Về nơi ở mới sau lũ quét

Những ngôi nhà đang được xây mới sau lũ tại xã Hát Lừu, huyện Trạm Tấu (Yên Bái).

Bên cánh đồng bản Hát, đá cuội cùng sỏi cát do lũ cuốn về lấp đầy cánh đồng màu mỡ ngày nào, nhiều hộ dân chuyển đổi làm ao nuôi cá, tìm hướng sản xuất nông nghiệp lâu dài thay cho việc trồng lúa. Ðứng bên căn lán tạm, ông Lường Văn Kỳ, bản Hát 2, xã Hát Lừu cho hay: Căn nhà sàn gỗ ba gian sắp được cất nóc, là nhờ sự giúp đỡ của hàng xóm và họ hàng. Ông Kỳ bảo: Nhà mình thuộc diện di dời khẩn cấp khỏi nơi sạt lở nguy hiểm, cho nên được Nhà nước hỗ trợ 15 triệu đồng, các tổ chức từ thiện ủng hộ 30 triệu đồng nữa, nay chuyển đến điểm này dựng nhà tạm, cuộc sống ổn định. Nhanh thì một tuần nữa làm lễ vào nhà mới.

Có thể hiểu niềm vui của những người dân nơi đây khi họ chuẩn bị về nhà mới. Gia đình anh Lường Văn Bun đã dựng xong nhà từ mười ngày trước, đàn gà đã quen chuồng đi kiếm ăn lục tục bên cây rơm mới. Anh Bun cho biết: Nhà em trước ở rừng vầu kia kìa, mưa lũ năm ngoái gây sạt núi phải chuyển nhà ra phía bờ suối. Ðợt lũ vừa rồi, nước tràn qua gầm nhà sàn, sợ lắm, cho nên chuyển về đây sinh sống. Cái khó của người dân vùng cao Trạm Tấu là không có đất bằng phẳng để làm nhà. Nơi tìm được thì trên núi cao, thiếu nguồn nước sinh hoạt. Mặt khác, do phong tục tập quán của đồng bào Thái là ở nhà sàn; giờ chuyển sang làm nhà sàn bằng cột bê-tông, thời gian thi công kéo dài.

Trạm Tấu đã nỗ lực khắc phục hậu quả trận lũ quét vừa qua. Bí thư Huyện ủy Giàng A Thào nhớ lại: Ba ngày giao thông liên lạc trên địa bàn bị lũ chia cắt hoàn toàn với bên ngoài. Chúng tôi huy động toàn bộ cán bộ và lực lượng vũ trang tham gia cứu hộ cứu nạn, tìm kiếm người mất tích, dọn đất đá và di dời khẩn cấp các hộ dân trong vùng nguy cơ sạt lở. Ðến nay, huyện Trạm Tấu bố trí đủ đất cho 123 hộ bị mất đất ở do mưa lũ, nhiều hộ đã dựng nhà, phấn đấu hết tháng 12-2017 sẽ hoàn thành 107 nhà ở mới. Người dân đã tạm ổn định sinh hoạt và sản xuất.

Tại xã Xà Hồ, nơi có 29 nhà bị sập trôi và di dời khẩn cấp, đến nay đã dựng được 11 ngôi nhà mới. Với sự giúp đỡ của anh em trong dòng họ nhường đất, hỗ trợ dựng nhà xen kẽ bên nhau, các hộ bị mất nhà đã khẩn trương tìm vật liệu làm nơi ở mới. Chủ tịch UBND xã Mùa A Ðế cho biết: Xà Hồ đã làm tốt công tác dân vận, huy động được sức dân giúp các hộ nghèo ổn định cuộc sống. Có thể kể nhà Giàng A Dê ở bản Háng Thồ, huy động 60 người vận chuyển nhà gỗ trong một ngày về nơi mới ở bản Tà Ghênh cách 4 km đường núi; nhà Thào A Lềnh ở bản Suối Giao cũng huy động 50 anh em họ hàng vận chuyển vật liệu về nơi mới ở Tà Ghênh...

Nhằm giải quyết đất ở cho hơn 3.600 hộ có nhà bị trôi, sập, ngập buộc phải di dời khẩn cấp trong hai trận lũ quét vừa qua, giữa tháng 11-2017, HÐND tỉnh Yên Bái đã họp phiên bất thường. UBND tỉnh quyết định xây dựng các khu tái định cư xen ghép khẩn cấp cho các hộ bị thiệt hại do thiên tai, lũ ống, lũ quét, sạt lở đất trên địa bàn. Theo đó, thực hiện 14 dự án bố trí tái định cư cho 517 hộ dân không còn đất ở (lũ và sạt lở đất làm thay đổi địa chất); chuyển đổi 14,46 ha đất ruộng trồng lúa, đất rừng phòng hộ sang xây dựng khu tái định cư tại các huyện Văn Chấn, Trạm Tấu và thị xã Nghĩa Lộ. Ngoài việc bố trí tiền hỗ trợ theo quy định (25 triệu đồng mỗi hộ mất nhà ở), công tác xã hội hóa và kêu gọi cộng đồng dòng họ, anh em giúp nhau, thì sự ủng hộ của các nhà từ thiện được chính quyền cơ sở giám sát công tâm, khách quan. Do thực hiện công khai, minh bạch, cho nên đã không để xảy ra khiếu nại trong thực hiện chính sách tái định cư.

Cơn lũ đi qua, với sự nỗ lực của người dân và chính quyền địa phương cùng sự chung tay của cộng đồng, cuộc sống mới đang dần ổn định trên vùng cao còn gian khó này.

Bài và ảnh: THANH SƠN