Vì sao Ancelotti là HLV vĩ đại nhất Champions League

Năm 1999, trong trận đầu tiên trên cương vị HLV trưởng Juventus, Ancelotti đọc được tấm biểu ngữ CĐV Juve giăng trên khán đài: "Một con lợn thì không thể trở thành HLV. Cút đi, Ancelotti". Nhà cầm quân người Italy từ tốn đáp trả: "Họ nói thế là xúc phạm con lợn".

23 năm sau, Ancelotti đi vào lịch sử Champions League với 4 lần vô địch, nhiều hơn bất kỳ tên tuổi lẫy lừng nào trong lịch sử.

Ancelotti đi vào lịch sử Champions League. Ảnh: Reuters.

Ancelotti vô chiêu hay hữu chiêu?

Câu chuyện con lợn luôn là giai thoại bất hủ về cách Ancelotti đương đầu với chỉ trích và sức ép trong vai trò huấn luyện viên. Đây là công việc rất khắc nghiệt, đòi hỏi cao hay như Brian Clough mô tả là "không có chỗ cho lời cảm ơn".

Ancelotti không có nhu cầu phản biện về cá tính của mình, xây dựng triết lý xuyên suốt để tạo ra bộ nhận diện cá nhân, tham gia vào công tác chuyển nhượng... Khi các HLV hàng đầu hướng tới hình mẫu "nhà quản lý" (manager), Ancelotti vẫn trung thành với việc là một HLV (coach).

Ancelotti vô địch Champions League 4 lần trong sự nghiệp huấn luyện. Ảnh: Goal.

Dấu ấn chiến thuật của Ancelotti là gì? Không ai có thể chỉ ra cụ thể. Real Madrid của ông vô địch Champions League 2013/14 với bàn thắng quyết định đến khi trận đấu chỉ còn 20 giây từ một pha phạt góc. Mùa này, Real vô địch lần thứ hai dưới thời Ancelotti khi chỉ tung ra 2 cú đá trúng đích trong cả trận.

Trên đường vào chung kết, Real trận nào cũng để thủng lưới nhưng luôn ngược dòng vào thời điểm cả thế giới đều nghĩ họ không thể.

Những liều thuốc Ancelotti tiêm cho Real Madrid đều mang tới hiệu quả tối đa bất chấp liều lượng. Trước Liverpool tại Stade de France, Real Madrid của Ancelotti chấp nhận bị ép sân trong cả trận và tận dụng những cơ hội nhỏ nhất để tung ra đòn phản công và chiến thắng.

Cả thế giới tiếc cho Liverpool tấn công miệt mài nhưng không thể ghi bàn do Thibaut Courtois xuất sắc mà bỏ quên rằng Real Madrid của Ancelotti đã lì lợm, tập trung và sắt đá đến thế nào trong việc chịu đựng sức ép. Nếu bóng đá chỉ có tấn công và chiến thắng, đó chắc chắn không phải môn thể thao vua.

Pep Guardiola và Juergen Klopp, những biểu tượng của thế hệ HLV hiện đại đã chơi tổng cộng 6 trận chung kết Champions League nhưng chỉ mang về 3 chức vô địch. Ancelotti hít thở không khí của trận đấu đỉnh cao nhất này 5 lần và 4 lần lên ngôi.

Đâu đó người ta nói hành trình quan trọng hơn kết quả. Những gì Pep và Klopp làm được là hình mẫu phát triển bóng đá hiện đại và định hình nên dòng chảy của túc cầu giáo trên toàn thế giới.

Nhưng con người cần những cột mốc để đánh dấu hành trình. Ancelotti hướng tới điều này.

Chức vô địch thứ 4 của ông cách lần đầu tiên 19 năm. Không HLV nào đứng trên đỉnh cao lâu như Carletto. Năm 2003, thời điểm Ancelotti lần đầu vô địch Champions League, Pep vẫn còn là cầu thủ. Klopp vẫn là HLV vô danh ở Mainz 05.

Vô chiêu hay hữu chiêu không quan trọng với Ancelotti. Ông huấn luyện cầu thủ và chiến thắng. Mọi chuyện đơn giản như thế.

Bí quyết vô địch của Ancelotti là những thất bại trong quá khứ. Ảnh: Reuters.

Bí quyết của Ancelotti

Nhà cầm quân người Italy chưa bao giờ đánh mất tinh thần và khát vọng trong suốt những năm tháng huấn luyện đỉnh cao. Một bộ phận giới quan sát tin rằng đó là bản chất của Carletto, một mẫu "lãnh đạo trầm lặng" như tiêu đề cuốn tự truyện nổi tiếng của ông.

"Tôi ở trong thế giới bóng đá từ năm 1977 và không có thời gian hay ham muốn cho những đấu đá", nhà cầm quân người Italy thừa nhận trước trận chung kết.

Song trên thực tế, Ancelotti cũng đã trải qua toàn bộ những cay đắng để xây dựng nên hình ảnh như ngày nay. Nói cách khác, nhân dạng của Ancelotti hiện tại đến từ những thất bại của chính ông trong quá khứ.

Xây dựng mối quan hệ tốt với cầu thủ là điểm nhấn lớn trong cách huấn luyện của Ancelotti. Ông hỏi Toni Kroos và Marcelo về việc nên thay ai vào sân trong hiệp phụ trận bán kết Champions League lượt về với Man City.

Khi còn dẫn dắt Chelsea, Ancelotti cũng thường xuyên hỏi John Terry, Frank Lampard và Didier Drogba như thế. "Tôi chưa bao giờ thấy HLV nào, có lẽ trong suốt sự nghiệp, hỏi các cầu thủ và giao cho họ trách nhiệm", Terry tiết lộ điều này với The Coach's Voice.

Tuy nhiên vào những năm đầu sự nghiệp, Ancelotti từng là mẫu HLV đặc biệt cứng rắn trong việc từ chối thỏa hiệp với những ngôi sao. Ancelotti từng nhất quyết bán Gianfranco Zola ngay khi được bổ nhiệm dẫn dắt Parma vào năm 1996. Ông cũng từ chối chiêu mộ Roberto Baggio khi đó đang thất sủng tại Milan vì không muốn mẫu ngôi sao khó quản, khó lắp ráp vào đội hình 4-4-2.

Sau này, chính Ancelotti thừa nhận đó là sai lầm. Ông chấp nhận thay đổi trở thành HLV có mối quan hệ tốt nhất với những ngôi sao sở hữu cái tôi lớn nhất thế giới như Cristiano Ronaldo.

Real của Ancelotti đã ngược dòng trước PSG, Chelsea và Man City trên đường vào chung kết Champions League và vô địch. Năm 2014, Real cũng ngược dòng trước Atletico. Đằng sau các cuộc ngược dòng kinh điển ấy của là những trải nghiệm thất bại kinh khủng mà không có mẫu số chung.

Istanbul 2005, Milan của Ancelotti mất 59 giây để dẫn trước Liverpool và dẫn 3-0 sau hiệp 1. Chuyện còn lại tất cả đều đã biết, Milan bị gỡ hòa 3-3 trong 6 phút giữa hiệp 2 và thua ngược trên chấm luân lưu.

Nhưng đó chưa phải thất bại duy nhất. Năm 2000, Juve của Ancelotti tưởng đã nắm chắc trong tay Scudetto nhưng đột ngột thua Hellas Verona ở vòng 32 trước khi bi kịch đến ở vòng cuối cùng: Juve thua Perugia trên sân khách và tuột Scudetto vào tay Lazio.

Những thất bại không tưởng ấy là một phần lý do khiến Ancelotti luôn bình thản trong mọi trận đánh và không bao giờ có tư tưởng chủ quan buông xuôi.

Khi được hỏi về trận chung kết Champions League năm 2014 tại Lisbon, khi Real Madrid đang bị Atletico dẫn trước và chỉ còn 1 phút bù giờ, Ancelotti đã nói: “Lúc đó tôi khá bình tĩnh. Tôi tự nhủ với bản thân mình rằng vẫn còn đó 60 giây cơ mà. 60 giây thật sự, thật sự dài đấy!”

Real của Ancelotti vì vậy không bao giờ bỏ cuộc. Và tinh thần ấy biến "Los Blancos" thành nhà vô địch.

Nếu có gì đó học được từ Ancelotti, đó sẽ là việc thích ứng quá tốt với thời cuộc. Đội bóng của Carletto có thể sai một lần nhưng không có lần thứ hai. Bỏ cuộc không nằm trong từ điển của nhà cầm quân người Italy và bất kỳ CLB nào ông từng dẫn dắt.

Đó cũng là bí quyết để Ancelotti tồn tại, trụ vững trên vinh quang châu Âu suốt gần 20 năm qua, điều không một HLV nào có thể làm được. Thất bại - học hỏi - điều chỉnh - chiến thắng: Bí quyết của Ancelotti có thể xem là kiểu mẫu.

Khi thế giới bóng đá ngày càng phức tạp bởi số liệu, công nghệ, những triết lý hàn lâm cùng thế hệ người hâm mộ ngày càng già đi, chiến thắng của Ancelotti với Real Madrid đâu đó là câu trả lời: Bóng đá như xưa nay vẫn vậy, hấp dẫn theo cách riêng, không thể bị sao chép hay cắt nghĩa.

Dàn sao Real xướng tên Courtois khi ăn mừng Thủ môn người Bỉ nhận được sự khích lệ đặc biệt trong phòng thay đồ Real Madrid sau chiến thắng trước Liverpool tại chung kết Champions League 2021/22.

Việt Nhật

Đồ họa: Minh Phúc