Vì sao Việt Nam không có tên trong bảng xếp hạng PISA?

Hai lý do chính để Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD) chưa đưa kết quả của Việt Nam vào bảng so sánh theo Bộ GD-ĐT là:

Thứ nhất, báo cáo so sánh quốc tế đầy đủ không thể hoàn thành tại thời điểm công bố nếu đưa Việt Nam vào phân tích dữ liệu so sánh quốc tế. Bởi vì, ban đầu OECD đề nghị để dữ liệu của Việt Nam sang 2020 mới công bố, họ muốn dành thêm thời gian để nghiên cứu sâu hơn sự khác biệt của Việt Nam. Tuy nhiên, do sự phối hợp tích cực của phía Việt Nam trong quá trình xử lý số liệu nên đến tháng 9/2019 OECD đã đồng ý công bố kết quả của Việt Nam cùng với các nước khác vào ngày 3/12/2019.

Thứ hai, số liệu thu được của Việt Nam không phù hợp (misfit) với mô hình lý thuyết hồi đáp câu hỏi, mức độ không phù hợp cao hơn so với các quốc gia khác, có sự khác biệt lớn với mô hình đánh giá của OECD.

Kết quả PISA Việt Nam cao nhưng không có tên trong bảng xếp hạng. Ảnh minh họa: Báo CAND

TS Lê Thị Mỹ Hà, Giám đốc quốc gia PISA Việt Nam, Giám đốc Trung tâm Đánh giá chất lượng giáo dục (Cục Quản lý chất lượng, Bộ Giáo dục và Đào tạo) giải thích thêm, quá trình phân tích, xử lý dữ liệu PISA của Việt Nam, OECD đã làm đúng quy trình nghiêm ngặt.

Sau quá trình thẩm tra, OECD khẳng định Việt Nam không có gì sai sót trong quá trình tổ chức thực hiện, không thao túng số liệu hay thiên lệch khi chấm điểm.

Tuy nhiên, do kết quả các câu trả lời của học sinh Việt Nam thi trên giấy quá khác biệt với các nước OECD thi trên máy tính, cho ra một mô hình khác biệt (misfit) với mô hình các nước OECD đang thi trên máy tính nên OECD muốn nghiên cứu sâu hơn.

Bà Hà cũng khẳng định, không có tên không phải là thất bại. Việt Nam vẫn nhận được kết quả thi, có thể nắm bắt điểm mạnh của học sinh, thấy được bức tranh tổng thể về giáo dục quốc tế, từ đó có thay đổi phù hợp trong việc dạy - học và đánh giá theo hướng phát triển năng lực.

Trước đó, Bộ Giáo dục và Đào tạo, Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD) đã thông tin tóm tắt về kết quả PISA của Việt Nam.

Học sinh Việt Nam đạt 505 điểm Đọc hiểu, cao thứ 13 trong 79 quốc gia và vùng lãnh thổ tham gia, tăng 19 bậc so với chu kỳ năm 2015. Về Toán học, Việt Nam đạt 496 điểm, cao thứ 24, giảm hai bậc. Còn với Khoa học, Việt Nam đạt 543 điểm, cao thứ 4, tăng 8 hạng so với năm 2015.

Báo cáo cho thấy thế mạnh của học sinh Việt Nam là ở thái độ tích cực làm bài, tỷ lệ có mặt tham gia cao, tỷ lệ trả lời hết câu hỏi thuộc nhóm cao nhất thế giới. Qua câu hỏi ở cuối đề thi về tự đánh giá nỗ lực của bản thân khi làm bài, hầu hết học sinh Việt Nam đánh giá đã làm bài thi PISA với nỗ lực cao nhất.

Về thời gian làm bài, nhiều học sinh các nước đã phải bỏ một số câu hỏi khi kết thúc thời gian ở cuối mỗi phần thi, nhưng Việt Nam chỉ bỏ 0,1% số câu hỏi, thấp hơn cả Trung Quốc - quốc gia đứng đầu (có tỷ lệ câu hỏi phải bỏ là 1,1%).

Giáo dục Việt Nam thêm một lần vượt mặt Anh, Mỹ

Dù đạt kết quả rất tốt, Việt Nam không được OECD đưa vào bảng xếp hạng toàn cầu. Điều này đã gây nhiều băn khoăn.

Chương trình Đánh giá Học sinh quốc tế (PISA) là một cuộc khảo sát được thực hiện 3 năm một lần với học sinh 15 tuổi nhằm đánh giá mức độ kiến thức và kỹ năng mà các em có được để tham gia vào thị trường lao động.

Việc đánh giá này tập trung vào mức độ thành thục ở các môn Đọc hiểu, Toán, Khoa học và một lĩnh vực mang tính sáng tạo (năm 2018 là năng lực toàn cầu) cũng như mức độ hạnh phúc của học sinh.

Thái An (tổng hợp)