Việt Nam đi đầu trong sử dụng BHYT hỗ trợ điều trị HIV

Bộ trưởng Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến trao những viên thuốc điều trị ARV từ nguồn BHYT cho người bệnh.

Sáng nay, 8-3, Cục Phòng, chống HIV/AIDS - Bộ Y tế phối hợp Cơ quan phát triển Quốc tế Hoa Kỳ (USAID) thông qua Dự án hỗ trợ kỹ thuật hướng tới Chương trình Phòng, chống HIV/AIDS bền vững (SHIFT) tổ chức sự kiện “Những bệnh nhân đầu tiên nhận thuốc ARV từ nguồn quỹ bảo hiểm y tế (BHYT)”.

Từ trước đến nay, việc điều trị bằng thuốc ARV được cung cấp miễn phí thông qua nguồn tài trợ quốc tế. Tuy nhiên, khi nền kinh tế Việt Nam ngày một tăng trưởng và phát triển, các cơ quan viện trợ quốc tế sẽ chuyển phân bổ nguồn lực hỗ trợ sang các nước có nguồn lực hạn chế và tình hình dịch HIV nghiêm trọng hơn. Kế hoạch cứu trợ khẩn cấp của Tổng thống Hoa Kỳ về phòng, chống AIDS (PEPFAR) đang hỗ trợ Chính phủ Việt Nam củng cố và mở rộng triển khai BHYT, như một chiến lược quan trọng nhất để duy trì bền vững chương trình điều trị bằng thuốc ARV.

Sự kiện hôm nay là kết quả của thời gian dài chuẩn bị, từ việc hoàn thiện cơ sở pháp lý đến kiện toàn các cơ sở điều trị, mở rộng tỷ lệ người nhiễm HIV tham gia BHYT, đấu thầu thuốc tập trung mua thuốc ARV sử dụng nguồn quỹ BHYT và hoàn thiện các hướng dẫn quản lý, sử dụng và thanh quyết toán thuốc ARV nguồn quỹ BHYT.

Cục Phòng, chống HIV/AIDS đã hướng dẫn 63 tỉnh thành phố đồng loạt tổ chức sự kiện “Những bệnh nhân đầu tiên điều trị thuốc ARV từ nguồn bảo hiểm y tế” vào ngày 8-3, nhằm truyền thông, quảng bá mốc chuyển đổi nguồn thuốc ARC từ BHYT. Bộ Y tế chọn bốn địa phương: Hà Nội, Hải Phòng, Nghệ An và TP Hồ Chí Minh tổ chức sự kiện cấp quốc gia “Những bệnh nhân đầu tiên nhận điều trị ARV từ nguồn bảo hiểm y tế”.

Phó Cục trưởng Cục Phòng chống HIV/AIDS Hoàng Đình Cảnh nhấn mạnh, BHYT sẽ chi trả tiền thuốc ARV, các xét nghiệm phục vụ điều trị và các dịch vụ đặc thù theo phạm vi, mức hưởng của người tham gia BHYT. Chi phí thuốc ARV phác đồ bậc một khoảng hơn bốn triệu đồng/năm/người, phác đồ bậc hai đắt gấp 7-8 lần, các chi phí khám bệnh, các xét nghiệm định kỳ và các dịch vụ đặc thù cũng khá cao. Người nhiễm HIV có xác suất mắc các bệnh nhiễm trùng cơ hội cao hơn người không nhiễm. Vì vậy, BHYT giúp người nhiễm HIV giảm gánh nặng tài chính cho chăm sóc sức khỏe, giúp họ bảo đảm việc điều trị liên tục và lâu dài.

Đến nay, việc tham gia và sử dụng BHYT của người nhiễm HIV đã đơn giản, thuận lợi hơn. Người nhiễm HIV không nhất thiết phải tham gia BHYT theo hộ gia đình. Bộ Y tế đã có giải pháp khắc phục tình trạng thiếu giấy tờ tùy thân, đăng ký khám chữa bệnh ban đầu, chuyển tuyến, chuyển tiếp… đối với người bệnh HIV.

Hiện tại, BHYT đang thanh toán các chi phí như phí khám bệnh, xét nghiệm và điều trị nhiễm trùng cơ hội dành cho người nhiễm HIV tại các cơ sở điều trị HIV đủ điều kiện. Trong tương lai, từ năm 2019, BHYT sẽ mở rộng chi trả cho cả thuốc ARV cho các bệnh nhân có thẻ BHYT.

Ông Daniel J. Kritenbrink, Đại sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam cho biết “Chính phủ Hoa Kỳ thông qua PEPFAR và các đối tác Việt Nam đã cùng nhau nỗ lực trong suốt 15 năm qua nhằm ngăn chặn đại dịch HIV và kết quả đạt được đến nay là rất ấn tượng. Việc chuyển dần nguồn lực chi trả cho điều trị HIV sang quỹ BHYT là một chiến lược đúng đắn, thể hiện cam kết mãnh mẽ của Chính phủ Việt Nam trong quyết tâm chấm dứt đại dịch AIDS vào năm 2030. Từ nay, người nhiễm HIV tại Việt Nam có thể an tâm, tiếp tục duy trì điều trị HIV và sống khỏe ngay cả khi các nguồn lực quốc tế bị cắt giảm”.

Trên thế giới hiện nay rất ít các quốc gia có thể làm được việc sử dụng BHYT để chi trả cho dịch vụ điều trị HIV. Trong 15 nước có tỷ lệ lây nhiễm cao nằm trong chương trình PEPFAR hỗ trợ, Việt Nam là nước duy nhất và đi đầu trong việc sử dụng nguồn lực trong nước thông qua BHYT để hỗ trợ các dịch vụ điều trị HIV cho người dân. Có được điều này là nhờ có sự cam kết mạnh mẽ của Chính phủ Việt Nam đối với công tác chăm sóc y tế nói chung và HIV nói riêng.

Cụ thể, số người nhiễm HIV đang được điều trị ARV tham gia BHYT tăng từ 40% năm 2014 lên 89% cuối năm 2018, tăng hơn gấp đôi trong khoảng 4-5 năm trở lại đây. Bênh cạnh đó, Việt Nam cũng đi đầu trong việc đạt được ức chế tải lượng virus với mức trên 93%. Đây là một kết quả ấn tượng bởi nếu người nhiễm HIV đạt được ngưỡng ức chế tải lượng virus thì không có khả năng lây nhiễm HIV cho bạn tình qua đường tình dục.

Trong thời gian tới, Cục Phòng chống HIV/AIDS phối hợp với các đối tác thuộc PEPFAR hỗ trợ địa phương tăng độ bao phủ và sử dụng BHYT cho người nhiễm HIV. Hy vọng với những nỗ lực đang thực hiện, Việt Nam sẽ là quốc gia điển hình về cung cấp dịch vụ bền vững bằng nguồn lực trong nước, đồng thời đạt được mục tiêu kiểm soát dịch HIV.

THIÊN LAM