Vì sao Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Jim Mattis từ chức?
Việc từ chức của Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Jim Mattis xuất phát từ cuộc điện đàm giữa Tổng thống Donald Trump và người đồng cấp Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan.
Theo Sputnik, cuộc gọi trên diễn ra hôm 14-12, một ngày sau khi Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo và người đồng cấp Thổ Nhĩ Kỳ Mevlut Cavusoglu nhất trí sẽ để hai tổng thống thảo việc ông Erdogan dọa phát động một chiến dịch quân sự nhằm vào lực lượng người Kurd được Washington ủng hộ ở Syria.
Các nguồn thạo tin cho biết dù Tổng thống Trump trước đó đã thuyết phục ông Erdogan không đưa lực lượng Mỹ vào vòng nguy hiểm nhưng chủ nhân Nhà Trắng đã bất ngờ thay đổi thái độ trong cuộc điện đàm. Cụ thể, ông ủng hộ hành động của Tổng thống Erdogan bất chấp nỗ lực khuyên can của các ông Mattis, Pompeo và các cố vấn an ninh quốc gia khác.
Nhà lãnh đạo Thổ Nhĩ Kỳ đã nhắc Tổng thống Trump rằng ông đã nhiều lần nói nguyên nhân duy nhất của việc quân đội Mỹ đảm bảo hiện diện tại Syria là nhằm trừ khử tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) và giờ đây lực lượng khủng bố này đã bị tiêu diệt 99%.
Ông Mattis (phải) và ông McGurk đã tuyên bố từ chức. Ảnh: VOX
Chủ nhân Nhà Trắng ngay sau đó đã lập tức yêu cầu Cố vấn An ninh Quốc gia John Bolton giải thích lý do tại sao quân đội Mỹ vẫn ở lại Syria nếu những gì ông Erdogan nói là sự thật.
Khi đó, ông Bolton thừa nhận rằng những gì Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ đã nói đều dựa trên thông tin của các ông Mattis, Pompeo, đặc phái viên Mỹ về Syria Jim Jeffrey và đặc phái viên của liên quân chống IS Brett McGurk, tất cả khẳng định IS hiện chỉ còn giữ lại 1% lãnh thổ mà tổ chức này từng chiếm được.
Cùng lúc đó, các nguồn tin cho hay ông Bolton nhấn mạnh rằng êkíp an ninh quốc gia của ông đều nhất trí rằng cuộc chiến chống IS vẫn phải “kéo dài”.
Ông Trump sau đó đã bất ngờ yêu cầu quân đội Mỹ rút lui, khiến cả ông Bolton và ông Erdogan bất ngờ. Dù ông Erdogan đã cảnh báo ông không được vội vàng rút quân nhưng Tổng thống Trump nói rằng ông sẽ thực hiện lời hứa của mình và đến đây cuộc trò chuyện giữa hai nhà lãnh đạo kết thúc.
Cũng như ông Mattis, ông McGurk đã nộp đơn từ chức sau tuyên bố rút quân khỏi Syria của Tổng thống Trump.
Trong khi đó, tờ The Hill hôm 23-12 đưa tin cũng trong cuộc điện đàm ngày 14-12, ông Erdogan đã hứa với ông Trump rằng Thổ Nhĩ Kỳ sẽ xử lý phần còn lại của tổ chức IS tại Syria sau khi Mỹ rút quân.
Theo Sputnik, dù các quan chức Thổ Nhĩ Kỳ vẫn chưa đưa ra bình luận nào về cuộc điện đàm trên, Hội đồng An ninh Quốc gia Mỹ đã phủ nhận nội dung cuộc gọi.
