Vì sao Botulinum là độc tố mạnh nhất nhưng lại dùng trong thẩm mỹ?

Độc tố Botulinum được công nhận an toàn và hiệu quả để tạo thuốc Botox được sử dụng trong mỹ phẩm từ năm 1989 do Richard Clack, một bác sĩ thẩm mỹ từ Sacramento.

Botulinum là độc tố mạnh nhất từng biết đến với liều lượng gây chết người (khoảng 1.2-1.3 ng/kg khi tiêm và 10-13 ng/kg khi hít vào). Có 7 loại độc tố Botulinum chính là A, B, C, D, E ,F, G. Trong đó, A và B có khả năng gây bệnh cho người, chiếm 98.7% các trường hợp.

Botulinum dùng trong thẩm mỹ rất an toàn.

Độc tố Botulinum trở thành mối nguy hiểm cho sức khỏe cộng đồng khi thực phẩm đóng hộp trở thành ngành công nghiệp phát triển và lan rộng.

Tuy nhiên, độc tố Botulinum được công nhận an toàn và hiệu quả để tạo thuốc Botox được sử dụng trong mỹ phẩm từ năm 1989 do Richard Clack, một bác sĩ thẩm mỹ từ Sacramento.

Trước hiện tượng ngộ độc thực phẩm khi sử dụng pate Minh Chay chứa vi khuẩn Clostridium botulinum mang độc tố botulinum (BTX) gây bệnh, nhiều người đặt ra câu hỏi liệu BTX sử dụng trong thẩm mỹ có an toàn hay không?

Hơn 30 năm qua, BTX được ứng dụng trong y học giúp điều trị một số bệnh lý về mắt, nội thần kinh, niệu khoa, da liễu…Để trở thành thuốc, BTX phải được phân lập, tinh chế và cố định với quy trình rất nghiêm ngặt. Đặc biệt, năm 2002, BTX lần đầu tiên được chính thức sử dụng trong xóa nếp nhăn vùng mặt. Kể từ đó, tiêm BTX trở thành kỹ thuật được ưa chuộng và sử dụng nhiều nhất trong ngành thẩm mỹ trên thế giới nhờ tính an toàn, hiệu quả, dễ thực hiện và chi phí hợp lý. Tại Việt Nam, BTX cũng được Bộ Y tế cho phép sử dụng trong thẩm mỹ và một số chuyên ngành khác từ nhiều năm qua.

ThS. BS Trần Nguyên Ánh Tú – Phó trưởng khoa Thẩm Mỹ Da - Bệnh viện Da Liễu TP. HCM cho biết: “Thực phẩm nhiễm khuẩn chứa BTX (0,004μg/kg cân nặng) có thể gây ngộ độc, dẫn đến tử vong. Tuy nhiên, kỹ thuật tiêm BTX trong thẩm mỹ lại rất an toàn.

Bác sĩ Tú giải thích khác với tác hại khi tiếp xúc BTX lượng lớn qua đường tiêu hóa gây ngộ độc toàn thân, các chỉ định trong thẩm mỹ sử dụng đường tiêm tại chỗ với liều lượng rất thấp, do đó hầu như chỉ tác động đến lớp cơ và các tuyến tại chỗ, không ảnh hưởng toàn thân. Hơn nữa, khoảng an toàn của BTX sử dụng trong thẩm mỹ khá cao, liều tiêm thường không vượt quá 1/30 liều gây ngộ độc. Vì vậy việc sử dụng BTX trong thẩm mỹ rất an toàn”.

BTX rất có hiệu quả trong thẩm mỹ như làm giảm nếp nhăn giữa 2 cung mày, nếp nhăn đuôi mắt, nếp nhăn vùng trán, điều trị tăng tiết mồ hôi, trẻ hóa làn da, làm thon gọn khuôn mặt…Các tác dụng phụ có thể xảy ra khi sử dụng BTX thường mang tính tạm thời, sẽ phục hồi sau vài tuần đến vài tháng. Nguyên nhân tai biến chủ yếu do người thực hiện chưa được huấn luyện bài bản, không nắm vững cấu trúc giải phẫu vùng mặt.

“Việc sử dụng BTX trong thẩm mỹ rất an toàn nếu được thực hiện đúng kỹ thuật với các chuyên gia nhiều kinh nghiệm. Vì vậy, khi muốn làm đẹp với BTX, để đảm bảo hiệu quả và tránh tai biến, người dân cần chọn các cơ sở thẩm mỹ uy tín, bác sĩ được đào tạo bài bản và được phép thực hiện kỹ thuật này” BS Ánh Tú nói.

Liên quan tới trường hợp ngộ độc sau khi ăn Pate Minh Chay đang điều trị tại BV Chợ Rẫy, theo TS Lê Quốc Hùng – Trưởng khoa Bệnh truyền nhiễm, BV Chợ Rẫy cho biết hiện khoa còn bệnh nhân nặng, liệt nặng đó là người đàn ông 54 tuổi ở Bà Rịa – Vũng Tàu. Hiện bệnh nhân vẫn thở máy. TS Hùng cho biết trường hợp này chắc phải thở máy rất lâu tính bằng tháng chứ không bằng tuần vì bệnh nhân bị liệt cơ hô hấp.

Hiện để có nguồn thuốc giải độc cho bệnh nhân, TS Hùng cho biết bệnh viện Chợ Rẫy đã phối hợp với Bộ Y tế, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) và một số tổ chức phi chính phủ khác để tìm nguồn thuốc điều trị ngộ độc. Dù thuốc ngộ độc dùng tốt nhất là trong tuần đầu, nhưng dù sao có thuốc lúc này vẫn tốt cho bệnh nhân. Và hiện WHO đã đồng ý cung cấp thuốc cho Việt Nam để chữa cho bệnh nhân ngộ độc Botulinum nặng.

Khánh Chi