Về vụ bắt giữ tàu ở eo biển Hormuz

Tàu chở dầu Stena Impero. Ảnh THEGUARDIAN.COM

Hãng thông tấn Fars của Iran ngày 20-7 cho biết, nhà chức trách Iran đã chính thức mở cuộc điều tra nhằm vào tàu chở dầu Stena Impero treo cờ Anh bị bắt giữ một ngày trước đó khi đi qua eo biển Hormuz. Theo Tổ chức hàng hải và cảng ở tỉnh Hormozgan, miền nam Iran và là nơi tàu trên bị bắt giữ, tàu Stena Impero có liên quan vụ va chạm với một tàu đánh cá của Iran trước khi bị chặn bắt. Tàu đánh cá đã phát tín hiệu hỗ trợ, song tàu Stena Impero phớt lờ.

Trước đó, ngày 19-7, truyền thông Iran dẫn tuyên bố của Lực lượng Vệ binh cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC) cho biết, đã bắt giữ tàu chở dầu Stena Impero treo cờ Anh, do vi phạm luật hàng hải quốc tế khi đi qua eo biển Hormuz. Sau khi bị chặn theo yêu cầu của giới chức Iran, con tàu cùng 23 thành viên thủy thủ đoàn được bàn giao cho Tổ chức hàng hải và cảng của tỉnh Hormozgan để kiểm tra pháp lý và điều tra.

Cùng ngày, IRGC đã phát lệnh yêu cầu dừng đối với một tàu chở dầu khác, treo cờ Liberia, mang tên Mesdar, tại eo biển Hormuz. Tuy nhiên, tàu này được thả sau đó. Trước tranh cãi về việc IRGC có bắt giữ Mesdar hay không, hãng thông tấn Tasnim của Iran dẫn các nguồn tin quân sự cho biết, đây không phải vụ bắt giữ. Ðơn vị chủ quản của tàu Mesdar sau đó thông báo đã liên hệ được với thủy thủ đoàn và con tàu vẫn tiếp tục lộ trình.

Reuters dẫn tuyên bố của Bộ trưởng Ngoại giao Anh J.Hunt kêu gọi Iran thả tàu Stena Impero. Ông Hunt khẳng định, Anh phản đối mạnh mẽ, song chưa cân nhắc các phương án quân sự. Trong một thông báo, ông Hunt cũng cho biết đã có cuộc thảo luận với người đồng cấp Mỹ M.Pompeo. Trao đổi với Bộ trưởng Ngoại giao Iran G.Zarif, ông Hunt nói rằng ông hết sức thất vọng sau vụ bắt giữ tàu nêu trên.

Liên hiệp châu Âu (EU) bày tỏ quan ngại sâu sắc trước những diễn biến mới tại eo biển Hormuz, sau khi Iran bắt giữ tàu Stena Impero. Trong tuyên bố ngày 20-7, EU cho rằng, diễn biến này tiềm ẩn nguy cơ khiến tình hình xấu thêm và hủy hoại các nỗ lực nhằm tìm kiếm một giải pháp cho các căng thẳng sẵn có tại đây.

Ngày 20-7, Hội đồng Giám hộ Iran tuyên bố việc IRGC bắt giữ tàu Stena Impero là nhằm đáp trả vai trò của London trong vụ bắt giữ một tàu chở dầu của Iran hồi đầu tháng. Người phát ngôn Hội đồng này nêu rõ, Iran đã đưa ra quyết định đúng đắn.

Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc ra thông báo về vụ tàu Stena Impero bị Iran tạm giữ. Tổng thống Mỹ D.Trump ngay lập tức chỉ trích Tehran về hành động bắt giữ tàu chở dầu treo cờ Anh; khẳng định sẽ thảo luận với London về việc này.

Ngày 20-7, Anh khuyến cáo các tàu thuyền của nước này tạm tránh đi lại qua eo biển Hormuz. Người phát ngôn Chính phủ Anh khẳng định, London quan ngại sâu sắc về hành động thách thức công khai đối với quyền tự do đi lại tại các vùng biển quốc tế. Phi-li-pin đề nghị trả tự do cho công dân nước này trên tàu Stena Impero. Tổng thống Nga V.Pu-tin cũng bày tỏ quan ngại trước tình thế đối đầu hiện nay giữa Iran và phương Tây. Ðức và Pháp ra tuyên bố kêu gọi Iran thả tàu Stena Impero.