Vân Đồn - Khát vọng đảo ngọc (Kỳ 1): Quà tặng từ biển

Vì sao chả mực Quảng Ninh lại nổi tiếng và hấp dẫn những tín đồ của hải sản như vậy? Câu chuyện với chị Nguyễn Hiền Nhung, chủ thương hiệu chả mực nức tiếng của Hạ Long sẽ giúp chúng ta rõ hơn điều này.

Khu vực nuôi thủy sản trên biển Vân Đồn

Sự khác biệt mang tên Vân Đồn

Để tôi hiểu hơn về chiếc chả mực, chị Nhung đã mời tôi tham gia vào một chuyến thu mua hải sản. Chuyến đi được bắt đầu vào thời điểm trời mới tang tảng, khi phố phường vẫn đang chìm trong sự ngái ngủ.

Chị Nhung cho biết, phải đi sớm để có hải sản, nhất là mực tươi để chế biến chả mực cung cấp cho thị trường. Nơi họ đến là cảng cá Vân Đồn. Về lý do vì sao lại chọn Vân Đồn, để mua hải sản? Như chị Nhung giải thích, một phần là do nguồn hàng ở đây đa dạng, phong phú hơn nhưng cái chính đây là nơi tập kết hải sản đánh bắt từ các vùng biển Quan Lạn, Cô Tô, Vân Đồn là những vùng biển nổi tiếng trên toàn quốc vì chất lượng hải sản với hương vị thơm ngon đặc biệt của nó.

“Đặc biệt là nguyên liệu dùng để chế biến chả mực thì loại mực khai thác ở vùng biển Vân Đồn có tiếng là đặc sắc hơn cả. Người dân Quảng Ninh vốn sành ăn, Quảng Ninh lại là vùng đất du lịch, đang rất cần quảng bá hình ảnh không chỉ bằng vẻ đẹp thiên nhiên mà còn bằng những đặc sản biển nổi tiếng của vùng non nước này”, chị Nhung nói và lý giải thêm, đi xa, vất vả hơn, mất nhiều công hơn, nhưng bù lại là chất lượng hải sản, nhất là mực để chế biến chả, tươi và ngon hơn, đó là điều thị trường đang cần.

Mực Vân Đồn vừa chất lượng, lại dễ chế biến được nhiều món ngon như mực nướng khô, mực luộc... rất khoái khẩu với nhiều người. Riêng chả mực thì có lẽ không nơi nào ngon bằng Quảng Ninh.

Chị Nhung chia sẻ, mỗi ngày cửa hàng chị phải mua khoảng bốn tạ mực tươi nhưng vào thời điểm mùa mực ngon, lượng mua mỗi ngày có khi dăm bẩy tạ tới hàng tấn. Được cái biển Vân Đồn quanh năm sẵn mực, vào mùa thu hoạch việc đánh bắt tương đối dễ dàng, sản lượng lại nhiều nên những cơ sở kinh doanh chế biến chả mực như của chị quanh năm luôn có đủ mực tươi để làm nguyên liệu cho sự ra đời sản phẩm chả mực đặc sắc.

Giá trị của một thương hiệu

Nhiều người tò mò muốn biết cái cách người ta chế biến món chả mực này ra sao? Có lẽ không khó để có một món chả mực. Nhưng cũng sẽ không dễ để có vị đậm, vị giòn, hương vị ngậy thơm như những chiếc chả mực Quảng Ninh nếu bạn không hiểu gì về cách chọn lựa nguyên liệu và cách chế biến. Mực phải tươi, đương nhiên là như vậy. Và theo chị Nhung, thì dứt khoát phải là mực tươi Vân Đồn.

Sau bước sơ chế, lấy mai, làm sạch bầu mực, xả nước thật sạch là công đoạn lọt bỏ lớp da, chỉ lấy phần thân mực. Tất cả sẽ được lau khô, bởi nếu còn nước, chả sẽ không dẻo, không nhuyễn. Sau đó mực sẽ được đưa vào cối để giã và cuối cùng là công đoạn rán chả.

Không biết tự bao giờ, chả mực Quảng Ninh đã trở thành đặc sản, thành thương hiệu, thành niềm tự hào rất riêng của người Quảng Ninh giống như bánh cuốn Thanh trì, chả cá Lã Vọng, mè xửng, tôm chua xứ Huế. Món chả mực đã là thứ không thể thiếu tại nhiều tiệc cưới, và thật đặc biệt thú vị nếu vào những buổi sáng se lạnh được ăn xôi nóng với chả mực.

Hơn 30 năm trong nghề, cùng với các cơ sở khác, cửa hàng chả mực Hiền Nhung đã góp phần không nhỏ vào việc tạo nên thương hiệu chả mực Quảng Ninh và hiện nay đây là một trong những thương hiệu hải sản được nhiều người biết tới nhất.

Bình quân mỗi ngày, chỉ riêng cửa hàng Hiền Nhung sản xuất và tiêu thụ trên dưới hai tạ chả mực. Có ngày, vào dịp cuối tuần hay kỳ lễ hội, lượng tiêu thụ có thể tơítrên dưới 4 đến 5 tạ, doanh thu hàng trăm triệu đồng.

“Mực thì nơi đâu cũng có, nhiều du khách cứ đặt câu hỏi tại sao chả mực Quảng Ninh lại ngon đến vậy. Câu trả lời đã rất rõ, sự khác biệt chính là vùng nước, mà ở đây biển Vân Đồn là nơi tuyệt vời nhất cho sự phát triển của loại mực. Một món quà thật sự giá trị mà chúng ta đã được nhận từ vùng đất biển này”, chị Nhung nói.

Chả mực hiện là thương hiệu OCOP chủ lực của Quảng Ninh. Doanh thu của ngành sản xuất chả mực ước đạt hàng trăm tỷ đồng mỗi năm. Mà đâu chỉ có món chả mực, mực tươi Vân Đồn còn có mặt trong nhiều nhà hàng, khách sạn, bữa ăn gia đình với các món mực xào, mực nướng...rất hấp dẫn. Đặc biệt mực khô Vân Đồn với chất lượng, hương vị đã trở thành thương hiệu toàn quốc, giá bán cao hơn hẳn mực khô các vùng biển khác mà vẫn đắt như tôm tươi vì quá nhiều người “ hâm mộ”.

Lê Cường