Vẫn cậy nhờ FDI

Trong bảy ngày nghỉ Tết Mậu Tuất, các doanh nghiệp đã xuất khẩu được 289 triệu đô la Mỹ, tăng 50% so với Tết Đinh Dậu. Ảnh: HUỲNH CÔNG BÁ

Mừng đấy

Định kiến “Tháng Giêng là tháng ăn chơi” có lẽ không còn đúng trong thời hội nhập, buôn bán với toàn cầu. Trong bảy ngày nghỉ Tết Mậu Tuất, các doanh nghiệp đã xuất khẩu được 289 triệu đô la Mỹ, tăng 50% so với Tết Đinh Dậu và nhập khẩu được 604 triệu đô la Mỹ - tăng 45,7%, kịp cho sản xuất, kinh doanh đồng loạt “mở hàng”.

Rau quả nằm trong tốp các mặt hàng xuất khẩu chủ lực có tỷ lệ tăng cao (35,6%), nhất là trong khi nhóm nông - thủy - sản có tới 6/9 mặt hàng giảm so với cùng kỳ năm ngoái. Rau quả Việt tiếp tục chinh phục các thị trường khó tính là kết quả của nỗ lực tập trung cho chất lượng, theo đó sản phẩm có giá trị gia tăng cao, xuất xứ tốt, thay vì quan tâm đến số lượng, cung cấp các chủng loại rẻ tiền; cùng với nỗ lực tìm kiếm thị trường, xây dựng thương hiệu.

Trong các mặt hàng xuất khẩu tăng cao, nhóm hàng công nghiệp - chế biến vẫn vừa lớn về trị giá vừa áp đảo về tỷ trọng, quí 1-2018 chiếm 83,3% kim ngạch xuất khẩu chung trong khi quí 1-2017 tỷ trọng đó là 80,5%. Điện thoại vẫn dẫn đầu với 12,3 tỉ đô la Mỹ, gấp đôi nhóm nông - thủy - sản (5,9 tỉ đô la Mỹ). Lượng thép xuất khẩu tăng 28,5% song kim ngạch tăng 38,5% do một trong các điểm nhấn là xuất khẩu sang Mỹ với giá cao hơn so với giá bình quân. Mỹ hiện là một trong những khách hàng lớn về thép của ta. Tuy nhiên, chưa biết sắp tới, khi Mỹ áp thuế nhập khẩu mới với thép và nhôm thì tình hình sẽ như thế nào.

Lo cũng đấy

Quí này thủy sản chỉ xuất khẩu được 1,6 tỉ đô la Mỹ. Như vậy ba quí còn lại chí ít mỗi quí phải xuất trên 2 tỉ đô la Mỹ thì mới mong vượt năm 2017. Mục tiêu ấy không lớn nếu không có các vòng kim cô. EU - một trong các thị trường hàng đầu về thủy sản của Việt Nam - đã rút “thẻ vàng” cảnh báo đối với hải sản Việt Nam vì vấn đề đánh bắt bất hợp pháp, các cơ quan hữu quan và doanh nghiệp trong nước đang nỗ lực hành động để có thể thuyết phục EU thu hồi “thẻ vàng”, không rút “thẻ đỏ” đồng nghĩa với việc cấm nhập khẩu mặt hàng này của ta. Mỹ là thị trường lớn của cá tra Việt Nam, mới đây đã áp mức thuế chống bán phá giá rất cao với loại cá này, khó khăn đối với các doanh nghiệp xuất khẩu đang ở phía trước. Ảrập Saudi cũng vừa thông báo tạm dừng nhập khẩu thủy sản Việt Nam...

Trong hai ngày 6 và 7- 2- 2018 có đến hơn 1.000 xe chở hoa quả xếp hàng chờ qua cửa khẩu Tân Thanh (Lạng Sơn) để xuất sang Trung Quốc. Nghĩa là cứ đến mùa vụ lại... ứ hàng, lại rơi vào tình trạng “hàng thì của ta nhưng đầu ra của họ”. May mà sau đó mọi việc cũng hanh thông. Trong một động thái khác, thương lái Trung Quốc tăng mua đột biến mít, thanh long, chuối... tại Tiền Giang, Đồng Nai, đẩy giá lên ngất ngưởng, dân ào ạt bán. Lại lo ngộ nhỡ như chiêu trò đã từng, bỗng ngày nào đó họ bỏ của chạy lấy người thì hàng lại... lăn lóc.

Hàng nhập khẩu ngày càng len lỏi, lấn át hàng nội ở tận vùng quê, kể cả nông sản. Sau Tết hành tím Sóc Trăng rớt giá không phanh tựa như hồi này năm ngoái, một trong những nguyên cớ là phải cạnh tranh với hành tím đến từ Trung Quốc, Ấn Độ.

Hai tháng đầu năm 2018, Việt Nam nhập khẩu 1.349 tấn thịt bò từ Mỹ với kim ngạch 8,9 triệu đô la Mỹ; nhập từ Úc 948 tấn thịt bò, tương đương 6,6 triệu đô la Mỹ, vị chi là 15 triệu đô la Mỹ. Cứ đà này cả năm sẽ không nhỏ nhưng cái chính là các loại thịt của ta gặp khó ngay trên sân nhà. Hội nhập, nông nghiệp sẽ bị tổn thương, trong đó chăn nuôi bị nặng nhất không phải là vấn đề đến bây giờ mới được cảnh báo. Năm ngoái, con heo - thịt heo đã bị lao đao.

Chớp thời cơ hạ thuế nhập khẩu, ô tô phổ thông từ các nước ASEAN, nhất là từ Thái Lan, được dự báo sẽ đổ bộ vào Việt Nam từ đầu tháng 4-2018 sau khi các vấn đề về thủ tục được giải quyết. Tình hình nhập khẩu theo đà các hiệp định thương mại tự do (FTA) sẽ không yên ả.

Nguyễn Duy Nghĩa