Vì sao Quảng Ngãi mất khả năng cân đối ngân sách?

Hụt thu ngân sách trong hai năm liên tiếp, Quảng Ngãi không còn khả năng cân đối thu chi năm 2020. Địa phương này vừa phải đề nghị Bộ Tài chính tạm cấp kinh phí để đảm bảo các nhiệm vụ chi của địa phương.

"Cầu cứu" Trung ương

Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi Đặng Văn Minh vừa gửi văn bản báo cáo Thường trực HĐND tỉnh về việc xử lý hụt thu cân đối ngân sách năm 2020.

Theo đó, năm 2020, tỉnh này thu ngân sách ước đạt 15.250 tỷ đồng, đạt 92% dự toán Trung ương giao và 82,2% dự toán năm. Trong đó, thu nội địa ước đạt 10.250 tỷ đồng, chỉ bằng 74% dự toán Trung ương giao và 66,7% dự toán HĐND tỉnh giao. Riêng nguồn thu từ nhà máy lọc dầu Dung Quất ước đạt 4.150 tỷ đồng (bằng 63% dự toán Trung ương giao, bằng 58,4% dự toán HĐND tỉnh giao).

Thu nội địa ước hụt thu so với dự toán Trung ương giao là 3.610 tỷ đồng, ước hụt thu so với HĐND tỉnh giao là 5.110 tỷ đồng. Nguyên nhân do giá dầu thô giảm so với dự toán lập từ đầu năm (giảm từ 60 USD xuống còn 45 USD/thùng).

Khu vực đô thị Quảng Ngãi bên bờ sông Trà Khúc. Ảnh: Minh Hoàng.

Còn thu từ khu vực ngoài quốc doanh ước đạt 2.373 tỷ đồng, hụt 954 tỷ đồng so với dự toán Trung ương và HĐND tỉnh giao. Tình trạng này diễn ra do ảnh hưởng của dịch Covid-19 và giảm sản lượng tiêu thụ bia của các nhà máy bia trên địa bàn.

Ngoài ra, thu tiền sử dụng đất cũng hụt 954 tỷ so với dự toán HĐND tỉnh giao, một số khoản thu khác cũng hụt 185 tỷ đồng so với dự toán. Do đó, phần ngân sách địa phương được hưởng theo phân cấp là hơn 8.600 tỷ đồng (bằng 72,9% dự toán Trung ương giao, bằng 65% dự toán HĐND tỉnh giao). Dự kiến mất cân đối thu chi ngân sách địa phương so với dự toán Trung ương giao là 3.200 tỷ đồng, hụt thu so với dự toán HĐND tỉnh giao là 4.645 tỷ đồng.

Để đảm bảo cân đối thu chi, Quảng Ngãi đề nghị Chính phủ bổ sung khoảng 1.838 tỷ đồng (kề cả phần kinh phí ngân sách địa phương đối ứng) thực hiện các chính sách do Trung ương ban hành và hỗ trợ người dân gặp khó khăn do đại dịch Covid-19.

Nguồn lực của địa phương dự kiến thực hiện xử lý hụt thu hơn 177 tỷ đồng, trong đó chủ yếu là cắt, giảm chi thường xuyên, cắt giảm đầu tư, mua sắm, sửa chữa chưa thật sự cần thiết...

Hiện, nguồn dự phòng ngân sách cấp tỉnh năm 2020 còn lại khoảng 80 tỷ đồng. Tuy nhiên, tình hình dịch bệnh diễn biến phức tạp, việc hỗ trợ thiên tai cho người dân còn lớn. Từ nay đến cuối năm, Quảng Ngãi còn nhiều nhiệm vụ cấp bách, cần thiết nhưng chưa có nguồn.

Tìm giải pháp thoát khỏi khủng hoảng

Ông Đặng Văn Minh, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi, cho rằng địa phương đang rơi vào thời điểm khó khăn nhất từ trước đến nay. Do đó, các ngành, địa phương phải thay đổi ngay phương thức lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành.

“Chúng ta làm vì danh dự của tỉnh, vì sự phát triển của tỉnh, không riêng một ngành nào, của riêng một cá nhân nào. Năm 2021 là năm ban hành chính sách để cụ thể hóa Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XX, nếu sở ngành nào tham mưu cơ chế, chính sách không khả thi thì người đứng đầu phải chịu trách nhiệm. Chính sách ban hành phải đạt khả thi cao, đảm bảo chất lượng và nguồn lực đến đâu thì ban hành chính sách đến đó”, ông Minh nói.

Bão, lũ dồn dập khiến cuộc sống của người dân Quảng Ngãi đối mặt với nhiều khó khăn. Ảnh: Minh Hoàng.

Còn Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh Quảng Ngãi Bùi Thị Quỳnh Vân đề nghị các cấp, các ngành, nhân dân và cộng đồng doanh nghiệp cần nỗ lực thực hiện “mục tiêu kép” vừa chống dịch Covid-19, vừa duy trì phát triển kinh tế, xã hội sớm, đẩy lùi khó khăn sau bão lũ.

Thời gian tới, địa phương cần đặc biệt quan tâm công tác an sinh xã hội cho người dân vùng thiên tai, khắc phục những bất cập trong quản lý quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, quy hoạch phát triển đô thị và trật tự xây dựng, thủ tục về đất đai và công tác giải phóng mặt bằng vẫn còn là "điểm nghẽn" làm chậm tiến độ triển khai các dự án trên địa bàn; giải ngân vốn đầu tư công còn chậm...

Minh Hoàng