Vì sao gần 3.000 ha lúa hè thu ở Nghệ An mất trắng?

Ba ngày nay trời đã nắng ráo song gần 40 ha lúa hè thu của người dân khối 12, thị trấn Hưng Nguyên vẫn chìm trong nước lũ. Bà Phùng Thị Hiền, nông dân khối 12, thị trấn Hưng Nguyên cho biết: “Đến ngày 30/8, 1 mẫu lúa của gia đình mới chín được khoảng 60%. Biết là mùa mưa bão nhưng tôi cũng như những người dân khác nấn ná chờ lúa chín thêm để tăng năng suất, giá trị. Mưa lũ khiến toàn bộ lúa hè thu của gia đình chìm trong nước cả tuần nay, giờ lúa mọc mộng, thối hết, coi như mất trắng”.

Hiện nay, thị trấn Hưng Nguyên vẫn còn 100 ha lúa hè thu chưa kịp thu hoạch, hầu hết là vùng thấp trũng, bị nước lũ nhấn chìm.

40 ha lúa của nông dân khối 12, thị trấn Hưng Nguyên vào kỳ thu hoạch chìm trong nước lũ. Ảnh: Thanh Phúc

Còn tại xã Nghi Thuận (Nghi Lộc) gần 200 ha lúa hè thu vừa mới trổ bông, một số vừa chắc xanh thì mưa kéo dài khiến toàn bộ diện tích lúa ngập úng, thiệt hại khoảng 2 tỷ đồng.

Ông Đinh Văn Kiên - Phó Chủ tịch UBND xã Nghi Thuận cho biết: “Do nằm vùng cuối nguồn nên vào thời gian lúa bén rễ thì cả 5 trạm bơm trên địa bàn xã đều không thể hoạt động do khô hạn. Thiếu nước, rồi xâm nhập mặn phải thau rửa khiến thời gian sinh trưởng cây lúa kéo dài hơn so với nơi khác 15 ngày nên lúa trổ bông muộn, không kịp thu hoạch trước mưa bão. Mặc dù luôn khuyến cáo bà con, lúa hè thu phụ thuộc nhiều vào thời tiết, mưa lũ thất thường nên phải tiến hành đồng thời việc thu hoạch lúa xuân, làm đất, gieo cấy lúa hè thu theo phương châm “thu hoạch đến đâu, gieo cấy đến đó” song hầu hết người dân chưa tuân thủ nghiêm túc”.

Đến nay, nhiều diện tích lúa hè thu ở Nghi Lộc vừa mới trổ bông, chắc hạt nhưng bị lũ nhấn chìm, hư hại hoàn toàn. Ảnh: Thanh Phúc

Qua thống kê của Chi cục Trồng trọt và BVTV, đợt mưa lũ vừa rồi, toàn tỉnh còn hơn 10.000 ha lúa hè thu chưa thu hoạch, trong đó có gần 3.000 ha ngập nặng, gây thiệt hại lớn, tập trung chủ yếu ở Hưng Nguyên, Nghi Lộc, TP.Vinh, Quỳnh Lưu.

“45% diện tích lúa bị ngập đã chín mơ (khoảng 70-80%) nhưng bà con chưa chủ động thu hoạch. 55% diện tích còn lại là bất khả kháng do vừa mới trổ bông, chưa chắc hạt”.

Ông Phan Duy Hải - Phó Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt và BVTV

Theo Kỹ sư Nông nghiệp Doãn Trí Tuệ - Chủ tịch Hội Giống cây trồng Nghệ An, vụ lúa hè thu năm nay gieo cấy sớm hơn mọi năm 10 - 15 ngày, nếu đúng thời vụ thì sẽ thu hoạch cơ bản xong trước ngày 25/8, tránh được mưa bão. Tuy nhiên, đến đầu tháng 9, vẫn còn hàng vạn ha lúa chưa thu hoạch, hàng ngàn ha lúa bị ngập úng, mất trắng.

Ngoài yếu tố khách quan là thời tiết mưa bão còn có yếu tố chủ quan.

Đó là, một số địa phương chưa thực sự quyết liệt trong tổ chức sản xuất hè thu, việc đảm bảo thời vụ gieo cấy bị buông lỏng, nhiều nơi đến 20/6 vẫn chưa khép kín diện tích. Do đó, số lúa muộn này phải đến sau 10/9 mới thu hoạch được nên không thể né tránh thiên tai.

Theo kỹ sư Doãn Trí Tuệ, ngoài yếu tố khách quan thì gần 3.000 ha lúa hè thu mất trắng đến từ phía chủ quan. Ảnh: Thanh Phúc

"Đã làm chậm so với lịch thời vụ nhưng bà con lại không tuân thủ về mặt kỹ thuật, vẫn gieo thẳng nên thời gian sinh trưởng của cây lúa kéo dài thêm. Việc tuân thủ phương châm “xanh nhà hơn già đồng” không được thực hiện nghiêm túc. Lẽ ra khi có thông tin về mưa bão thì lúa chín khoảng 60-70% các địa phương phải quyết liệt chỉ đạo nhân dân chủ động thu hoạch trước, đảm bảo “ăn chắc” thay vì mất trắng như hiện tại" - ông Doãn Trí Tuệ nhấn mạnh.

Thanh Phúc