm trong top các nước ít công khai ngân sách nhất.
Việt Nam xếp thứ 2 khu vực về độ “mật” của ngân sách nhà nước
Theo báo cáo của tổ chức Đối tác Ngân sách Quốc tế (IBP) công bố sáng 29/3, chỉ số công khai ngân sách (OBI) 2017 của Việt Nam được 15/100 điểm, giảm 3 điểm so với lần khảo sát trước đó. Con số này thấp hơn rất nhiều so với mức trung bình toàn cầu là 42/100 điểm.
So với khu vực, Việt Nam chỉ đứng trên Myanmar, trong khi thua cả Campuchia. Đứng đầu khu vực là Philippines, ngay sau là Indonesia, Thái Lan.
Báo cáo trên đánh giá, kết quả trên cho thấy thông tin về ngân sách ít được cung cấp cho công chúng, và việc cung cấp cũng chưa kịp thời, hoặc công bố chậm hơn các thông lệ tốt của quốc tế. Hơn nữa, các tài liệu được công bố còn chưa đủ thông tin.
Xếp hạng chỉ số công khai ngân sách của Việt Nam hiện nay thuộc vào nhóm thứ 5- nhóm ít công khai nhất (đạt từ 0 – 20 điểm trên thang điểm 100) gồm 27 nước được coi là ít hoặc không công khai thông tin ngân sách.
Về tiêu chí “sự tham gia của công chúng vào ngân sách”, Việt Nam chỉ được chấm 7/100 điểm, trong khi mức trung bình toàn cầu là 12 điểm. Điều này cho thấy, các cơ quan lập pháp, hành pháp và kiểm toán tạo rất ít cơ hội và chưa có cơ chế để cho công chúng tham gia vào các quá trình ngân sách.
Về tiêu chí “giám sát”, Việt Nam ghi được 72/100 điểm đối với việc giám sát ngân sách của cơ quan lập pháp và 72/100 điểm đối với giám sát ngân sách của cơ quan kiểm toán.
Trong kỳ đánh giá OBI 2017, Việt Nam đã công khai được 5/8 tài liệu ngân sách chủ chốt cần được công khai.
Ông Joel Friedman, nghiên cứu viên cao cấp của tổ chức Đối tác Ngân sách Quốc tế (IBP) cho rằng, với việc áp dụng Luật Ngân sách 2015, Việt Nam có thể được cải thiện về minh bạch ngân sách. Thậm chí luật mới có thể giúp ghi được 60/100 điểm. Việt Nam có thể tốt hơn nữa khi có các cơ chế đối thoại, thảo luận về ngân sách trực tiếp hơn với người dân.
Tuy vậy, theo báo cáo trên, ngoài việc công bố tài liệu ngân sách, Việt Nam cần nâng cao chất lượng và sự đầy đủ thông tin ngân sách hơn và cần có cơ chế tạo cơ hội cho sự tham gia của công chúng thì mới có thể đưa được xếp hạng lên thứ hạng cao như Philippines và Indonesia trong khu vực.
Khảo sát công khai ngân sách 2017 của Tổ chức Đối tác ngân sách quốc Tế (IBP) là cuộc khảo sát độc lập quốc tế duy nhất về Chỉ số công khai ngân sách (OBI) được thực hiện hai năm/lần, từ 2006 trên phạm vi toàn cầu và được đánh giá độc lập của IBP và hơn 300 các chuyên gia nghiên cứu viên trên toàn cầu.
Kỳ đánh giá OBI 2017 có sự tham gia của 115 quốc gia. Khảo sát gồm 145 câu hỏi có tính điểm phân tích về 3 trụ cột, gồm: Mức độ minh bạch, sự tham gia của công chúng và sự giám sát của cơ quan lập pháp.
