Vatican họp khẩn giải quyết nạn bê bối tình dục

Giáo hoàng Francis mới đây đã quyết định triệu tập các lãnh đạo nhà thờ trên toàn thế giới khi uy tín Giáo hội Công giáo đang bị ảnh hưởng bởi vấn nạn xâm hại tình dục.

Hội nghị Vatican là sự kiện quan trọng trong lịch sử Công giáo. Gần 200 khách mời sẽ quy tụ về Roma (Ý) bao gồm các chủ tịch Hội đồng Giám mục Công giáo quốc gia, các quan chức Vatican, các chuyên gia và người đứng đầu nhà dòng trên thế giới.

Hội nghị diễn ra trong bốn ngày, bắt đầu từ ngày 21-2. “Bảo vệ trẻ vị thành niên trong nhà thờ” là chủ đề của hội nghị quy mô toàn cầu này. Các nạn nhân của xâm hại tình dục sẽ chia sẻ trong những buổi cầu nguyện buổi tối nhưng không phát biểu trong các cuộc họp.

Ấu dâm - vấn nạn nhức nhối

Phải đến những năm 80 của thế kỷ trước, các cáo buộc nạn ấu dâm trong nhà thờ Công giáo mới thực sự gây chú ý dư luận ở nhiều quốc gia, đặc biệt là Canada, Mỹ và Úc. Ủy ban Hoàng gia Úc xác nhận có tới 4.444 cáo buộc ấu dâm trong 4.756 vụ trình báo với chính quyền giáo hội. Ít nhất 1.880 người bị nghi ngờ xâm hại tình dục trẻ em từ năm 1980 tới năm 2015.

Trong khi đó, hãng thông tấn AP ước tính các giáo phận Công giáo Mỹ đã chi hơn 2 tỉ USD để dàn xếp các vụ bê bối tình dục từ năm 1950 đến năm 2007. Gần đây nhất, cựu Hồng y Theodore McCarrick bị phế truất khi bị tố cáo xâm hại tình dục trẻ vị thành niên năm thập niên trước. Ông được xem là nhân vật Công giáo cao cấp nhất bị buộc hoàn tục vì lý do này.

Đức Hồng y Cupich thừa nhận đa số trường hợp xâm hại tình dục là giữa nam với nam nhưng ông phủ nhận đồng tính là nguyên nhân dẫn đến cuộc khủng hoảng này. Mặt khác, Giáo hoàng Francis chỉ ra gốc rễ nằm ở việc lạm dụng quyền lực của các giáo sĩ, hay ông gọi nó là thuyết giáo quyền.

Theo tờ báo riêng của Vatican, L’Osservatore Romano, ít nữ giới nắm quyền điều hành cũng là một trong những nguyên nhân đáng chú ý. Thống kê cho thấy ít trường hợp phụ nữ lạm dụng tình dục trẻ em hơn nam giới. Tuy nhiên, Công giáo giải thích rằng chỉ có đàn ông có mặt tại bữa Tiệc Ly (bữa ăn sau cùng Chúa Giê-su) nên chỉ có đàn ông mới có thể làm linh mục.

Song song với những cáo buộc không hồi kết từ phía nạn nhân, chính chủ ý bưng bít vụ việc, bao che các linh mục từ giới lãnh đạo trong giáo hội đã khiến vấn nạn càng thêm nghiêm trọng.

Cựu Hồng y Theodore Edgar McCarrick đến dự một cuộc họp tại Vatican năm 2013. Ảnh: REUTERS

Hội nghị Vatican - hy vọng mong manh?

Cuộc gặp gỡ là cơ hội khôi phục uy tín của giáo hội nếu các vấn đề được giải quyết công bằng hơn, minh bạch hơn. Trong nỗ lực làm dịu làn sóng phẫn nộ, trang web của Vatican sẽ phát sóng trực tiếp các phần của cuộc họp cũng như báo cáo nội dung của các sự kiện khác.

Hội nghị cũng là cơ hội mang lại niềm hy vọng cho các nạn nhân bị xâm phạm tình dục trên toàn thế giới về lẽ phải và sự can thiệp kịp thời của chính quyền. Những nhà tổ chức hội nghị đã gặp nạn nhân vào hôm 20-2 (giờ địa phương) để hiểu rõ hơn về sự nghiêm trọng và những khó khăn mà các nhà lãnh đạo phải đối mặt trong cuộc gặp gỡ quy mô quốc tế này.

Juan Carlos Cruz, nạn nhân bị lạm dụng ở Chile, cho biết tại buổi họp mặt có bốn thành viên ban tổ chức Cuộc họp bảo vệ người vị thành niên, bao gồm Hồng y Blase Cupich (Chicago), Hồng y Oswald Gracias (Mumbai), Đức Tổng Giám mục Charles Scicluna (Malta) và linh mục Hans Zollner - chủ tịch của Trung tâm bảo vệ trẻ vị thành niên tại ĐH Giáo hoàng Gregorian.

“Họ rất cởi mở và thực sự muốn thay đổi. Sau đó họ đối thoại. Đôi khi không khí cũng khá căng thẳng nhưng mọi người luôn tôn trọng lẫn nhau” - Cruz nói với hãng tin CNN.

Cũng được mời đến Roma để trao đổi, Dave Sharp (60 tuổi) từ chối và chọn ở lại quê hương Scotland để làm một việc vô cùng ý nghĩa. Liên tiếp bị thầy giáo cưỡng hiếp và lạm dụng từ lúc nhỏ, Sharp nói cả tuổi thơ và quãng đời sau này của ông đã bị hủy hoại hoàn toàn.

Năm 2017, ông Sharp là người đầu tiên được bồi thường theo lệnh Công giáo Scotland. Nói về hội nghị Vatican tuần này, ông Sharp cảm thấy đây là một động thái chậm trễ và yếu ớt để bảo vệ trẻ vị thành niên trong nhà thờ. Ông từ chối lời mời đến Roma và sẽ tổ chức buổi cầu nguyện với những người sống sót khác, tưởng nhớ về những nạn nhân bị lạm dụng đã qua đời.

Virginia Saldanha, thư ký của Diễn đàn thần học phụ nữ Ấn Độ, cũng tỏ ra đầy quan ngại về sự thay đổi sau hội nghị, trong một phỏng vấn với Reuters. “Tôi không kỳ vọng nhiều vào hội nghị này. Đức Giáo hoàng Francis cũng cảnh báo như thế. Mọi người phải cất lên tiếng nói, tiếng nói mà có thể tạo ra sự đổi thay” - Saldanha nói.

__________________________

(*) Hà Minh Thu là nhà báo đang làm việc tại đài truyền hình địa phương ở nước Cộng hòa Moldova, châu Âu.

HÀ MINH THU (*)