Vì sao Brazil ngừng thử nghiệm vaccine COVID-19 của Trung Quốc?
Cơ quan giám sát y tế quốc gia Brazil (Anvisa) hôm 9-11 quyết định dừng thử nghiệm lâm sàng vaccine phòng COVID-19 có tên CoronaVac của Hãng dược phẩm Sinovac (Trung Quốc), cho rằng đã xảy ra “sự cố nghiêm trọng” đối với người tham gia thử nghiệm. Điều này đang đặt ra nhiều nghi vấn không chỉ tại Brazil.
Một tình nguyện viên Brazil tiêm vaccine do Sinovac phát triển. Ảnh: AFP
Quyết định trên đã tạo ra cơn địa chấn chính trị sau khi Tổng thống Brazil Jair Bolsonaro, người từ lâu lên tiếng chỉ trích và bác bỏ CoronaVac vì có liên quan đến Trung Quốc, cho đó là một chiến thắng chính trị. Trong thông điệp trên mạng xã hội Facebook, nhà lãnh đạo Brazil tỏ ra hả hê trước quyết định này.
Viện Butantan, đơn vị hợp tác với Sinovac thử nghiệm vaccine tại địa phương, cho rằng việc đưa ra quyết định trên là không có cơ sở. Theo Viện Butantan, nó được ban hành sau khi 1 tình nguyện viên tham gia thử nghiệm vaccine CoronaVac tử vong hôm 29-10 nhưng cái chết đó không liên quan đến vaccine này. Hiện cái chết của tình nguyện viên đó đang được cảnh sát Brazil điều tra theo hướng một vụ tự sát.
Thật ra, cơ quan chức năng đến nay vẫn chưa kết luận liệu cái chết đó có liên quan đến vaccine CoronaVac hay không, trong khi Sinovac thì “tự tin về độ an toàn” của CoronaVac. “Vaccine là một biện pháp phòng ngừa dịch bệnh nhưng thật không may, nó đang bị chính trị hóa” - Gustavo Mendes, giám đốc dược phẩm của Anvisa nói với tờ Thời báo New York (NYT). Tương tự, Tao Lina, chuyên gia về vaccine ở thành phố Thượng Hải, cho rằng việc Brasilia đình chỉ thử nghiệm lâm sàng CoronaVac không dựa trên bất kỳ cơ sở khoa học nào, mà dựa trên chính trị.
Ðược biết, Thống đốc bang São Paulo João Doria là đối thủ chính trị của Tổng thống Bolsonaro. Ông Doria từng chỉ trích cách xử lý đại dịch COVID-19 một cách “ung dung” của ông Bolsonaro. Khi COVID-19 tấn công Brazil, ông Doria là một trong số các thống đốc bang quyết định áp dụng biện pháp cách ly, yêu cầu người dân nên ở nhà, khiến cho ông Bolsonaro phát cáu. Theo NYT, nghiên cứu về vaccine CoronaVac đã làm bùng phát sự cạnh tranh chính trị giữa ông Bolsonaro và ông Doria, người được cho sẽ ra tranh cử tổng thống Brazil vào năm 2022. Nếu CoronaVac được chấp thuận, nó sẽ được Viện Butantan sản xuất.
Trước đó, ông Bolsonaro cũng đã bày tỏ sự hoài nghi đối với CoronaVac. Ông phản ứng mạnh mẽ khi biết tin Bộ Y tế Brazil dự định mua 46 triệu liều vaccine CoronaVac. “Tôi đã ra lệnh hủy bỏ kế hoạch đó. Dường như không có quốc gia nào trên thế giới quan tâm đến loại vaccine này của Trung Quốc” - ông Bolsonaro khẳng định.
Về phần mình, đảng Dân chủ Xã hội Brazil (PSDB) của ông Doria trong một tuyên bố nhấn mạnh rằng cuộc đua phát triển vaccine “không phải là một cuộc đua chính trị”. PSDB cáo buộc ông Bolsonaro “đặt khát vọng chính trị lên trên bất kỳ điều gì, thể hiện sự coi thường mạng sống của người dân Brazil”.
CoronaVac là một trong số 11 loại vaccine đang được thử nghiệm giai đoạn thứ 3 trên toàn cầu. Quyết định dừng thử nghiệm CoronaVac được Brazil đưa ra trong bối cảnh Hãng dược phẩm Pfizer của Mỹ, đối thủ của Sinovac, loan báo vaccine do hãng này phối hợp với đối tác BioNTech (Ðức) phát triển có hiệu quả hơn 90% trong việc ngăn ngừa virus Corona. Các phản ứng phụ của vaccine trong thử nghiệm giai đoạn 3 là điều bình thường. 2 hãng AstraZeneca và Johnson & Johnson từng ngưng thử nghiệm trong 6 tuần sau khi nhiều tình nguyện viên cảm thấy bị bệnh nặng. Công việc chỉ được tiếp tục sau khi xác định bệnh tình của họ không liên quan đến vaccine.
Việc Brazil ngưng thử nghiệm CoronaVac là lời nhắc nhở đối với những thách thức lớn còn ở phía trước cho các hãng dược phẩm đầy tham vọng của Trung Quốc như Sinovac. Hãng này đặt mục tiêu hoàn tất tiến trình thử nghiệm vào cuối năm nay. Cùng với Brazil, Indonesia đã bắt đầu thử nghiệm CoronaVac giai đoạn 3 hồi tháng 8 và Thổ Nhĩ Kỳ hồi tháng 9. Vì vậy, sự việc tại Brazil đang gây sự chú ý của dư luận thế giới về chất lượng và độ an toàn của vaccine Trung Quốc.
