ỦY BAN THƯỜNG VỤ QUỐC HỘI CHO Ý KIẾN (LẦN 2) VỀ MỘT SỐ VẤN ĐỀ CÒN Ý KIẾN KHÁC NHAU CỦA DỰ ÁN LUẬT BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG (SỬA ĐỔI)

Tại Phiên họp, đa số các Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến vào các nội dung: phân loại dự án đầu tư theo mức độ tác động đến môi trường, thẩm quyền thẩm định báo cáo tác động môi trường, cấp giấy phép môi trường, kiểm toán công tác quản lý và bảo vệ môi trường.

Đối với nội dung phân loại dự án đầu tư theo mức độ tác động sơ bộ đến môi trường, hiện dự án Luật Bảo vệ môi trường (sửa đổi) đưa ra 2 phương án. Phương án 1 (Chính phủ trình theo Tờ trình số 252/TTr-CP đã được chỉnh lý bổ sung). Như thể hiện tại Điều 30a của dự thảo Luật, là phân loại dự án theo Luật Đầu tư công để xác định đối tượng dự án phải đánh giá sơ bộ tác động môi trường (bao gồm các dự án quan trọng quốc gia, dự án nhóm A, B, C). Theo Phương án 1, thì các dự án đầu tư công dù quy mô nhỏ và không có cấu phần xây dựng cũng phải thực hiện đánh giá sơ bộ tác động môi trường.

Phương án 2 (Tiếp thu chỉnh lý để phù hợp với phân loại dự án theo tiêu chí về môi trường quy định tại Điều 29 Dự thảo Luật): Thể hiện tại Điều 30b của Dự thảo Luật là dựa trên cơ sở phân loại dự án đầu tư theo mức độ tác động đến môi trường và quy định chỉ các dự án thuộc nhóm I (Nhóm có nguy cơ tác động xấu đến môi trường ở mức độ cao) mới là đối tượng phải thực hiện. Phương án này ưu điểm là có thể áp dụng các tiêu chí phân biệt mức độ tác động đến môi trường để làm căn cứ xuyên suốt trong việc xác định đối tượng phải thực hiện đánh giá sơ bộ tác động môi trường. Đồng thời đã thể hiện lại “Đánh giá sơ bộ tác động môi trường” thay cho “Đánh giá tác động môi trường sơ bộ” để bảo đảm thống nhất với Luật Đầu tư công và các Luật liên quan. Theo Phương án 2 thì đối tượng dự án phải thực hiện đánh giá sơ bộ tác động môi trường thu hẹp hơn so với Luật Đầu tư công. Nội dung đánh giá sơ bộ tác động môi trường là một phần trong báo cáo nghiên cứu tiền khả thi hoặc đề xuất dự án đầu tư.

Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính-Ngân sách của Quốc hội Nguyễn Đức Hải đóng góp ý kiến vào Dự án Luật Bảo vệ môi trường (sửa đổi).

Đóng góp ý kiến vào phân loại dự án đầu tư theo mức độ tác động sơ bộ đến môi trường, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính-Ngân sách của Quốc hội Nguyễn Đức Hải nêu quan điểm: Việc đánh giá tác động sơ bộ đến môi trường được đưa ra trong dự án Luật Bảo vệ môi trường (sửa đổi) và Luật Đầu tư công có sự vênh nhau. Hiện nay, các dự án từ nhỏ đến lớn có thể có những tác động đến môi trường ở những mức độ khác nhau. Vì thế, khi đánh giá tác động sơ bộ thì nên thực hiện theo Luật Đầu tư công. Còn những dự án không có tác động gì đến môi trường thì cơ quan chức năng ghi rõ là không tác động để có sự kiểm tra, giám sát. Cần thiết, Ban soạn thảo và thẩm tra dự án Luật đưa cả 2 phương án đánh giá dự án tác động sơ bộ đến môi trường ra Quốc hội thảo luận, xem xét.

Đề cập vấn đề kiểm toán công tác quản lý và bảo vệ môi trường, theo Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính-Ngân sách của Quốc hội Nguyễn Đức Hải, một số yếu tố của môi trường như đất đai do Nhà nước quản lý cũng là tài sản công nên phải thực hiện kiểm toán. Còn những yếu tố khác như chất thải, rác thải không phải tài sản công thì không phải thực hiện kiểm toán. Vì vậy, cần nghiên cứu thảo luận lại về vấn đề này để thực hiện công tác kiểm toán một cách hiệu quả hơn.

Đồng thuận với quan điểm trên, Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển cho rằng, cần đánh giá tác động môi trường với tất cả các dự án theo Luật Đầu tư công và cần có sự kiểm soát chặt chẽ các dự án. Về kiểm toán công tác quản lý và bảo vệ môi trường, Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển nêu ý kiến là không nên kiểm toán một cách dàn trải mà cần thực hiện một cách hợp lý. Nhiều dự án môi trường là tài sản công và tài chính công thì phải kiểm toán một cách chặt chẽ. Còn việc chuyển kinh phí chi thường xuyên không sử dụng hết chuyển sang chi đầu tư cho bảo vệ môi trường cũng cần phải cân nhắc kỹ.

Một loại giấy phép môi trường thay cho 7 loại sẽ giảm thủ tục hành chính

Tại Phiên họp, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Quốc Doanh cho ý kiến đối với việc cấp gấy phép môi trường. Theo quan điểm của Bộ, việc cấp giấy phép nên thực hiện theo Luật Thủy lợi có hiệu lực từ ngày 01/7/2018. Vì sau khi có Luật này thì việc phân cấp, giao nhiệm vụ giữa Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và các địa phương rất thuận lợi. Tuy nhiên, thực hiện theo phương án 1 của dự án Luật Bảo vệ môi trường (sửa đổi) là tích hợp thì Bộ đề nghị phải phân công, nêu rõ trách nhiệm quản lý công trình thủy lợi và nước thuộc công trình thủy lợi giữa hai ngành Nông nghiệp và Tài nguyên môi trường.

Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Quốc Doanh đóng góp ý kiến.

Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Quốc Doanh đề xuất như trên là bởi vì một trong những điểm mới của Luật Thủy lợi là đã chuyển từ phí thủy lợi sang giá sản phẩm dịch vụ thủy lợi. Tức là người sử dụng nước cho mục đích sinh hoạt hoặc cho sản xuất thì phải ký hợp đồng dân sự. Do vậy, cơ quan cung cấp nước phải có trách nhiệm đảm bảo chất lượng, tiêu chuẩn và số lượng nước. Mặc khác, trong việc quản lý công trình thủy lợi, nguồn nước của công trình thủy lợi thì Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chỉ quản lý một số công trình lớn, còn lại là phân cấp cho các địa phương. Còn nếu như Bộ Tài nguyên và Môi trường cấp giấy phép xả thải nước vào công trình thủy lợi thì sẽ ảnh hưởng đến chất lượng của cả nguồn nước của cả công trình. Hơn nữa, việc cấp phép nguồn nước xả thải không bao gồm tất cả các nguồn nước thải ra công trình thủy lợi vì Luật Thủy lợi chỉ cấp phép cho nguồn nước có lưu lượng 5m3/ngày đêm.

Đề cập đến vấn đề cấp giấy phép môi trường, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân cho rằng: Nếu có 1 loại giấy phép thay cho 7 loại giấy phép thì doanh nghiệp rất vui mừng và cũng giảm tải các thủ tục hành chính. Việc có thể sửa đổi Luật Thủy lợi được nữa hay không thì có thể trình Quốc hội thảo luận thêm.

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân nêu quan điểm tại Phiên họp.

Về việc chuyển kinh phí chi thường xuyên không sử dụng hết chuyển sang chi đầu tư cho bảo vệ môi trường, theo Luật Ngân sách Nhà nước là sai quy tắc nhưng nếu cần thiết phải sử dụng khoản kinh phí này cho hoạt động bảo vệ môi trường thì cơ quan chức năng có thể trình lên Ủy ban Thường vụ Quốc hội hoặc Quốc hội xem xét, cân nhắc. Còn về tài chính cho hoạt động bảo vệ môi trường, trong dự án Luật không nên liệt kê chi tiết mà cần nêu những vấn đề trọng tâm cần thực hiện.

Kết luận tại Phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển đánh giá cao những ý kiến đóng góp của các Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội đối với Dự án Luật Bảo vệ môi trường (sửa đổi). Còn những vấn đề còn ý kiến khác nhau của Dự án Luật như việc đánh giá tác động môi trường của các dự án cũng như việc cấp giấy phép môi trường, thẩm định môi trường thì cơ quan soạn thảo và thẩm tra có thể trình cả 2 phương án lên Quốc hội thảo luận, xem xét. Ngoài ra, vấn đề kiểm toán hoạt động môi trường thì bắt buộc phải kiểm toán đối với các dự án công, tài sản công một cách chặt chẽ.

Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển phát biểu kết luận Phiên họp.

Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển đề nghị Bộ Tài nguyên và Môi trường và cơ quan thẩm tra dự án Luật Bảo vệ môi trường (sửa đổi) tiếp thu ý kiến của các Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội để thoàn tiện dự án Luật trước khi trình lên Quốc hội đóng góp ý kiến tại kỳ họp thứ 10 tới./.

Bích Lan-Bùi Hùng