Vì đâu hàng trăm nghìn m2 đất công ở Vĩnh Phúc ngang nhiên bị lấn chiếm để xây dựng biệt thự, nhà vườn?

Sai phạm mới chồng sai phạm cũ

UBND TP Vĩnh Yên vừa có văn bản gửi UBND tỉnh Vĩnh Phúc báo cáo tình trạng lấn, chiếm đất đai, xây dựng trái phép trên khu đất UBND tỉnh đã thu hồi của Công ty TNHH Kim Long (Cty Kim Long) và Công ty TNHH Nhân Nghĩa (Cty Nhân Nghĩa) thuộc địa phận phường Liên Bảo, phường Định Quang và xã Định Trung.

Trước đó, ngày 2/4/2019, Thanh tra tỉnh Vĩnh Phúc đã ban hành các kết luận số 37;38;39 chỉ ra các vi phạm về lấn, chiếm, chuyển đổi mục đích sử dụng đất, xây dựng công trình trái pháp luật trên địa bàn thành phố Vĩnh Yên.

Cụ thể, tại phường Khai Quang có 48 trường hợp vi phạm lấn chiếm, sử dụng không đúng mục đích, xây dựng công trình trái phép. Diện tích đất vi phạm là hơn 31.000m2, trong đó có 28 trường hợp lấn chiếm đất của nhà nước giao cho Cty Kim Long sử dụng.

Tại xã Định Trung có 91 trường hợp vi phạm lấn chiếm, sử dụng không đúng mục đích, xây dựng công trình trái phép. Diện tích đất vi phạm là 171.427m2, trong đó có đất Nhà nước giao cho Cty ty Kim Long bị lấn chiếm là 76.760m2.

Riêng phường Liên Bảo có đến 193 trường hợp vi phạm lấn chiếm, sử dụng đất không đúng mục đích, xây dựng công trình trái phép; diện tích đất vi phạm 167.870m2. Trong đó có 179 trường hợp đã xây dựng công trình trên đất không được phép xây dựng.

Khu đất trước đây trồng mía và cây ăn quả lâu năm thuộc địa bàn TP Vĩnh Yên, tỉnh Vĩnh Phúc nay đã xuất hiện hàng loạt biệt thự xây dựng trái phép.

Theo tìm hiểu của PV Báo Gia đình & Xã hội, trước đây UBND tỉnh Vĩnh Phúc giao cho Cty Kim Long hơn 140 ha đất nông nghiệp trên địa bàn xã Định Trung, phường Liên Bảo và phường Khai Quang thuộc TP Vĩnh Yên để trồng mía, cây ăn quả. Đến thời điểm tháng 8/2018 khi UBND tỉnh đã có quyết định thu hồi và yêu cầu công ty hoàn thành các nghĩa vụ về sử dụng đất và bàn giao toàn bộ diện tích thì phát hiện diện tích lớn đã bị thiếu hụt.

Thanh tra tỉnh Vĩnh Phúc chỉ rõ, Cty Kim Long để xảy ra các vi phạm như: Giao đất trái thẩm quyền, chuyển nhượng đất không được phép chuyển nhượng dẫn đến việc hộ gia đình, cá nhân có hành vi lấn, chiếm đất, xây dựng công trình trái phép.

Còn Cty Nhân Nghĩa từng được giao hơn 127 ha đất lâm nghiệp để trồng rừng, chủ yếu tập trung ở xã Định Trung. Sau một thời gian phát triển sản xuất không thực sự hiệu quả, đã xảy ra hàng loạt trường hợp chiếm đất để xây dựng các công trình, chuyển nhượng trái pháp luật, sử dụng không đúng mục đích. Các cá nhân rầm rộ cho xây dựng hàng rào kiên cố, trồng cây cổ thụ như thách thức cơ quan chức năng.

Điều đáng nói, gần 2 năm sau khi Thanh tra tỉnh Vĩnh Phúc công bố tổ chức thực hiện các kết luận Thanh tra số 37;38;39 yêu cầu kiểm điểm trách nhiệm của Sở TN&MT Vĩnh Phúc; UBND TP Vĩnh Yên; UBND phường Liên Bảo, Khai Quang và xã Định Trung; đồng thời yêu cầu trả lại hiện trạng ban đầu thì tình trạng lấn chiếm đất, xây dựng các công trình biệt thự, nhà vườn… vẫn diễn ra tràn lan, thậm chí còn có những biểu hiện ngang nhiên hơn so với thời gian trước.

Hoạt động xây dựng sai quy định, diễn ra công khai nhưng không được ngăn chặn, giải quyết dứt điểm

Theo báo cáo ngày 29/2/2021 của UBND TP Vĩnh Yên, có 67 trường hợp vi phạm mới phát sinh gồm: Trên địa bàn phường Liên Bảo 4 trường hợp (phạm vi đất đã thu hồi của Cty Kim Long); xã Định Trung 8 trường hợp (phạm vi đất đã thu hồi của Cty Nhân Nghĩa) và xã Khai Quang 55 trường hợp. Ngoài ra còn rất nhiều trường hợp chưa thể lập biên bản xử phạt vi phạm hành chính do chưa xác định được chủ công trình.

Theo ghi nhận của phóng viên tại các khu vực đồi Quyết Thắng (thôn Tấm, xã Định Trung) và khu vực đồi Kim Long, gần Núi Đinh, Núi Đúng (phường Liên Bảo), hàng chục căn biệt thự nguy nga tráng lệ mọc lên trên những sườn đồi. Riêng phường Liên Bảo có đến 7 căn biệt thự xây dựng trên diện tích từ 150m2 lên tới hơn 276m2/căn. Những công trình còn lại một số đang xây dựng dang dở còn một số đã hoàn thiện và đưa vào sử dụng. Núi đồi trước đây vốn là đất sản xuất nông nghiệp nay đã bị chia chác, xẻ thịt để nhường chỗ cho biệt thự, nhà vườn. Phía chính quyền địa phương dù đã có những động thái lập biên bản, thậm chí là cưỡng chế vi phạm một số công trình vi phạm nhưng tình trạng này vẫn diễn ra.

Chủ tịch phường áp lực xin nghỉ, cán bộ bị dọa "cắt tay, cắt chân"

Trao đổi với PV Báo Gia đình & Xã hội, bà Lê Học Hải, Trưởng phòng Tài nguyên & Môi trường TP Vĩnh Yên chia sẻ: Bản chất khu đất UBND tỉnh đã thu hồi của Cty Kim Long và Cty Nhân Nghĩa là đất công do vậy mọi hành vi lấn chiếm, xây dựng công trình đều vi phạm.

Từ trên cao nhìn xuống có thể thấy nhiều biệt thự, nhà vườn và các công trình xây dựng trái phép mọc lên san sát ở phường Liên Bảo, TP Vĩnh Yên.

Trưởng phòng Tài nguyên & Môi trường TP Vĩnh Yên cho biết, theo quy trình, khi phát hiện vi phạm thì tiến hành lập biên bản, ra quyết định xử phạt, cho chủ công trình 10 ngày để khắc phục rồi mới ra quyết định cưỡng chế. "Thế nhưng trong thời gian đó họ vẫn cứ xây, khi cán bộ đi kiểm tra thì họ lại dời đi. Thậm chí, nhiều đối tượng còn ngang ngược, thách thức và có cả yếu tố xã hội đen nên vô cùng phức tạp. Bản thân tôi cũng bị đe dọa và phải nhờ đến sự can thiệp của bên công an", bà Hải nói.

Đặc biệt, theo quy định kinh phí cưỡng chế cơ quan chức năng sẽ lập dự toán với số tiền lên đến hàng trăm triệu đồng và người vi phạm phải chịu. Tuy nhiên, đa phần họ không chấp hành nên Nhà nước phải ứng ngân sách để chi trả.

Báo cáo của UBND TP Vĩnh Yên gửi Thường trực Thành ủy Vĩnh Yên về việc thực hiện kết luận, kiến nghị thanh tra và công tác quản lý đất đai trên địa bàn cũng thể hiện: Việc xử lý gặp nhiều khó khăn do các trường hợp vi phạm thường xây dựng vào các ngày nghỉ, ngày lễ Tết, khi phát hiện nhiều trường hợp không xác định được chủ. Một số trường hợp xuất hiện nhiều người lạ mặt, xăm trổ có hành vi chống đối, đe dọa, lăng mạ mang tính chất côn đồ, gây khó khăn trong việc thiết lập hồ sơ xử lý vi phạm...

Cả dãy công trình xây dựng trái phép kiên cố nên việc chính quyền yêu cầu chủ sở hữu thu dọn tài sản, bàn giao trả lại đất cho Nhà nước sẽ rất khó thực hiện.

Ông Nguyễn Thế Hùng, Phó Chủ tịch thường trực UBND phường Liên Bảo xác nhận với phóng viên trên địa bàn có 8 biệt thự, 10 nhà vườn cùng nhiều công trình nhà ở xây dựng trái phép trên đất công.

"Chúng tôi cũng đã rất quyết liệt trong việc xử lý vi phạm nhưng còn gặp nhiều khó khăn do các đối tượng chống đối, cản trở lực lượng chức năng. Tôi vào can ngăn cũng bị chúng nó đe "mày tao cũng đánh". Nhiều cán bộ khác bị các đối tượng cầm gạch ném, dọa chặt chân, chặt tay. Ông Tạ Văn Bình, tổ trưởng dân phố nơi xảy ra nhiều công trình vi phạm liên tục bị các đối tượng đe dọa đến mức 2 vợ chồng đi đâu cũng phải đeo khẩu trang, đội mũ bảo hiểm", ông Hùng nói.

Theo Phó Chủ tịch thường trực UBND phường Liên Bảo, cũng vì xảy ra nhiều vi phạm trong việc quản lý đất đai mà Chủ tịch UBND phường khóa trước cùng cán bộ địa chính đã bị kỷ luật. Còn ông Hoàng Văn Toàn, Chủ tịch UBND phường Liên Bảo hiện đã có đơn xin nghỉ việc do quá áp lực.

Ông Hùng cũng phân trần, trách nhiệm không thể cứ đổ hết lên cấp phường xã bởi hành vi vi phạm đã xảy ra suốt một thời gian dài, từ thời điểm Cty Kim Long đang quản lý. Đến khi UBND tỉnh Vĩnh Phúc có quyết định thu hồi thì cũng mới chỉ có văn bản, trên thực địa chưa có mốc giới, chưa có bàn giao hiện trạng nên còn nhiều vướng mắc…

Báo Gia đình & Xã hội sẽ tiếp tục thông tin đến bạn đọc.

Cao Tuân