Vắng Ukraine, tên lửa hạt nhân hạng nặng của Nga có nguy cơ 'bất lực'

Trong số các loại vũ khí nguyên tử mà con người từng chế tạo, thì tên lửa đạn đạo hạ nhân chiến lược R-36M2 là loại tên lửa có trọng lượng nặng nhất, với tổng trọng lượng lên tới 211 tấn.

Chúng có thể bay xa tới 16.000km để tấn công bất cứ địa điểm nào trên hành tinh.

Đây được coi là niềm tự hào của lực lượng hạt nhân Liên Xô và là nỗi khiếp sợ cho Mỹ và NATO.

Cận cảnh hầm phóng của siêu tên lửa hạt nhân mạnh nhất thế giới.

R-36M2 là biến thể nâng cấp từ loại tên lửa hạt nhân R-36 và chúng vẫn đang hoạt động tích cực trong biên chế lực lượng tên lửa hạt nhân chiến lược của Nga ngày nay.

Trước khi bị dần thay thế bằng loại tên lửa R-28 Sarmat vào năm 2020 thì R-36M2 vẫn là loại tên lửa có tầm bắn xa nhất thế giới hiện nay.

Những tên lửa hạt nhân này có thể mang tới 10 đầu đạn hạt nhân độc lập với sức công phá từ 550 - 750 kiloton. Tổng trọng lượng đầu đạn nặng tới 9 tấn.

Khác với đa phần công nghệ tên lửa ngày nay sử dụng nhiên liệu rắn, những tên lửa hạt nhân chiến lược thời chiến tranh lạnh lại sử dụng nhiên liệu lỏng.

Tuy không nhỏ gọn như tên lửa sử dụng nhiên liệu rắn, tên lửa sử dụng nhiên liệu lỏng lại có ưu điểm là có thể mang lượng đầu đạn lớn, đặc biệt là chi phí chế tạo và bảo dưỡng rẻ hơn nhiều.

Về cơ bản, R-36M/M2 là ICBM 2 tầng phóng sử dụng nhiên liệu lỏng kết hợp giữa N2O4 và UDMH. Thiết kế động cơ và buồng chứa nhiên liệu mới cho phép ICBM Satan mang được 188 tấn nhiên liệu

Tên lửa được R-36M2 phóng thử lần đầu vào tháng 2-1973 và được nhận vào biên chế ngày 30-12-1975. R-36M có tới 6 biến thể (từ Mod-1 tới Mod-5) với sự khác biệt chủ yếu ở trang bị đầu đạn chiến đấu.

R-36M2 sử dụng phương thức phóng thẳng đứng nguội. Đạn tên lửa được bảo quản trong thùng vận tải – phóng, lắp trong hầm phóng được nạp nhiên liệu ở trạng thái trực chiến thời gian dài. Cơ chế phóng được thực hiện hoàn toàn tự động.

R-36M2 tương tự như các dòng ICBM sử dụng hệ thống dẫn đường hỗn hợp tự động quán tính ở pha đầu, nhưng được hiệu chỉnh pha giữa thông qua máy tính đạn đạo kết nối với trung tâm chỉ huy mặt đất. Sai số mục tiêu của ICBM R-36M2 vào khoảng 500m - một con số không đáng kể đối với loại vũ khí hạt nhân có sức hủy diệt kinh hoàng.

Lực lượng tên lửa chiến lược Nga hiện còn duy khoảng 80 bệ phóng R-36M2 và chúng sẽ tiếp tục hoạt động cho tới năm 2026 trước khi bị thay thế hoàn toàn bởi Sarmat-một loại tên lửa hạt nhân vừa được Nga phát triển.

Tuy vậy loại tên lửa này có nguy cơ phải loại biên sớm do tình hình căng thẳng với Ukraine. Sau khi Liên Xô tan rã, một số thành phần của tên lửa này do Kiev nắm bản quyền.

Hiện Ukraine nắm giữ việc bảo trì tên lửa, đặc biệt là phần động cơ. Trước đây dù căng thẳng nhưng Nga và Ukraine vẫn duy trì hợp đồng bảo dưỡng tên lửa này, tuy nhiên gần đây Kiev đã rút hoàn toàn việc hợp tác với Nga. Điều này dẫn đến loại vũ khí khủng khiếp nhất hành tinh cũng sẽ có nguy cơ nằm đất vì không được bảo trì.

Việt Hùng