Vì sao người tiêu dùng thế giới và Việt Nam còn e ngại với ô tô điện?

Các chuyên gia trên thế giới đều chung nhận định thời của xe điện đang tới gần khi nguồn nhiên liệu hóa thạch dần trở nên cạn kiệt, tình trạng ô nhiễm môi trường ngày càng nghiêm trọng. Tại nhiều quốc gia, chính phủ đã ban hành hàng loạt chính sách hỗ trợ các hãng xe phát triển xe điện, thay thế dần xe xăng.

Bên cạnh đó, những người sử dụng ôtô điện đang lan tỏa mạnh mẽ thông điệp "niềm hạnh phúc của người tái tạo Trái Đất" ra cộng đồng. Theo Zap Map - công ty chuyên cung cấp ứng dụng cho ôtô điện, việc sử dụng xe điện được xem như cách thể hiện tư duy tiến bộ, văn minh của chủ sở hữu. Nguồn cảm hứng này được kỳ vọng giúp mục tiêu xe điện chiếm 48% thị trường ôtô vào năm 2030 đến nhanh hơn.

Tuy nhiên, ở thời điểm hiện tại, theo đánh giá của nhiều chuyên gia, việc sử dụng một chiếc ô tô điện vẫn còn quá nhiều trở ngại so với ô tô truyền thống.

Dù là một hãng xe rất nổi tiếng nhưng mẫu xe điện Toyota RAV4 EV cũng không được nhiều người biết tới.

Báo Vietnamnet phân tích, nhìn vào mức độ tiêu thụ, có thể thấy tâm lý người Việt vẫn còn e ngại với xe điện. Từ 3 năm trước, Mitsubishi Việt Nam đã thử nghiệm 2 mẫu xe iMIEV và Outlander PHEV. iMIEV là mẫu xe hoàn toàn sử dụng điện; còn mẫu Outlander PHEV là ô tô điện lai xăng, khi sạc đầy pin, chiếc xe này có thể đi được 60km, không sử dụng chút xăng nào. Nhưng xe bán không được.

Còn Porsche Việt Nam vào tháng 10/2020 đã phân phối mẫu Taycan điện, với 3 phiên bản gồm Taycan 4S, Turbo và Turbo S, song đến hết năm cũng chỉ thấy nhập khẩu có 2 chiếc, xuất hiện tại lễ ra mắt.

Một thương hiệu khác là Fuso (thuộc tập đoàn Diamler - Đức) từng ôm ấp kế hoạch đưa xe tải nhẹ chạy điện vào Việt Nam từ 2019 đến nay vẫn chưa thấy đâu.

Còn theo báo Hà Nội Mới, không khó để thấy rằng, những sản phẩm ô tô điện thương mại thành công nhất vào lúc này, như Chevrolet Bolt EV hay Nissan Leaf, vẫn là lựa chọn của số ít người dùng, điều được dự đoán sẽ còn kéo dài ít nhất trong thập kỷ tới. Thực tế này cũng diễn ra bất chấp ngày càng nhiều quốc gia và vùng lãnh thổ đưa ra các lộ trình loại bỏ xe sử dụng nhiên liệu hóa thạch (gồm cả xăng và dầu diesel).

Khi Volkswagen - hãng ô tô hàng đầu thế giới - vấp phải bê bối khí thải với động cơ diesel vào năm 2015, nhiều ý kiến cho rằng điều này sẽ tạo ra bước ngoặt, đẩy nhanh tiến trình điện hóa của những chiếc bốn bánh.

Tuy nhiên, dù sự nhìn nhận tích cực đối với xe diesel tại châu Âu có suy giảm thì doanh số thực tế không quá thay đổi. Theo hãng nghiên cứu IHS Market, xe diesel vẫn chiếm tới 47% lượng ô tô bán ra ở Lục địa già trong năm 2019.

Tình trạng tương tự cũng được ghi nhận ở nhiều thị trường khác, đặc biệt là tại Mỹ - nơi cả Volkswagen và Mercedes-Benz đều tuyên bố dừng bán xe diesel. Tuy nhiên, trái ngược với những hãng trên, Mazda, General Motors (GM) và nhiều thương hiệu khác lại tiếp tục bổ sung các biến thể diesel mới.

Theo Hà Nội Mới, có những lý do dẫn tới tình trạng trên. Trước hết, dù xe điện không ngừng cải thiện về khoảng hành trình/lần sạc cũng như chi phí và thời gian sạc, nhưng tương quan những chỉ số này với xe xăng/diesel truyền thống hiện còn rất khiêm tốn.

Tuy độ “sạch” của những dòng xe này vượt trội so với đàn anh đi trước, nhưng mang tính cục bộ. Xe điện chỉ thực sự sạch ở những nơi nó di chuyển, trong khi tại hầu hết các quốc gia, hoạt động sản xuất điện vẫn gây ô nhiễm môi trường, đặc biệt là thủy điện và nhiệt điện. Thực trạng này chỉ cải thiện khi việc sản xuất điện chuyển sang các công nghệ mới như điện mặt trời, phong điện hay ít nhất là khí ga tự nhiên.

Trong khi đó, các dòng xe xăng/dầu truyền thống ngày càng sạch hơn nhờ sự xuất hiện của các công nghệ hỗ trợ như tăng áp hay hybrid, khiến người tiêu dùng càng có ít lý do để bị thuyết phục chuyển đổi.

Mặt khác, cũng không thể không đề cập tới sự thiếu vắng các hạ tầng sạc dành cho xe điện, bất chấp nỗ lực bắt tay nhau nhằm phủ dày mạng lưới trạm tiếp điện và những hạ tầng hỗ trợ khác của các nhà sản xuất. Sự thiếu hụt này xảy ra ngay cả trong các đô thị hiện đại, nơi vốn được xem là mảnh đất màu mỡ đối với ô tô chạy điện.

Vietnamnet dẫn lời chuyên gia ô tô Nguyễn Minh Đồng thông tin thêm, hạn chế nhất của xe điện hiện nay là chưa thể đi xa được. Các mẫu xe tốt nhất chỉ đi khoảng 400 km là phải dừng lại, trong khi thời gian nạp pin rất lâu. Một trong những cấu phần quan trọng nhất của ô tô điện là bộ pin trữ năng lượng. Toàn bộ các xe điện đều sử dụng công nghệ pin Lithium, hay còn gọi là pin thể lỏng. Tuy nhiên, khả năng lưu trữ năng lượng của các loại pin này được cho là đã tới hạn. Nếu muốn tăng dung lượng chứa, khối lượng của pin đòi hỏi lớn hơn, dẫn tới chi phí cao và khả năng vận hành kém.

Nhìn chung, kỹ thuật pin hiện nay chưa thể đáp ứng được yêu cầu về quãng đường và tối ưu chi phí mà thị trường đặt ra cho xe điện. Trong khi đó, các loại pin lỏng đang được sử dụng có nguy cơ cháy nổ rất cao. Để ô tô điện có thể thương mại hóa thành công và trở nên hấp dẫn hơn với người tiêu dùng, bộ pin cần phải tăng năng lượng, chạy được quãng đường dài hơn trong mỗi lần sạc, thời gian sạc nhanh hơn, có giá thành thấp, ông Đồng nói.

Khi công nghệ pin chưa đáp ứng được thì đòi hỏi hạ tầng phải phát triển. Phải có nhiều trạm sạc nhanh ở mọi nơi. Điều này cũng chưa thành hiện thực. Vì vậy, ô tô điện vẫn chưa thể bước vào thời kỳ bùng nổ. Nó vẫn chỉ là chiếc xe dùng để di chuyển trên những quãng đường ngắn.

Hà Thúy (T/h)

Hà Thúy