Vì sao đề xuất bắt buộc xe máy bật đèn nhận diện vào ban ngày?

Tại dự thảo sửa đổi Luật GTĐB, Bộ GTVT đề xuất mới quy định xe mô tô, xe máy, xe đạp điện, xe máy điện khi tham gia giao thông phải bật sáng đèn cả ban ngày - Ảnh minh họa

Xe máy là phương tiện yếu thế

Bộ GTVT đang lấy ý kiến dự thảo Luật Giao thông đường bộ (GTĐB) sửa đổi, trong đó, bổ sung nhiều quy định mới. Đáng chú ý là đề xuất xe máy phải bật đèn sáng suốt cả ngày.

Theo đó, tại khoản 3 điều 27 dự thảo Luật GTĐB (sửa đổi) quy định: "Trong suốt cả ngày, xe môtô, xe máy, xe đạp điện, xe máy điện khi tham gia giao thông phải bật sáng đèn nhận diện được trang bị theo thiết kế của nhà sản xuất hoặc phải bật sáng ít nhất một đèn chiếu sáng gần phía trước và một đèn đỏ phía sau. Vào ban đêm hoặc khi trời tối hoặc khi có sương mù, thời tiết xấu bị hạn chế tầm nhìn phải bật sáng những đèn chiếu xa hoặc chiếu gần, đèn chiếu hậu hoặc đèn định vị theo thiết kế của nhà sản xuất".

Lý giải quy định này, trao đổi với Báo Giao thông, ông Hoàng Thế Tùng, Phó Vụ trưởng Vụ An toàn giao thông (Bộ GTVT) - thành viên Ban soạn thảo cho biết, quy định xe máy bật đèn cả ngày được Bộ GTVT căn cứ theo Công ước Viên 1968 về báo hiệu đường bộ mà Việt Nam là thành viên.

"Trên thế giới, xe máy được coi là phương tiện yếu thế hơn ô tô, nên Công ước Viên quy định bật đèn nhận diện xe máy cả ngày (không phải đèn chiếu sáng) để người điều khiển ô tô phát hiện xe máy. Việt Nam đã tham gia Công ước này nên phải tuân theo quy định", ông Tùng thông tin.

Ông Tùng cũng cho biết, Ủy ban ATGT Quốc gia trước đây từng đề xuất áp dụng quy định trên, song nhiều người dân phản ứng và cho rằng trong Luật chưa có, nên lần này ban soạn thảo đã đưa vào Luật Giao thông đường bộ sửa đổi.

"Dự thảo, có nhiều loại xe máy đời mới có đèn nhận diện thì người dân sử dụng đèn này, còn những xe đời cũ không có đèn nhận diện thì sử dụng đèn chiếu gần hoặc đèn hậu. Đây là đèn LED nên không tốn nhiên liệu như nhiều ngươi lo ngại. Việc này giúp người lái ô tô nhận biết xe máy khi đèn chiếu vào gương, giúp đảm bảo an toàn giao thông", ông Tùng nói.

Cũng theo ông Tùng, quy định này nếu được áp dụng sẽ tạo ra thay đổi lớn về thói quen sử dụng đèn xe của người tham gia giao thông ở Việt Nam. Quy định hiện hành mới chỉ yêu cầu người lái xe máy bật đèn chiếu sáng trong thời gian từ 19h hôm trước đến 5h hôm sau, khi sương mù, thời tiết xấu hạn chế tầm nhìn.

Nhiều nước đã áp dụng hiệu quả

GS.TS Từ Sỹ Sùa, giảng viên Trường Đại học GTVT Hà Nội cho biết, nhiều nước trên thế giới đã quy định bắt buộc xe cơ giới đường bộ (bao gồm mô tô, xe máy) phải có đèn chiếu sáng ban ngày để nâng cao khả năng nhận biết cho phương tiện khi tham gia giao thông.

Đa số các quốc gia ở châu Âu đều đang áp dụng bật đèn xe ban ngày để tham gia giao thông. Bởi họ nhận thấy, hệ thống đường cao tốc mà các phương tiện được chạy với tốc độ rất cao, các xe sẽ dễ phát hiện ra nhau từ rất xa nếu bật đèn ban ngày. Cũng chính vì lẽ đó, hầu hết các phương tiện (trong đó có mô tô và xe máy) đều mặc định sử dụng đèn ban ngày mà không có công tắc tắt. Giải pháp bật đèn suốt cả ngày cũng được áp dụng đối với toàn bộ khu vực Bắc Mỹ.

"Tại châu Á, năm 1990, Nhật Bản bắt đầu nhận thức được lợi ích và văn hóa giao thông bằng đèn. Mặc dù là đất nước nhiều nắng, nhưng Thái Lan đã sớm nhận thấy lợi ích của việc bật đèn ban ngày, đặc biệt với mô tô, xe máy", GS.TS Từ Sỹ Sùa nói.

Cũng theo GS.TS Từ Sỹ Sùa, người lái ô tô có thể phát hiện các xe máy đi cùng chiều ở phía sau thông qua gương chiếu hậu từ rất xa, giảm thiểu được tai nạn khi cho xe rẽ phải, rẽ trái, nhất là khi đi trên quốc lộ. Kết quả đánh giá tại các nước đã áp dụng cho thấy, ở Nhật Bản giảm được 40% số vụ tai nạn giao thông, Malaysia giảm được 29%, nhiều nước giảm từ 10 - 30%.

Theo Điểm l, Khoản 1, Điều 6 Nghị định 100/2019, mô tô, xe gắn máy (kể cả xe máy điện) và các loại xe tương tự xe mô tô, xe gắn máy sẽ bị xử phạt 100.000 - 200.000 đồng nếu không sử dụng đèn chiếu sáng từ 19h hôm trước đến 5h hôm sau.

Trần Duy