Vì sao các doanh nghiệp cần áp dụng chuẩn mực báo cáo tài chính quốc tế?

Đây là chia sẻ của Lương Thị Ánh Tuyết – Giám đốc bộ phận Kiểm toán và Tư vấn Kế toán PwC Việt Nam tại hội thảo “Chuyển đổi Báo cáo tài chính từ VAS sang IFRS và các điểm mới về IFRS trong năm 2018/2019” do PwC Việt Nam tổ chức, có sự tham dự của Cục Quản lý giám sát Kế toán, Kiểm toán – Bộ Tài chính diễn ra tại Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh cuối tuần qua.

Tại hội thảo, các chuyên gia của PwC và khách mời từ Cục Quản lý giám sát Kế toán, Kiểm toán – Bộ Tài chính đã chia sẻ những kiến thức và kinh nghiệm thực tiễn trong triển khai việc chuyển đổi báo cáo tài chính (BCTC) từ VAS (Chuẩn mực kế toán Việt Nam) sang IFRS (Chuẩn mực báo cáo tài chính Quốc tế) cũng như cập nhật các điểm mới về IFRS có hiệu lực trong năm 2018/2019.

Vì sao các doanh nghiệp Việt Nam cần áp dụng IFRS?

Mặc dù IFRS chưa bắt buộc phải áp dụng Việt Nam, nhiều công ty đã và đang chuyển đổi Báo cáo tài chính từ VAS sang IFRS. Xu hướng chuyển đổi áp dụng IFRS sẽ là tất yếu của nền kinh tế Việt Nam, ngoài yếu tố đón đầu lộ trình áp dụng IFRS tại Việt Nam, còn có yếu tố khách quan từ việc doanh nghiệp Việt Nam khi tìm kiếm các nguồn vốn nước ngoài cần đảm bảo một ngôn ngữ kế toán chung.

Bằng cách đón đầu lộ trình áp dụng IFRS tại Việt Nam, các doanh nghiệp Việt Nam sẽ có thêm thời gian chuẩn bị cho các quy trình cần thiết. Việc tiếp cận sớm sẽ giúp các doanh nghiệp hiểu rõ các quy trình chuyển đổi báo cáo tài chính IFRS, đánh giá sớm các trở ngại từ phía doanh nghiệp cũng như kiểm soát các chi phí liên quan, từ đó đảm bảo thuận lợi cho quá trình áp dụng IFRS trong tương lai.

Theo kinh nghiệm thực tiễn từ việc áp dụng IFRS ở châu Âu, châu Á và Úc, các dự án chuyển đổi thường tốn nhiều thời gian và chi phí hơn dự kiến. Khi không có quá trình chuẩn bị tốt, các doanh nghiệp sẽ bị lúng túng khi thời hạn áp dụng IFRS đến gần, dẫn đến tăng chi phí cho việc tuân thủ, và không quản lý tốt được các tác động tiêu cực (nếu có).

Quá trình chuyển đổi báo cáo tài chính giúp doanh nghiệp có cơ hội đánh giá toàn diện báo cáo tài chính hiện tại và sẵn sàng tiếp cận các chính sách và quy trình tài chính quốc tế. Qua đó, việc thay đổi và cập nhật chính sách kế toán, quy trình lập báo cáo tài chính còn tác động tích cực đến nhiều khía cạnh khác trong quá trình hoạt động của doanh nghiệp.

Việc áp dụng IFRS có thể sẽ ảnh hưởng đến các chỉ số tài chính, doanh nghiệp cần xây dựng kế hoạch cũng như lộ trình triển khai nhằm thông báo và giải thích với Hội đồng Quản trị, các cổ đông và các bên liên quan khác về những thay đổi này, đặc biệt khi các thay đổi gây ra tác động tiêu cực về mặt tài chính.

Về phía doanh nghiệp, IFRS còn tác động sâu rộng đến toàn bộ hoạt động của của công ty, bao gồm các quy trình, hệ thống thông tin, các quy trình kiểm soát và thậm chí tác động đến hợp đồng với khách hàng và các bên có liên quan.

Áp dụng IFRS sẽ buộc doanh nghiệp phải đối diện với hàng loạt thay đổi lớn là điều không thể tránh khỏi, do đó, việc sớm áp dụng IFRS giúp doanh nghiệp hiểu rõ về các thay đổi cần thiết cũng như lựa chọn các phương pháp thực hiện phù hợp nhất đối với doanh nghiệp.

Bên cạnh những lợi ích của việc áp dụng IFRS, doanh nghiệp đã và đang gặp nhiều khó khăn, thách thức trong quá trình chuyển đổi báo cáo tài chính từ VAS sang IFRS, lý do phổ biến nhất đến từ sự khác biệt đáng kể giữa Chuẩn mực kế toán Việt Nam và Chuẩn mực báo cáo tài chính quốc tế, và yêu cầu có sự tham gia sớm trong việc đưa ra các quyết định từ các cấp lãnh đạo cao nhất nhằm quản trị được sự thay đổi.

Ông Trần Hồng Kiên, Phó Tổng Giám đốc PwC Việt Nam chia sẻ: “Trong giai đoạn toàn cầu hóa mạnh mẽ như hiện nay, thông qua áp dụng IFRS, nền kinh tế Việt Nam nói chung và các doanh nghiệp Việt Nam nói riêng sẽ có thể được hưởng lợi từ việc hội nhập kinh tế sâu hơn vào khu vực thông qua việc tiếp cận nguồn vốn, và việc đưa ra các quyết định hợp tác đầu tư nhanh và bình đẳng.”

"Quan trọng hơn, việc cho phép các doanh nghiệp Việt Nam áp dụng IFRS sẽ tạo ra các tác động lan tỏa đối với công tác quản trị doanh nghiệp, minh bạch tài chính và sự phát triển lành mạnh của thị trường vốn.”

Giải pháp toàn diện để triển khai IFRS

Bà Lương Thị Ánh Tuyết – Giám đốc bộ phận Kiểm toán và Tư vấn Kế toán PwC Việt Nam cho biết, PwC đang tư vấn/hỗ trợ các doanh nghiệp vượt qua tính phức tạp của IFRS và triển khai thành công việc chuyển đổi báo cáo tài chính từ VAS sang IFRS.

Ngoài ra, để triển khai thành công báo cáo tài chính chuẩn IFRS, bà Tuyết nhấn mạnh tầm quan trọng việc doanh nghiệp cần phải có lộ trình áp dụng riêng.

Bắt đầu từ giai đoạn 1 là công tác đào tạo đội ngũ nhân viên về IFRS, chuyển tiếp đến giai đoạn 2 là việc thực hành và ứng dụng IFRS vào thực tiễn như việc phân tích sự khác biệt giữa VAS và IFRS; tính toán các điều chỉnh để lập và trình bày BCTC theo IFRS và kết thúc ở giai đoạn 3 là việc nâng cấp hệ thống kế toán cho mục đích tuân thủ IFRS.

HỒNG QUÂN