Vì sao Lâm Thanh Hà là nữ hoàng võ thuật màn ảnh Hong Kong?

Lâm Thanh Hà nổi tiếng với vai Đông Phương Bất Bại trong bộ phim kiếm hiệp kỳ ảo Tiếu ngạo giang hồ: Đông Phương Bất Bại (1992). Dù thành danh từ thập niên 1970 tại Đài Loan, Đông Phương Bất Bại mới là vai diễn đưa tên tuổi Lâm Thanh Hà lên hàng siêu sao tại Hong Kong, và sau đó là toàn châu Á.

Theo South China Morning Post, Tiếu ngạo giang hồ: Đông Phương Bất Bại cũng là tác phẩm đánh dấu giai đoạn thăng hoa ngắn ngủi trong đoạn cuối sự nghiệp điện ảnh của Lâm Thanh Hà.

Nữ hoàng võ thuật của màn ảnh rộng Hong Kong

Lâm Thanh Hà từng được mệnh danh là đương kim nữ hoàng võ thuật của màn ảnh rộng Hong Kong đầu thập niên 1990. Tuy nhiên, bà chưa từng được đào tạo bài bản về võ thuật và chỉ có thể thực hiện một số tư thế nhất định phục vụ việc ghi hình.

Lâm Thanh Hà trong tạo hình Đông Phương Bất Bại.

Chính Lâm Thanh Hà cũng bày tỏ sự bất ngờ khi gặt hái thành công ở thể loại phim võ thuật. Trong bài phỏng vấn mới được công bố, Lâm Thanh Hà nghĩ sự nổi tiếng của mình đến từ việc những nhân vật bà thủ vai trên màn ảnh đã thỏa mãn giấc mơ của khán giả về một người phụ nữ vừa xinh đẹp lại vừa bạo ngược.

Sau Tiếu ngạo giang hồ: Đông Phương Bất Bại, Lâm Thanh Hà trở thành nữ diễn viên có thù lao cao nhất Hong Kong và từng có thời điểm tham gia ghi hình cho 6 bộ phim cùng lúc. Các nhà sản xuất khi ấy phải đau đầu sắp lịch ghi hình để bà có thể luân phiên xuất hiện trên phim trường các dự án.

Lâm Thanh Hà giải nghệ năm 1994 trước những lo sợ về an toàn của bản thân. Thời điểm giữa thập niên 1990, giới xã hội đen can thiệp quá sâu vào nền công nghiệp điện ảnh Hong Kong, khiến nữ diễn viên không còn thấy an toàn để tiếp tục cống hiến.

Trả lời phỏng vấn báo chí năm 1993, Lâm Thanh Hà cho biết hai vụ đánh bom do Hội Tam Hoàng thực hiện gần phim trường Bạch Phát Ma Nữ (1993) là một vụ tống tiền nhắm vào đoàn phim.

Lo lắng về nguy cơ bị tấn công, nữ diễn viên đã thuê một tài xế nữ riêng để đưa đón mình qua lại giữa các địa điểm quay. Bộ phim cuối cùng Lâm Thanh Hà tham gia là Đông Tà Tây Độc (1994) của đạo diễn Vương Gia Vệ.

Ở thời hoàng kim của sự nghiệp, Lâm Thanh Hà không ít lần xuất hiện trên mặt báo, chia sẻ về những kỷ niệm đáng nhớ xoay quanh loạt tác phẩm kinh điển của điện ảnh Hong Kong như Police Story (1985), Tiếu ngạo giang hồ: Đông Phương Bất Bại hay Bạch Phát Ma Nữ…

Sự nổi tiếng những ngày đầu sự nghiệp

Năm 1973, Lâm Thanh Hà được một người chuyên tìm kiếm tài năng tiếp cận khi còn là nữ sinh. Ký ức về buổi gặp mặt năm ấy từng được nữ diễn viên thuật lại trong bài phỏng vấn trên Washington Post: “Ông ta yêu cầu tôi tìm thêm vài bạn học, mặc võ phục trong suốt, tập thể dục bên hồ bơi, nhảy xuống nước và ngoi lên khi toàn thân đã ướt. Tôi đã từ chối ngay lập tức”.

Bà cũng từng lên truyền hình và nói về sự nghiệp của mình: “Giờ tôi không cần tiền nữa. Tôi chỉ muốn đóng những bộ phim hay. Nếu không thích kịch bản, tôi sẽ không nhận vai.

Tôi muốn làm những bộ phim nghệ thuật chứ không đơn thuần đuổi theo các tác phẩm thương mại. Giờ đây, nếu kịch bản tệ, thù lao dù có cao đến mấy tôi cũng sẽ không nhận vai”.

Lâm Thanh Hà (phải) và Trương Mạn Ngọc trong The Police Story (1985).

Năm 1991, khi trả lời phỏng vấn Kavita Daswani của tờ South China Morning Post, Lâm Thanh Hà đã trải lòng về danh tiếng của mình trong thập niên 1970: “Những tháng năm xa xôi ấy thực sự rất khó khăn, bởi tôi không thể thích nghi với thế giới mới mà mình đang sống. Tôi sợ hãi khi người ta tiếp cận mình. Phải mất khá nhiều thời gian tôi mới nhận ra họ không có ý xấu mà chỉ muốn xin một kiểu ảnh”.

Năm 1985, khi tham gia bộ phim Police Story cùng Thành Long, Lâm Thanh Hà từng bị ném văng vào bàn ăn khi thực hiện một cảnh hành động. Nữ diễn viên chia sẻ: “Khi được đỡ dậy, tôi sợ hãi tới độ thần trí trống rỗng. Tất cả những gì tôi phải làm chỉ là nhớ quay mặt về phía ống kính để máy quay bắt trọn biểu cảm sợ hãi khi ấy. May mắn là tôi đã làm được”.

Sự nghiệp sau vai diễn Đông Phương Bất Bại

Khi trả lời phỏng vấn Winnie Chung của South China Morning Post về tầm ảnh hưởng của nhân vật Đông Phương Bất Bại mình thủ vai trong Tiếu ngạo giang hồ: Đông Phương Bất Bại, Lâm Thanh Hà chia sẻ: “Tôi biết bộ phim sẽ thành công, nhưng chưa bao giờ tưởng tượng tầm ảnh hưởng của tác phẩm lại lớn như vậy.

Nhưng tôi rất tâm đắc với Tiếu ngạo giang hồ: Đông Phương Bất Bại bởi bộ phim đã phá vỡ rất nhiều định kiến. Phim cho thấy bạn vẫn có thể tiếp cận khán giả đại chúng mà không cần hạ thấp tiêu chuẩn của chính mình. Mọi người đều yêu thích bộ phim: già, trẻ, gái, trai, dị tính, đồng tính… thậm chí cả khán giả nước ngoài”.

Nữ diễn viên cho biết bà không chắc tại thời điểm đó khán giả đã sẵn sàng đón nhận thông điệp về giới tính được truyền tải qua tác phẩm hay chưa. Nhân vật Đông Phương Bất Bại mà Lâm Thanh Hà thủ vai là một người lưỡng tính có thể yêu cả đàn ông và phụ nữ.

Năm 2018, khi được vinh danh bằng giải thưởng Thành tựu trọn đời tại Liên hoan phim Viễn Đông tổ chức tại Udine, Italy, Lâm Thanh Hà chia sẻ: “Tiếu ngạo giang hồ: Đông Phương Bất Bại đã thay đổi cuộc đời tôi. Đó là một chương hoàn toàn mới”.

Tại Liên hoan phim quốc tế Hong Kong (HKIFF) năm 2018, Lâm Thanh Hà cũng đề cập việc phải đeo kính râm trong suốt bộ phim Trùng Khánh sâm lâm (1994) của Vương Gia Vệ: “Vì không biết khi nào đạo diễn sẽ quay tới mắt mình, mỗi ngày tôi đều vẽ lông mày rất kỹ. Tuy nhiên, tôi đã không tháo kính râm trong suốt bộ phim”.

Lâm Thanh Hà trong Trùng Khánh sâm lâm.

Khi xuất hiện cùng đạo diễn Vương Gia Vệ tại Liên hoan phim New York để giới thiệu phiên bản mới của Đông Tà Tây Độc - Ashes of Time Redux, Lâm Thanh Hà từng nói: “Làm việc với Vương Gia Vệ có thể khổ như tra tấn. Nhưng sau khi xem bộ phim Đông Tà Tây Độc, tôi thấy tác phẩm rất hay và xứng đáng với công sức mình bỏ ra.

Tôi đã vào vai Mộ Dung Yên và Mộ Dung Yến. Họ thực ra chỉ là một người mắc chứng tâm thần phân liệt. Trên phim trường, Vương Gia Vệ cũng khiến tôi không ít lần cảm thấy mình sắp bị tâm thần phân liệt”.

Anh Phan
Ảnh: SCMP