Vì sao cựu Chủ tịch Bình Thuận và đồng phạm không phải 'gánh' khoản tiền hơn 308 tỷ đồng?

Trong số 17 bị can có Lê Tiến Phương (cựu Chủ tịch UBND tỉnh Bình Thuận), Nguyễn Ngọc (cựu Phó chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Bình Thuận), Nguyễn Văn Phong (cựu Phó Giám đốc Sở Tài chính, nguyên Thường trực Hội đồng thẩm định giá đất của tỉnh Bình Thuận)...

Gây thiệt hại nghiêm trọng tài sản Nhà nước

Theo cáo trạng, năm 2013, Công ty cổ phần Rạng Đông nhận chuyển nhượng toàn bộ cổ phần của Công ty Regent International Overseas Corp tại Công ty TNHH MTV Golf và Câu lạc bộ golf Phan Thiết với giá 2,5 triệu USD.

Một góc Khu đô thị du lịch biển Phan Thiết, tỉnh Bình Thuận.

Công ty Rạng Đông kế thừa toàn toàn bộ quyền, lợi ích của chủ đầu tư và dự án sân golf Phan Thiết tại khu đất diện tích 620.656m2, thuộc phường Phú Thủy, TP Phan Thiết, Bình Thuận. Công ty này xin chuyển đổi mục đích sử dụng đất golf sang đất ở đô thị.

Năm 2014, Thủ tướng Chính Phủ có công văn về việc điều chỉnh sân golf Phan Thiết. UBND tỉnh Bình Thuận đã điều chỉnh đầu tư từ dự án sân golf Phan Thiết thành dự án Khu đô thị du lịch biển Phan Thiết.

Ngày 10-4-2015, bị can Lê Tiến Phương ký Quyết định số 997 cho phép chuyển mục đích sử dụng diện tích 363.5236m2 đất xây dựng cơ sở thể dục, thể thao sang đất ở đô thị.

Cáo buộc thể hiện, Phương và các bị can tại các sở, ngành, đơn vị liên quan đã có sai phạm trong việc xây dựng, thẩm định phương án giá đất, phê duyệt giá đất cụ thể để tính tiền sử dụng đất… gây thiệt hại nghiêm trọng tài sản Nhà nước.

Theo đó, Công ty Thẩm định giá miền nam (SIVC) là đơn vị thẩm định giá đất. Từ tháng 4 đến tháng 10-2015, các bị can tại Chi cục Quản lý đất đai đã căn cứ kết quả xác định giá đất của Công ty SIVC để xây dựng, thống nhất dự thảo phương án giá trình người có thẩm quyền ký tờ trình Hội đồng thẩm định giá đất.

Hội đồng thẩm định giá đất sau đó đã tổ chức các cuộc họp. Các phương án giá đất lần lượt được xác định là 2,085 triệu đồng/m2; 2,415 triệu đồng/m2; 2,473 triệu đồng/m2… và 2,577 triệu đồng/m2.

Việc xác định giá đất được Công ty SIVC tính toán theo phương pháp thặng dư. Nhưng cáo buộc thể hiện, công ty không thực hiện đúng quy định, nguyên tắc của phương pháp này như sử dụng 5/9 tài sản so sánh không đủ điều kiện làm tài sản so sánh để ước tính mức giá các lô đất nhà liền kề, biệt thự tại dự án; ước tính đơn giá quyền sử dụng của các lô đất nhà liền kề không đúng quy hoạch chi tiết…

Sau nhiều lần rà soát, chỉnh sửa, các bị can tại Sở Tài nguyên và Môi trường; Hội đồng thẩm định giá đất vẫn thống nhất giá 2,577 triệu đồng/m2.

Không muốn đẩy trách nhiệm cho người kế nhiệm

Cáo buộc xác định, trên cương vị là Chủ tịch UBND tỉnh, đồng thời là Chủ tịch Hội đồng thẩm định giá đất, bị can Lê Tiến Phương biết rõ đồ án quy hoạch chi tiết và cơ cấu sử dụng đất, song vẫn thống nhất với kết quả tư vấn xác định giá đất và phương án giá đất nêu trên.

Theo Viện kiểm sát, đây là vụ án đặc biệt nghiêm trọng xảy ra trong lĩnh vực quản lý Nhà nước về đất đai trên địa bàn tỉnh Bình Thuận. Các bị can với các vai trò khác nhau đã cố ý làm trái nhiệm vụ, công vụ được giao trong quy trình xây dựng, thẩm định phương án giá đất; thống nhất sử dụng kết quả xác định giá đất… Hành vi của các bị can đã gây thiệt hại hơn 308 tỷ đồng cho ngân sách Nhà nước.

Tại Cơ quan điều tra, cựu Chủ tịch UBND tỉnh Bình Thuận Lê Tiến Phương thành khẩn khai báo, thừa nhận hành vi phê duyệt giá đất được xây dựng trái quy định của pháp luật, gây thiệt hại đặc biệt nghiêm trọng tài sản Nhà nước.

Nguyên nhân do mong muốn đẩy nhanh tiến độ phê duyệt giá đất, sớm thu tiền sử dụng đất cho ngân sách Nhà nước để dự án sớm triển khai thực hiện, tạo điểm nhấn cho du lịch của thành phố, góp phần phát triển kinh tế xã hội địa phương.

Bị can Lê Tiến Phương - cựu Chủ tịch UBND tỉnh Bình Thuận.

Ngoài ra, bị can Phương khai, phương án giá đất tại dự án cũng đã được làm đi làm lại nhiều lần nên không muốn đùn đẩy trách nhiệm phê duyệt giá đất cho người kế nhiệm giữ chức vụ Chủ tịch UBND tỉnh.

Còn các bị can khác cho rằng, sai phạm do áp lực công việc, lãnh đạo tỉnh thường xuyên chỉ đạo, thúc ép phải khẩn trương tham mưu, đề xuất phương án giá đất để sớm thu tiền cho ngân sách Nhà nước.

Tương tự các bị can thuộc Công ty SIVC như Nguyễn Văn Thọ, Trương Văn Ri, Hồ Như Hải thừa nhận, việc xây dựng chứng thư thẩm định giá không đúng. Tuy nhiên, các bị can đổ lỗ lý do vì tổ chức xác định giá đất làm lại nhiều lần, mong muốn sớm thanh lý, thu tiền theo hợp đồng đã ký.

Trong vụ án này, cơ quan tố tụng xác định hành vi phạm tội của 17 bị can là nguyên nhân trực tiếp gây thất thoát cho nhà nước số tiền trên. Công ty Rạng Đông đang được hưởng số tiền này. Quá trình điều tra, Công ty Rạng Đông đã nộp 90 tỷ đồng khắc phục một phần hậu quả.

Viện kiểm sát cho rằng, số tiền hơn 308 tỷ đồng là tiền chênh lệch giữa kết quả định giá của hội đồng định giá cấp Chính phủ với quyết định phê duyệt giá đất của UBND tỉnh Bình Thuận.

Theo Viện kiểm sát, nguyên nhân là do các yếu tố giả định trong phương án giá đất của các hội đồng định giá khác nhau, không phải là hậu quả, thiệt hại do hành vi phạm tội của các bị can gây ra. Do đó, không có căn cứ buộc các bị can phải khắc phục trong vụ án.

Viện kiểm sát cho rằng UBND tỉnh Bình Thuận làm việc với chủ đầu tư Khu đô thị du lịch biển Phan Thiết để giải quyết theo quy định pháp luật.

Lâm Vinh