Vẫn thiếu vắng nhà đầu tư dài hạn có tiềm lực tài chính mạnh

Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng phát biểu tại Hội nghị

Thông tin này được ông Phạm Hồng Sơn, Phó Chủ tịch Ủy ban chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) đưa ra tại Hội nghị triển khai nhiệm vụ phát triển thị trường chứng khoán năm 2019, diễn ra sáng 22/2 tại Hà Nội.

Phát biểu khai mạc hội nghị, ông Đinh Tiến Dũng, Bộ trưởng Bộ Tài chính nhấn mạnh, trong năm 2018, thị trường chứng khoán là kênh huy động vốn hữu hiệu cho cả Chính phủ và doanh nghiệp, được đánh giá là thị trường thành công nhất trong khu vực Đông Nam Á về huy động vốn.

Về vấn đề này, ông Phạm Đình Sơn, Chủ tịch UBCKNN cho biết, tổng giá trị huy động vốn qua thị trường qua thị trường chứng khoán năm 2018 đạt hơn 278.000 tỷ đồng, tăng 14% so với năm 2017, trong đó Chính phủ huy động 192.000 tỷ đồng trái phiếu Chính phủ và doanh nghiệp huy động được hơn 86.000 tỷ đồng.

Thông qua huy động vốn, các doanh nghiệp đã mở rộng sản xuất, kinh doanh và phát triển, giảm áp lực vay ngân hàng. Giá trị phát hành cổ phiếu và trái phiếu doanh nghiệp đạt 64.900 tỷ đồng, tăng 35% so với năm 2017 và đấu giá cổ phần hóa đạt 21.400 tỷ đồng, tăng gấp 7,7 lần so với năm 2017.

Cũng trong năm qua, công tác cổ phần hóa và thoái vốn nhà nước qua đấu giá tại các Sở Giao dịch chứng khoán được thúc đẩy mạnh mẽ với nhiều cơ chế, chính sách mới được ban hành.

Tính chung cả năm, 2 Sở giao dịch chứng khoán đã tổ chức 80 phiên đấu giá cổ phần hóa và thoái vốn với tổng giá trị dạt 38.800 tỷ đồng, tỷ lệ thành công đạt 49%, trong đó 31 đợt đấu giá cổ phần hóa (IPO) với tổng giá trị đạt gần 22.00 tỷ đồng, tỷ lệ thành công đạt 45%; 49 đợt đấu giá thoái vốn Nhà nước với tổng giá trị đạt 16.800 tỷ đồng, tỷ lệ thành công đạt 59%.

Theo ông Sơn, các doanh nghiệp Nhà nước (DNNN) được cổ phần hóa và thoái vốn năm 2018 là các doanh nghiệp có quy mô lớn, hoạt động có hiệu quả cao như Tổng công ty hàng không Việt Nam (Vietnam Airlines), Tập đoàn Công nghiệp Cao su Việt Nam, Tổng Công ty Cổ phần XNK và Xây dựng Việt Nam (Vinaconex)… Việc đưa các DNNN lớn, hoạt động có hiệu quả thực hiện cổ phần hóa và thoái vốn đã thu hút được sự quan tâm của các nhà đầu tư trong và ngoài nước…

Đánh giá về những kết quả đạt được trong năm qua, bà Nguyễn Thị Hồng, Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam cho biết, Ngân hàng Nhà nước đánh giá rất cao hoạt động của thị trường chứng khoán Việt Nam trong năm qua. Điều đó thể hiện ở số lượng nhà đầu tư gia tăng, đặc biệt số lượng đầu tư nước ngoài tăng đến 24,4 %. Con số này cho thấy nhà đầu tư nước ngoài rất tin tưởng thị trường chứng khoán Việt Nam.

Ông Lê Quang Mạnh, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư cũng cho biết, sự đóng góp của thị trường chứng khoán thể hiện ở rất nhiều mặt, là hàn thử biểu quan trọng để Chính phủ có sự điều chỉnh kịp thời trước sự biến động của thị trường; là kênh luân chuyển vốn của các doanh nghiệp làm ăn kém hiệu quả sang doanh nghiệp làm ăn tốt hơn…

Bên cạnh những hoạt động tích cực, theo ông Phạm Hồng Sơn, năm 2018 thị trường chứng khoán vẫn còn những mặt hạn chế. Đó là những biến động bất thường với tần suất dày trong một số giai đoạn nhất định; quy mô thị trường chứng khoán phái sinh vẫn còn nhỏ, cơ sở nhà đầu tư còn chưa cân bằng, bền vững.

“Các nhà đầu tư tham gia trên thị trường chứng khoán phái sinh chủ yếu là nhà đầu tư cá nhân (chiếm tới 99,76%), hoạt động phòng vệ rủi ro còn chưa được chú trọng nhiều do còn ít các nhà đầu tư tổ chức tham gia thị trường. Một số công ty đại chúng vẫn chưa chủ động trong việc công khai các thông tin về tình hình hoạt động, tình hình sử dụng vốn, quản trị công ty, số liệu tại báo cáo tài chính còn có sai sót…” – ông Sơn nói.

Đặc biệt cũng theo ông Sơn, nhà đầu tư cá nhân vẫn là đối tượng chiếm đa số trên thị trường cổ phiếu. Các nhà đầu tư có tổ chức chiếm tỷ lệ nhỏ. Cơ sở nhà đầu tư trên thị trường trái phiếu cũng chưa được đa dạng, thiếu vắng nhà đầu tư dài hạn có tiềm lực tài chính mạnh như các quỹ hưu trí, quỹ đầu tư, sự tham gia của nhà đầu tư nước ngoài còn hạn chế.

Tại hội nghị, đại diện UBCKNN cũng đưa ra nhiều nhiệm vụ và giải pháp nhằm phát triển thị trường chứng khoán năm 2019. Cụ thể, tiếp tục hoàn thiện khung pháp lý và nâng cao năng lực quản lý, giám sát; tăng cường hàng hóa và cải thiện chất lượng nguồn cung; nâng cao hiệu quả quản lý, giám sát thị trường chứng khoán và xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm…