Ưu đãi trung chuyển khí đốt: Nga trọn tình với Ukraine

Hợp đồng hiện tại giữa Nga và Ukraine về trung chuyển khí đốt sẽ hết hạn trong năm nay, trong khi đó trước đây, chính nước này đang nhận “nhiên liệu xanh” ngược lại từ châu Âu với giá đắt hơn 25%, bất kể việc phía Moscow nhiều lần tuyên bố sẵn sàng bán trực tiếp khí đốt cho Kiev với giá rẻ hơn nhiều.

Hồi tháng 10 vừa qua, Ukraine đã chấp thuận mua khí đốt thiên nhiên hóa lỏng (LNG) của Ba Lan mua từ Mỹ, việc giao hàng sẽ được thực hiện trước cuối năm nay tại nhà ga Lech Kaczynski ở Swinoujscie vào đầu tháng 11. LNG sẽ được bơm vào hệ thống truyền tải Ba Lan sau khi đã được tái hóa khí, từ đó sẽ được chuyển đến Ukraine thông qua đường ống dẫn khí Hermanowice.

Tuy nhiên, tập đoàn năng lượng Ba Lan PGNiG không nêu rõ lượng khí đốt của Mỹ dự định xuất khẩu sang Ukraine.

Gần đây, công ty dầu khí nhà nước Ba Lan PGNiG đã ký một số hợp đồng dài hạn để mua LNG từ Hoa Kỳ. Người đứng đầu PGNiG là ông Pjotr Vožnjak nói rằng, Ukraine mua LNG của Mỹ qua Ba Lan sẽ có giá rẻ hơn 20-30% so với khí đốt của Nga; nhưng giới phân tích cho rằng, đây chỉ là “chuyện tiếu lâm”, bởi LNG Mỹ cao hơn giá thị trường rất nhiều.

Theo tính toán của giới chuyên gia, LNG Mỹ đắt hơn khí đốt đường ống của Nga tới 30-40%, còn Ba Lan cũng muốn “kiếm thêm chút đỉnh”, nên Ukraine sẽ trả tiền cho các hóa đơn của Ba Lan và Mỹ. Do đó, chính quyền của ông Vladimir Zelensky sẽ phải tăng thêm các khoản thu từ những ông bà già và trẻ em Ukraine.

Không rõ những phân tích này có tác động gì đến giới chức lãnh đạo Kiev nhưng rốt cuộc thì Ukraine đã chịu ký vào hợp đồng trung chuyển khí đốt mới với Nga.

Nội dung hợp đồng khí đốt với Ukraine vừa được tiết lộ. Theo đó, trung chuyển lượng nhiên liệu xanh qua Ukraine vào năm 2020 sẽ lên tới 65 tỷ mét khối, và trong giai đoạn 2021-2024 sẽ là 40 tỷ mét khối/năm, Giám đốc Gazprom Alexei Miller cho biết.

Thỏa thuận này quy định các bên phải từ bỏ các khiếu nại mới, rút các yêu cầu bồi thường và thanh toán khoảng 2,9 tỷ dollars theo quyết định của Tòa án Trọng tài Stockholm.

Nga và Ukraine đã đạt hợp đồng mới về trung chuyển khí đốt

Ngoài ra, Gazprom và Naftogaz sẽ ký thỏa thuận về việc giải quyết các khiếu nại lẫn nhau theo các hợp đồng hiện có. Ngoài ra, đối với chính quyền Kiev, công ty Nga sẽ ký thỏa thuận hòa giải để rút lại yêu sách của ủy ban chống độc quyền Ukraine.

Mặc dù Nga không tiết lộ chế độ ưu đãi cho Ukraine nhưng giới thạo tin cho biết, Nga cung cấp trực tiếp khí đốt cho Ukraine với giá rẻ hơn rất nhiều, nhờ đó Kiev sẽ giảm 25% giá bán cho người tiêu dùng.

Trước đó, vào hôm 19/12, ông Andrey Kobolev, người đứng đầu Công ty dầu khí quốc gia Ukraine Naftogaz đã bày tỏ thái độ bi quan rằng, khả năng ký hợp đồng trung chuyển mới giữa Nga với Ukraine từ ngày mùng 1 tháng 1 đang sắp về con số không.

Tuy nhiên, bình luận về phát biểu của người đứng đầu Naftogaz trên kênh truyền hình Ukraine 24, Bộ trưởng ngoại giao Ukraine Vadim Pristayko nhận định rằng, hệ thống vận chuyển khí đốt của nước này là "dòng chảy duy nhất đáng tin cậy và đáng kể". Ông cho biết, vẫn còn khả năng để Moscow và Kiev thỏa thuận về việc trung chuyển khí đốt.

“Andrey Kobolev là một chuyên gia trong việc giải quyết vấn đề này. Tôi nhìn tình huống này rộng hơn một chút: Đây là một phần, một mảnh ghép mà chúng tôi hiểu phải xếp thế nào vào tổng thể bức tranh puzzle. Tôi vẫn cảm thấy đội ngũ chúng tôi có khả năng thỏa thuận được về việc đảm bảo khí đốt cho châu Âu", ông Pristayko nói.

Bộ trưởng Năng lượng Liên bang Nga Alexandr Novak sau khi kết thúc cuộc đàm phán với Ukraine với sự tham gia của Ủy ban châu Âu và Cộng hòa Liên bang Đức đã cho biết rằng, Nga và Ukraine đã soạn xong bản dự thảo nghị định chi tiết về khí đốt và sẽ nhanh chóng đi đến việc ký kết.

Huy Bình