Venezuela có tới 2 tổng thống, 2 quốc hội

Trong khi cả hai phe thân và chống chính quyền Tổng thống Maduro đều xuống đường biểu tình, Tổng thống Trump tuyên bố Hoa Kỳ công nhận ông Juan Guaido, lãnh đạo Quốc hội do phe đối lập kiểm soát, là Tổng thống lâm thời của Venezuela và gọi chính quyền của Tổng thống Nicolas Maduro là “không hợp pháp”. Lưu ý rằng những tuyên bố nói trên của ông Juan Guaido chỉ mang tính tượng trưng, bởi vì từ năm 2017, một Quốc hội Lập hiến hoàn toàn thân Tổng thống Maduros đã được hình thành. Còn Quốc hội trong tay phe đối lập đã mất hết quyền hạn.

Mỹ công nhận lãnh đạo Quốc hội do phe đối lập kiểm soát, ông Juan Guaido (trái) là Tổng thống lâm thời của Venezuela và Tổng thống dân cử Nicolas Maduro

“Tôi sẽ tiếp tục dùng toàn bộ sức mạnh kinh tế và ngoại giao của Hoa Kỳ để áp lực phục hồi dân chủ cho Venezuela”, ông Trump nói.

Thông báo được đưa ra sau khi ông Guaido tự tuyên bố là Tổng thống lâm thời của Venezuela và chỉ vài giờ sau khi Tổng thống Maduro thông báo cắt đứt quan hệ với Mỹ cũng như ra thời hạn cho nhân viên ngoại giao Mỹ 72 giờ để rời khỏi Venezuela.

Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo kêu gọi ông Maduro lùi bước và thúc giục quân đội Venezuela ủng hộ nỗ lực vãn hồi dân chủ.

Đáp câu hỏi liệu có tính tới chuyện can thiệp quân sự vào Venezuela hay không, Tổng thống Donald Trump nói: “Chúng tôi chưa cân nhắc điều gì nhưng mọi biện pháp đều được đặt lên bàn cân”.

Ông Guaido được bầu làm lãnh đạo Quốc hội ngày 5/1. Trước đó, ông từng tuyên bố sẵn sàng thay thế ông Maduro nếu được quân đội hậu thuẫn, và mục tiêu của ông lúc đó là kêu gọi bầu cử tự do.

Sẽ có nhiều vấn đề phức tạp khi Mỹ chính thức công nhận ông Guaido và cũng có thể bị phản ứng ngược nếu Tổng thống Maduro viện cớ này để bắt giam ông Guaido và các nhân vật đối lập khác.

Biểu tình chống chính phủ ở Caracas, Venezuela, ngày 21/1

Sau thông báo của ông Trump, các nước bao gồm Argentina, Chile, Peru và Paraguay đều có động thái tương tự. Một giới chức Canada cho biết Ottawa sẽ tiếp bước. Mexico thì thông báo không thay đổi trong chính sách của họ đối với Venezuela.

Reuters dẫn nhiều nguồn tin cho hay chính quyền Trump có thể sẽ ban hành thêm các biện pháp trừng phạt ngành dầu mỏ của Venezuela, sớm nhất là trong tuần này, nếu tình hình chính trị ở Venezuela càng tồi tệ.

Từ cuối năm ngoái, Mỹ bắt đầu xem xét chuyện đưa Venezuela vào danh sách các nước tài trợ cho khủng bố.

Nhà Trắng không hài lòng trước các biện pháp trừng phạt hiện hành đối với Venezuela vì chưa nhắm vào xuất khẩu dầu mỏ của nước này và việc đó, nếu xảy ra, sẽ tước đi phần lớn doanh thu của quốc gia Nam Mỹ.

Xuất khẩu dầu thô của Venezuela sang Mỹ trong năm ngoái giảm 15%, xuống mức thấp nhất trong gần 30 năm qua.

Bất chấp thực tế Hoa Kỳ đã tuyên bố “tổng thống mới" cho Venezuela, quân đội nước này đứng về phía nhà lãnh đạo được bầu chính thức vào ngày 10/1 của đất nước, ông Nicolas Maduro. Trong đoạn video được ghi lại, quân đội Venezuela đã gửi thông điệp cho người Mỹ với nội dung sau: "Chúng tôi sẽ cho quý vị thấy một Việt Nam ở Mỹ Latinh".

Bộ trưởng Quốc phòng Venezuela Vladimir Padrino Lopez cho biết ngày 23/1 rằng quân đội nước này sẽ tiếp tục bảo vệ hiến pháp và chủ quyền quốc gia của đất nước cũng như sẽ không chấp nhận một "Tổng thống bị áp đặt".

Trong lúc này, trên đường phố Caracas hiện đã xuất hiện nhiều đám đông biểu tình kể từ khi ông Guaido tuyên bố nhậm chức, lực lượng an ninh Venezuela đã phải sử dụng hơi cay để giải tán đám đông, tuy nhiên đã có 4 người thiệt mạng sau các cuộc đụng độ.

Đồng thời, ông Diosdado Cabello, chủ tịch của Quốc hội Lập hiến, cũng kêu gọi những người ủng hộ chính phủ biểu tình với số lượng lớn ở mọi miền đất nước. Đáp lại yêu sách đòi thành lập chính phủ chuyển tiếp của phe đối lập, ông Cabello khẳng định: “Sự chuyển đổi duy nhất đối với Venezuela là hướng tới chủ nghĩa xã hội”.

Th.Long

AFP