Vi khuẩn làm 200 cô trò ngộ độc: Nguy hiểm, thường gặp

Vụ ngộ độc thực phẩm do vi khuẩn Salmonella gây ra khiến 200 cô và trò của Trường Mầm non Xuân Nộn (xã Xuân Nộn, huyện Đông Anh, Hà Nội) đã khiến người tiêu dùng hết sức lo lắng.

Vi khuẩn Salmonella là nguyên nhân của hàng loạt vụ ngộ độc thực phẩm quy mô lớn trong những năm qua.

Hồi tháng 5/2018, hơn 300 người đi ăn cỗ cưới ở bản Nà Mện, xã Nậm Ty, huyện Sông Mã, tỉnh Sơn La đã phải bị ngộ độc do vi khuẩn Salmonella.

Hồi tháng 10/2013, vụ ngộ độc tập thể tại Công ty TNHH MTV Wondo Vina (Long Bình Điền, Chợ Gạo) làm khoảng 800 công nhân bị ngộ độc cũng là do thức ăn bị nhiễm khuẩn Salmonella.

Hà Nội cuối tháng 10 phát hiện có mẫu thịt lợn, thịt gà nhiễm khuẩn Salmonella. Ảnh: Tiền Phong

Vi khuẩn Salmonella (còn gọi là vi khuẩn thương hàn) đã xuất hiện và gây bệnh cho người cách nay hơn 100 năm, được 1 nhà khoa học người Mỹ tên là Salmon tìm ra và người ta lấy tên của ông để đặt tên cho loài vi khuẩn này.

Sau khi ăn phải thực phẩm bị nhiễm vi khuẩn Salmonella từ 12 - 72 giờ sau thì bệnh nhân xuất hiện các triệu chứng do ngộ độc Salmonella như: Tiêu chảy, đau bụng, nôn ói và ói, sốt, đau đầu…

Bệnh thương hàn khởi phát đột ngột, sốt cao liên tục (39 hoặc 400C), mệt mỏi kèm theo đau bụng, sôi bụng và chướng bụng, đi ngoài 5- 6 lần/ngày.

Sang tuần thứ hai có thể có xuất hiện phát ban nhỏ, bằng phẳng ở ngực, bụng, mạn sườn. Ban xuất hiện khoảng từ 7 - 12 ngày rồi biến mất.

Đồng thời có thể biểu hiện của nhiễm độc thần kinh do độc tố vi khuẩn Salmonella (nhức đầu, mất ngủ, ác mộng, ù tai, nói ngọng).

Nặng hơn, bệnh nhân tay run bắt chuồn chuồn hoặc nằm bất động, vẻ mặt thờ ơ, đờ dẫn, li bì, mê sảng, hôn mê (thường ít gặp).

Tuy nhiên, có một số người dù bị nhiễm Salmonella nhưng do cơ thể đã có kháng thể, số lượng vi khuẩn ít và độc lực của vi khuẩn yếu cho nên có thể bị rối loạn tiêu hóa vài ba ngày rồi tự khỏi. m

Một số rất ít trong số đó trở thành người lành mang vi khuẩn, có thể kéo dài nhiều tháng.

Các biến chứng nguy hiểm nhất của bệnh thương hàn là chảy máu đường ruột hoặc thủng ruột hoặc nhiễm trùng huyết.

Các biến chứng này thường xảy ra vào tuần thứ ba của bệnh, mặc dù tỉ lệ xảy ra không nhiều (khoảng 5%). Tuy vậy, sẽ nguy hiểm, nếu chảy với máu với số lượng nhiều sẽ làm tụt huyết áp gây sốc, có thể tử vong, nếu cấp cứu không kịp thời.

Thủng ruột là nguy hiếm bậc nhất, bởi vì, sẽ gây viêm phúc mạc cấp tính, nếu không phát hiện và điều trị tích cực tính mạng người bệnh có thể bị đe dọa hoặc hậu quả để lại có thể rất xấu (gây dính ruột về sau).

Ngoài ra, còn có thể bị viêm cơ tim, viêm phổi, viêm tụy tạng, và gây nhiễm trùng một số cơ quan khác (bàng quang, thận, màng não, tủy sống…).

Một số loài Salmonella chỉ gây nhiễm khuẩn nhiễm độc thức ăn ở người lớn lại có thể gây ra tình trạng bệnh lý rất nặng ở trẻ nhỏ và trẻ sơ sinh. Bệnh nhi có thể bị nhiễm khuẩn huyết, viêm màng não, viêm xương.

Vi khuẩn Salmonella sống trong nước đá từ 2 - 3 tháng

Theo lý giải khoa học, vi khuẩn Salmonella sau khi vào trong cơ thể sẽ chết, giải phóng ra nội độc tố. Vi khuẩn Salmonella chết càng nhiều thì càng có nhiều độc tố xuất hiện.

Vi khuẩn Salmonella có thời gian ủ bệnh từ 10 - 48 giờ. Ảnh: Sở Y tế Hà Nội

Nội độc tố rất độc hại, tại ruột, nội độc tố sẽ làm tổn thương ruột (kích thích ruột gây đau bụng, làm chảy máu, hoặc có thể gây thủng ruột).

Nội độc tố đi vào máu đến hệ thần kinh trung ương làm tổn thương thần kinh và nhiễm độc toàn thân.

Vi khuẩn Salmonella có sức sống và sức đề kháng tốt. Vi khuẩn này chịu được lạnh, ở nước đá sống 2 - 3 tháng, nước thường > 1 tháng, trong rau quả 5 - 10 ngày, trong phân 1 đến vài tháng.

Vi khuẩn Salmonella bị diệt ở nhiệt độ 550C/30 phút, cồn 900C/vài phút, các chất khử trùng thông thường diệt được vi khuẩn dễ dàng (chloramin 3%, phenol 5%).

Trứng gà, trứng chim cút rất dễ thấy vi khuẩn Salmonella

Vi khuẩn này thường được tìm thấy ở trong các loại thực phẩm chưa nấu chín, sản phẩm từ gia cầm, kể cả các sản phẩm bơ sữa bảo quản không tốt.

Trứng chim cút có nguy cơ nhiễm khuẩn Salmonella cao.

Thịt gà, chim cút và trứng của chúng là những sản phẩm có nguy cơ nhiễm khuẩn Salmonella rất cao.

Vi khuẩn Salmonella cũng có thể do các loại thực phẩm chế biến sẵn hoặc uống nước, sữa bị nhiễm vi khuẩn Salmonella.

Vi khuẩn Salmonella có thể lây lan thông qua tay người chạm vào động vật, thực phẩm đã bị nhiễm.

Thực phẩm bị nhiễm khuẩn Salmonella có thể do súc vật đó bị nhiễm, cũng có thể do dụng cụ chế biến thực phẩm đã bị nhiễm khuẩn.

Đề phòng nhiễm vi khuẩn Salmonella

Để không mắc bệnh thương hàn do vi khuẩn Salmonella gây ra, cần phải ăn chín, uống sôi, rửa tay sạch sẽ bằng xà bông trước và sau khi chế biến thức ăn; không ăn trứng sống và chưa nấu chín; nấu chín kỹ thịt gà và chim cút; để riêng biệt giữa thực phẩm nấu chín và chưa nấu.

Sau khi chế biến những món thịt sống, cần rửa sạch các dụng cụ chế biến, bếp… bằng xà bông hoặc dung dịch tẩy rửa.

Những người bị tiêu chảy do Salmonella không nên chuẩn bị thức ăn, thức uống cho những người khác cho đến khi triệu chứng tiêu chảy đã được chữa trị dứt hẳn.

Khi phát hiện người bị bệnh cần được điều trị khẩn trương, cách ly để tránh lây lan cho người khác. Nguyên tắc điều trị diệt mầm bệnh là dùng kháng sinh nhưng phải dùng từ liều thấp đến liều cao nhằm tránh vi khuẩn chết nhiều một lúc làm tăng nội độc tố đột biến gây nguy hiểm.

Hiện chưa có thuốc chủng ngừa Salmonella nên việc phòng ngừa bằng biện pháp vệ sinh cá nhân là quan trọng nhất.

Cúc Phương