Về nơi ra đời của tàu Titanic

Đó là ụ đóng tàu bên dòng Lagan, nơi công ty tàu biển nổi tiếng H&W (Harland & Wolff) đã tạo nên con tàu Titanic huyền thoại từ năm 1911. Ụ tàu vẫn hiện hữu, nhưng phần cảng biển ngay nơi đóng con tàu Titanic khi xưa, nay đã thay đổi để xây dựng nên một bảo tàng trưng bày hiện vật, hình ảnh, âm thanh, mùi vị, và tất cả những câu chuyện liên quan về con tàu Titanic, tạo thành một không gian bảo tàng trưng bày về Titanic lớn nhất thế giới.

Nhìn từ xa, Titanic Belfast như tảng băng trôi trên nền trời xanh

Đi dọc dòng Lagan từ trung tâm Belfast, khu đóng tàu cổ kính hàng đầu ở Bắc Ireland là H&W với những chiếc cẩu tải trọng lớn, vươn lên nền trời, giúp tôi dễ dàng định hướng để tìm đến với ngôi nhà xưa của Titanic. Càng đến gần, hình ảnh ấn tượng án ngữ phía chân trời là tòa nhà khổng lồ mang hình ngôi sao bốn cánh, màu sáng bạc. Công trình này được Belfast xây nên mang công năng là bảo tàng Titanic để mọi người có thể cảm được rõ nhất về con tàu huyền thoại.

Nói đến quy mô công trình, bảo tàng Titanic cho đến giờ được giới kiến trúc xác nhận là một trong những công trình công cộng tiêu tốn lượng bê tông lớn nhất ở Anh. Công trình được thực hiện từ 2011, hoàn thiện 2012 để kỷ niệm 100 năm ngày Titanic tham gia chuyến hải hành đầu tiên (2/4/1912). Nhắc lại chuyện xây nên công trình biểu tượng kiến trúc mới của Bắc Ireland là bảo tàng Titanic, các công trình sư đã phải sử dụng 700 xe đổ bê tông chuyên dụng, hoạt động không ngừng nghỉ 24/24 để cung cấp đủ 40.000 mét khối bê tông cho riêng phần nền móng của tòa nhà. Công trình tiêu tốn hết 101 triệu Bảng Anh (hơn 3.000 tỉ đồng), và cũng là bảo tàng có vé vào cửa cao nhất vùng Bắc Ireland và cả Anh Quốc.

Bảo tàng Titanic ra đời, mang vẻ đẹp kiến trúc đầy tính đương đại, có chiều cao lên đến 27,4m - đúng với chiều cao của con tàu Titanic. Thế nên khi đứng ngay trước cổng chính vào bảo tàng, tôi không khỏi choáng ngợp bởi dù đã từng hình dung về quy mô con tàu Titanic qua phim ảnh, nhưng không ngờ rằng thực tế lại khác lạ và nhiều cảm xúc đến vậy.

Bảng tên ấn tượng của bảo tàng Titanic Belfast

Điểm ấn tượng với lữ khách ngay từ cái nhìn đầu tiên vào bảo tàng Titanic, đấy là lớp vỏ ngoài hợp kim nhôm trắng bao bọc quanh tòa nhà, mỗi miếng hợp kim nhôm được cắt sắc cạnh, gọt dũa như hình viên kim cương, kết nối vào nhau với số lượng 3.000 tấm. Thế nên khi nhìn từ đằng xa, bảo tàng Titanic như một khối băng khổng lồ đang bồng bềnh trôi. Hiệu ứng thị giác này hẳn gợi lại câu chuyện thảm họa tảng băng trôi trong chuyến hải hành định mệnh mà Titanic gặp phải.

Tác phẩm điêu khắc Titanica do điêu khắc gia danh tiếng Rowan Fergus Meredith Gillespie, người Ireland thực hiện

Kiến trúc khác lạ của Titanic Belfast với hình ngôi sao bốn cánh

Được chính thức mở cửa từ tháng 4/2012, 9 không gian trong bảo tàng Titanic trưng bày theo từng chủ đề chính liên quan đến Titanic. Mở đầu là những hình ảnh về Belfast với ngành công nghiệp đóng tàu thủy đầu thế kỷ 20, thời điểm đóng con tàu Titanic (1909 – 1911), trong đó có rất nhiều bản vẽ, mô hình của Titanic. Người xem cũng sẽ ấn tượng với hình ảnh hạ thủy Titanic (31/05/1911) với hơn 100.000 người chứng kiến. Tiếp đến là chuyến hải hành của Titanic bắt đầu từ Belfast, đi Southampton, Cherbourg, Queenstown, cho đến ngày xảy xa thảm họa 14 và 15 tháng 4/1912, cùng những hình ảnh về nơi an nghỉ của Titanic dưới đáy bắc Đại Tây Dương ở độ sâu 3.700m.

Các không gian trưng bày được thiết kế đậm hơi thở đương đại

Khoang hạng nhất của Titanic được tái hiện

Một trong số những hiện vật giá trị trưng bày tại bảo tàng là lá thư tay của John Edward Simpson gửi cho mẹ từ trên tàu Titanic trước 4 ngày gặp nạn. Lá thư này được bảo tàng Titanic mua với giá 40.700 đôla qua một cuộc đấu giá của hãng Philip Weiss Auctions. Lá thư này có đoạn: “Con rất khỏe và cảm thấy sung sướng khi ở trong khoang tàu mới, rộng hơn nhiều so với chuyến trước đây”. (Simpson từng phục vụ trên con tàu Olympic trước khi chuyển sang làm việc tại Titanic). Simpson được nhận vào làm việc trên Titanic, phụ trách nhóm hành khách phổ thông trên tàu với mức lương 9 Bảng/tháng. Trong thảm họa chìm tàu, Simpson được xác nhận đã thiệt mạng ở tuổi 37.

Lá thư tay của Simpson gửi mẹ trước khi Titanic gặp nạn

Ngoài những phần trưng bày hiện vật, không gian tái hiện nội thất khoang hạng nhất đầy sang trọng của Titanic cũng là điểm nhấn chú ý cho hành trình tham quan. Ở vị trí thông tầng, lữ khách dễ dàng nhận ra những tấm kim loại lớn, với gỉ sét có chủ ý, được ốp vào phần thân tường của tòa nhà. Đây cũng chính là những tấm thép bằng đúng với kích cỡ ốp thành vỏ tàu Titanic ngày xưa.

Một chuyến đến Belfast, không nên bỏ qua chuyến khám phá nơi ra đời của Titanic, một điểm đến hội tụ đủ những yếu tố mang vẻ đẹp về văn hóa, lịch sử, kiến trúc, mỹ thuật đậm dấu ấn đương đại ở Belfast hôm nay.

NGUYỄN ĐÌNH

Ngày 11/4/1912, Titanic rời cảng. Ngày 14/4/1912- ngày thảm họa hàng hải nghiêm trọng nhất mọi thời đại xảy ra, con tàu Titanic ra đã đi được xấp xỉ hai phần ba quãng đường qua Đại Tây Dương tới New York, sau khi rời Queenstown, Ireland. Titanic chở 2.224 hành khách và thủy thủ, nhưng chỉ mang theo 20 thuyền cứu hộ đủ chỗ cho 1.178 người.

Vào đêm tàu chìm, Titanic đã đâm phải một tảng băng trôi. Nhát đâm vào sườn và sức căng quá mức do nước dồn quá nhiều về một phía khiến Titanic gãy ra thành hai mảnh lớn. Chỉ tới 4 giờ sáng hôm sau, hoạt động cứu hộ mới được bắt đầu. Thảm họa hàng hải này khiến hơn 1.500 người tử nạn.