Vấn đề đầu tư Trung Quốc trong cuộc bầu cử tổng thống sắp tới tại Indonesia (Phần 2)

Vấn đề đầu tư Trung Quốc trong cuộc bầu cử tổng thống sắp tới tại Indonesia. Ảnh minh họa: AFP/TTXVN

Một trong những dự án ở Indonesia gây nhiều tranh cãi nhất hiện nay là dự án đường sắt cao tốc trị giá 6 tỷ USD nối liền Jakarta - Bandung, trong đó 75% vốn vay được Indonesia huy động từ Ngân hàng Phát triển Trung Quốc.
Giới chuyên gia luôn đặt câu hỏi về cả lợi nhuận và tiện ích của dự án này. Họ cho rằng chiều dài của tuyến đường sắt chỉ có 150 km và có nhiều phương án để giảm chi phí vận tải thay vì phải thực hiện dự án tốn kém này.
Hơn nữa, tiến độ thi công dự án cũng đã gây ra quá nhiều tranh tranh cãi khi dự án nhiều lần bị bị trì hoãn do vô số vấn đề liên quan như vấn đề giải tỏa mặt bằng, thu hồi đất, vấn đề môi trường và nhiều mâu thuẫn trong các kế hoạch xây dựng không gian…
Bên cạnh đó, một vấn đề quan trọng khác cũng khiến dư luận Indonesia bức xúc liên quan đến dự án xây dựng tuyến đường sắt Jakarta - Bandung. Đó là số lượng lao động bất hợp pháp của Trung Quốc tham gia xây dựng dự án quá lớn, trong khi tỷ lệ thất nghiệp của người dân Indonesia rất cao.
Nhiều nguồn tin cho rằng chỉ tính đến cuối năm 2016 đã có 10 triệu công nhân Trung Quốc làm việc bất hợp pháp trong dự án này.
Mọi việc càng trở nên nghiêm trọng khi Tổng thống Jokowi phê chuẩn Nghị định cấp phép lao động nước ngoài vào tháng 5/2018 nhằm mục đích đẩy nhanh tiến độ thi công của dự án. Tất cả đã châm ngòi cho một cuộc tranh cãi gay gắt về hoạt động đầu tư của Trung Quốc tại Indonesia.
Trước tình hình trên, ông Luhut Panjaitan, Bộ trưởng Điều phối Hàng hải Indonesia, đặc phái viên của Tổng thống Jokowi, đã trấn an dư luận rằng trước khi chấp nhận các dự án BRI, Chính phủ Indonesia đã đặt ra rất nhiều điều kiện cho các nhà thầu Trung Quốc.
Các điều kiện đó bao gồm những yêu cầu về việc sử dụng công nghệ thân thiện với môi trường, tỷ lệ sử dụng công nhân địa phương trong từng dự án cụ thể hay việc tiến hành xây dựng cơ sở hạ tầng tại các khu vực thượng nguồn và hạ nguồn...
Các nhà thầu Trung Quốc đã đồng ý với những điều kiện mà Chính phủ Indonesia đưa ra. Trong chuyến thăm Indonesia tháng 5/2018 vừa qua, Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường đã kêu gọi các nhà thầu Trung Quốc tăng cường thuê công nhân Indonesia…
Mặc dù chính sách thu hút đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng của chính phủ Tổng thống Jokowi đã phát huy những tác dụng đáng kể, nhưng những dư luận xấu xung quanh các dự án đầu tư của Trung Quốc tại Indonesia có thể vẫn là chủ đề chính trong cuộc bầu cử tổng thống Indonesia vào năm tới.
Các đối thủ của ông Jokowi sẽ vẫn theo dõi chặt chẽ các dự án đầu tư của Trung Quốc để khai thác những mặt bất lợi đối với ông Jokowi.
Tổng thống Jokowi đã tuyên bố về những thành công mà ông gặt hái được trong các chương trình xây dựng cơ sở hạ tầng của mình và rất có thể các đối thủ của ông sẽ tìm ra những sai lầm trong những tuyên bố này để tấn công ông.
Họ cũng đã chỉ trích Tổng thống Jokowi quá gần với cộng đồng doanh nghiệp Trung Quốc hay cáo buộc ông Jokowi là đồng minh thân cận nhất của ông Ahok, cựu Thống đốc Jakarta, một người Indonesia gốc Hoa bị loại khỏi cuộc đua tranh chính trị do bị cáo buộc phỉ báng đạo Hồi.
Những năm qua, quan hệ giữa Indonesia và Trung Quốc đã có những bước tiến mới sau thời kỳ hậu Suharto. Tuy nhiên, quan hệ giữa hai nước vẫn còn tồn tại nhiều nghi ngờ khi người ta luôn đặt câu hỏi về lòng trung thành của người Indonesia gốc Hoa. Quan hệ của Indonesia với Trung Quốc do đó dễ bị chính trị hóa.
Hồi đầu tháng 11/2018 vừa qua, Tổng thống Jokowi đã kêu gọi những người ủng hộ ông chiến đấu chống lại tin tức giả mạo trong đó có những tin đồn thổi phồng số lượng công nhân lao động bất hợp pháp tại Indonesia.
Chính trị và kinh tế sẽ là hai chủ đề cốt lõi trong cuộc tranh cử tổng thống Indonesia vào năm 2019 tới đây. Thật không may cho các nhà đầu tư Trung Quốc, các dự án BRI dễ bị chính trị hóa từ hai góc độ này./.

TTXVN