Vì sao trực thăng tấn công Mi-28 Nga được kéo chạy trên đường phố Ukraine

Khá bất ngờ khi một số trực thăng tấn công hạng năng của Nga được xe tải quân sự kéo chạy trên đường phố tại Ukraine. Trong số đó có cả trực thăng tấn công Mi-28, Mi-24 và trực thăng đa năng Mi-8AMTSh Terminator.

Một số ý kiến cho rằng việc Nga kéo máy bay trên đường phố thay vì bay có thể là do lo ngại các khẩu đội tên lửa phòng không vác vai của Uraine phục kích. Số khác lại cho rằng cũng có thể Nga gặp vấn đề về tiếp liệu hậu cần, điều đang trở thành "nút thắt" của Nga tại Ukraine.

Tuy nhiên Nga vẫn chưa bình luận về sự việc trên. Rõ ràng việc di chuyển trực thăng tấn công cho thấy bước thay đổi trong chiến lược của Nga tại Ukraine.

Ảnh vệ tinh do công ty Planet Labs chụp ngày 21/3 được NY Times phân tích cho thấy, các trực thăng vũ trang Nga đã không còn hiện diện tại sân bay thành phố Kherson, dù lực lượng Nga vẫn kiểm soát mục tiêu chiến lược này.

"Cuộc tấn công của Ukraine cho thấy sân bay dễ bị tổn hại và lực lượng Nga có thể đã quyết định rằng thật không khôn ngoan nếu tiếp tục để những chiếc trực thăng đắt tiền đậu ở đó", ông Frederick W. Kagan, giám đốc dự án Các mối đe dọa nghiêm trọng tại Viện Doanh nghiệp Mỹ cho biết.

Cũng giống như Mi-8AMTSh, Mi-24 và Ka-52, trực thăng Mi-28 cũng được tung vào chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine, tuy nhiên vai trò của chúng khá mờ nhạt so với các dòng trực thăng tấn công khác của Nga.

Mi-28 cũng là dòng trực thăng tấn công có thời gian phát triển khá dài khi chuyến bay đầu tiên xuất hiện vào năm 1982 tuy nhiên mãi tới 2009 phiên bản có khả năng tác chiến cả ngày và đêm mới đi chính thức đi vào biên chế.

Sau khi có chuyến thực chiến lần đầu tiên không mấy ấn tượng tại chiến trường Syria, Nga đã tiếp tục nâng cấp để cho ra đời phiên bản mới nhất Mi-28NM.

Hiện nay trong biên chế chính thức của Nga đang có phiên bản Mi-28A chỉ có khả năng tác chiến ban ngày, phiên bản này không được đánh giá cao.

Mi-28N là phiên bản có khả năng tác chiến trong mọi điều kiện thời tiết kể cả ban đêm và phiên bản nâng cấp hiện đại nhất Mi-28NM mới chỉ được biên chế với số lượng nhỏ.

Công bằng mà nói, Mi-28 là dòng trực thăng tấn công hạng nặng có khả năng tạo ra những đòn đánh hủy diệt xuống đối phương.

Tuy nhiên Mi-28 đã không thể hiện được sự kỳ vọng khi được thiết kế để thay thế những chiếc Mi-24.

Tại chiến trường Syria, nhưng chiếc Mi-28N thậm chí không hề tỏ ra vượt trội so với Mi-24. Điều này khiến không ít giới tướng lĩnh Nga chỉ trích nhà phát triển.

Có lẽ vì thế mà hãng chế tạo Mil đã đặt cược vào phiên bản Mi-28NM. So với phiên bản tiền nhiệm tuy không có nhiều thay đổi lớn về mặt ngoại hình trừ phần mũi, tuy nhiên các thay đổi mang từ bên trong đã giúp cho chiếc máy bay này đạt hiệu suất chiến đấu cao.

Giới phân tích vũ khí cho biết với sự ra đời của phiên bản Mi-28NM, dòng trực thăng tấn công đã đủ để xếp cùng chiếu với phiên bản AH-64E mới nhất của Mỹ.

Mi-28NM đã được Nga bí mật đem sang Syria thử lửa để đánh giá tính năng chiến đấu và thu được kết quả khả quan.

Chính từ bài thử nghiệm thực chiến này đã khiến Nga nhanh chóng quyết định đưa Mi-28NM vào sản xuất hàng loạt.

Về cấu tạo, buồng lái của Mi-28NM được gia cố chắc chắn hơn, với hệ thống điều hòa nhiệt độ, có thêm lớp giáp bảo vệ, trong đó có lớp kính lái trước bằng kim loại có khả năng chống được đạn 12,7 mm.

Cabin có thêm một lớp kính chia khoang riêng biệt giữa hai phi công, giảm thiểu tối đa khả năng phi công lái chính và phi công dẫn đường cùng lúc tử vong vì hỏa lực của đối phương. Khung sườn bằng hợp kim của Mi-28NM có khả năng chịu được đạn pháo phòng không 20 mm.

Với mẫu thiết kế áp dụng trên Mi-28NM, lần đầu tiên nguyên lý phân tách buồng lái giữa phi công lái chính và phi công dẫn hướng đã được áp dụng.

Trong trường hợp khẩn cấp khi ở độ cao trên 100 m so với mặt đất, phi hành đoàn có thể bung dù thoát ra khi máy bay gặp sự cố và rơi. Hệ thống thoát hiểm khẩn cấp sẽ được phi công lái chính và phi công dẫn lái kích hoạt tách biệt.

Theo ông Dmitry Litovkin, Giám đốc điều hành tạp chí Independent Military Review, Mi-28NM là phiên bản trực thăng tấn công được tăng cường nhiều tính năng kĩ chiến thuật, nhất là sức mạnh tác chiến.

Trực thăng này được trang bị các vũ khí chính xác cao, có hệ thống điều khiển mới tích hợp cấu thành trí tuệ nhân tạo (AI).

Mi-28NM có khả năng tương thích, cùng tham gia đội hình chiến đấu với các trực thăng, UAV và máy bay khác trên chiến trường.

Về hỏa lực, trực thăng tấn công hạng nặng Mi-28NM được trang bị nhiều hệ thống vũ khí uy lực, gồm các tên lửa đa năng thế hệ mới và nhiều loại bom khác nhau. Trực thăng có thể tấn công các mục tiêu cố định và di động trong bán kính 8-10 km.

Mi-28NM có hệ thống ngắm bắn LSN-296 mới, có thể điều khiển 2 loại tên lửa chống tăng uy lực nhất của Nga hiện nay là Khrizantema và Vikhr.

Phi công của Mi-28NM được trang bị mũ bay gắn kèm hệ thống chỉ thị mục tiêu có thiết kế chuyên dụng, hiển thị thông tin toàn cảnh để ngắm bắn mục tiêu ở mọi hướng nhìn.

Mi-28NM được trang bị radar Nadterechny Н025 cũng như tổ hợp ngắm bắn và dẫn đường thế hệ mới, bao gồm cả hệ thống điều khiển hạ cánh trong điều kiện đêm tối và sương mù, điều này giúp nâng cao hiệu quả tác chiến lên gần gấp hai lần so với phiên bản tiền nhiệm.

Trong thiết kế của Mi-28NM, vị trí phần thu phát của radar vẫn được giữ nguyên ở phía trên cánh quạt chính của trực thăng

Ngoài hệ thống điện tử và khung thân nâng cấp, phần khác biệt nữa là cánh quạt của Mi-28NM sử dụng vật liệu composite giúp trực thăng hoạt động ổn định hơn, động cơ mới khỏe hơn nhưng lại tiết kiệm nhiên liệu hơn so với tiền nhiệm.

Mi-28NM có khả năng hoạt động trong mọi điều kiện thời tiết, bay được cả ở chế độ tự động và có người lái, thích ứng được với các loại địa hình.

Một trong những cải tiến thực tế nhất ở Mi-28NM chính là chế độ “điều khiển đôi” của kíp lái. Trong trường hợp phi công lái chính bị thương hay thiệt mạng, phi công dẫn đường vẫn có thể điều khiển trực thăng.

Một cải tiến khác chính là việc Mi-28NM được trang bị thêm một hệ thống radar trên khoang lái, có khả năng quét xung quanh máy bay, với góc quét đạt tới 90 độ ở chiều ngang và 44 độ theo chiều thẳng đứng, giúp phát hiện và định vị nhiều mục tiêu cùng lúc.

Với những tính năng đỉnh cao như vậy, Mi-28NM của Nga được dự đoán sẽ giúp hãng chế tạo lấy lại hào quang của dòng Mi-24 vốn biệt danh "xe tăng bay".

Việt Hùng