Uống vang ở Bertinoro

Trên bản đồ lữ hành, Bertinoro là một thị trấn nhỏ thuộc tỉnh Forlì-Cesena, vùng Emilia-Romagna, thậm chí rất nhỏ nếu so với những địa danh ngập tràn lữ khách nơi Bắc Ý như ở Verona, Venice hay Milan. Ở Romagna, vùng đông bắc Ý này, Bertinoro có vị trí đắc địa trên sườn đồi Cesubeo, được mệnh danh là cửa ngõ, là ban công, nơi có thể hướng tầm nhìn toàn vùng Romagna gồm: Forlì, Faenza, Rimini, Revenna, Cesena, Imola và San Marino.

Điều hấp dẫn trong chuyến tìm đến Bertinoro, chính là được trải nghiệm sự bình yên, thanh vắng trên cung đường liên tỉnh với các cánh đồng nho trùng điệp bao quanh, chưa bị cơn lốc du lịch với đoàn khách nườm nượp tiếp cận. Nhờ lợi thế nhà quê tỉnh lẻ ấy, tôi có được sự thư thả, chậm rãi tận hưởng phong cảnh lãng mạn và nên thơ thời hiện đại trước cung đường giao thương cổ từ hơn 2.000 năm trước trên đất Ý.

Bertinoro mùa cuối thu, những mảng ruộng xanh là cánh đồng nho của vùng

Cái cớ khiến tôi đến với Bertinoro, chính là sự dẫn dụ từ ngay tên gọi. Dù rất xa lạ, nhưng dân Ý bản địa ai cũng hiểu Bertinoro là “thiên đường” của giống nho trắng Albana nổi tiếng và là đứa con cưng riêng vùng Romagna. Tên gọi Bertinoro chính là bắt nguồn từ những giọt vang óng ả của giống nho đặc hữu này.

Trước khi đến được Bertinoro, tôi biết thêm thông tin thú vị, là các lò vang truyền thống trong vùng có phương cách sản xuất chọn lọc, bởi khách hàng là phân khúc trung và cao cấp. Do vậy các chai vang từ Bertinoro hàng năm ra thị trường rất ít bởi trải qua những quy chuẩn khắt khe để đạt được các chứng nhận tuân theo luật lệ vang Ý ban hành từ 1963 để phân định đẳng cấp, như DOCG - Denominazione di Origine Controllata e Guarantita (đây là chứng nhận cao nhất, các chai vang được sản xuất hạn hữu, phải đáp ứng các niêm luật về lựa chọn giống nho, số lượng nho của từng niên vụ, thời gian ủ rượu trong thùng gỗ, tất cả phải tuân theo nguyên tắc cổ truyền…). Chứng nhận tiếp theo sau DOCG là DOC - Denominazione di Origine Controllata (trong đó có quy định mỗi hecta người làm nho chỉ được thu hoạch số lượng hạn chế để chọn ra những trái nho tốt nhất tạo nên vang).

Các phương pháp thu hái, chiết xuất, ủ rượu đều tuân theo những luật định nghiêm ngặt của sản xuất vang Ý

Và trong số các lò vang tiêu biểu ở Bertinoro, tôi tìm đến được Celli - một lò vang sở hữu khoảng 40 hecta vườn nho, mỗi năm chỉ đủ ra thị trường khoảng 120.000 chai vang trắng. Trong số hàng ngàn lò vang ở Ý, Celli là một trong số 300 lò vang đạt được chứng nhận DOCG và DOC khắt khe trên từng chai vang.

Vườn nho hơn 30 năm tuổi của lò vang Celli

Ông chủ lò vang Celli bên giống nho Albana đặc hữu của Romagna

Ông chủ Mauro Sirri tự hào kể: “Tôi thừa hưởng nghề vang từ gia đình. Ngày xa xưa, mảnh đất trồng nho của chúng tôi được các nhà khảo cổ xác định cũng thuộc trục giao thương trên con đường rượu vang”. Nói rồi Sirri dẫn tôi vào căn phòng làm việc, nơi anh trưng bày hàng loạt những mảnh gốm vỡ, anh bảo: “Mấy thứ này tôi đào được trong lúc cải tạo vườn nho hàng năm, đều là gốm có từ thời La Mã cổ đại với hơn 2.000 năm tuổi, giới chuyên môn xác định đây là mảnh vỡ từ những dụng cụ đựng rượu vang của người xưa”.

Với một nền tảng sản xuất vang đậm dấu ấn lịch sử, Mauro Sirri kể thêm: “Thiên nhiên ưu đãi cho chúng tôi ở đây có được những vùng đất tốt để trồng nho, hiện gia đình tôi trồng hai giống chủ đạo là Albana cho vang trắng và Sangiovese cho vang đỏ”. Lò vang Celli cũng không xa với cánh đồng nho, để cảm rõ hơn những tinh hoa trong từng giọt vang nồng, Sirri đưa tôi ra thửa ruộng nho của gia đình để giới thiệu hai giống nho quý của Romagna, anh hào hứng: “Cuối tháng 10 này chúng tôi sẽ tiến hành thu hoạch, niên vụ này rất hoàn hảo, không mưa, nắng tốt, lượng đường trong nho sẽ tích dày, phù hợp cho ra các chai vang tuyệt hảo”.

Mauro Sirri trong hầm ủ rượu của gia đình

Theo chân Sirri vào sâu trong ruộng vang, trước những chùm nho vàng ươm, lác đác quả héo, cháy khô vì nắng, vẫn không khó nhận ra độ mọng, căng, cùng mùi thơm quyến rũ của giống nho Albana hảo hạng. Sirri với tay hái một chùm nho Albana đưa tôi nếm thử, nhìn từng quả nho chỉ nhỏ xíu như đầu ngón tay út, nhưng có độ ngọt thật thần sầu, thanh, hậu kéo dài chứ không gắt. Sirri cho biết vào trước niên vụ nho sẽ còn ngọt hơn nữa, bởi cái nắng khô của ngày dài và cơn gió biển mát dịu về đêm giúp nho Albana ở Bertinoro tích được tối đa lượng đường cần thiết.

Nho Albana có trái nhỏ, nhưng có độ ngọt đặc biệt

Nho được để chín kỹ, giăng sương nắng để rút tối đa lượng đường trước khi được thu hoạch

Trở về lại xưởng sản xuất của lò vang Celli, Mauro Sirri đưa tôi vào phòng thử rượu để thưởng thức giọt vàng đúng nghĩa của Bertinoro. Chai vang I CROPPI đạt chuẩn DOCG của niên vụ 2014 được Sirri chọn mời khách phương xa. Rượu vừa rót, sắc vàng sậm, óng ả khiến tôi ngạc nhiên từ ngay cái nhìn đầu tiên, bởi nếu so với những dòng vang trắng với các giống nho phổ thông quen gặp ở thị trường Châu Á, trong đó có Việt Nam, như Chardonnay hay Sauvignon Blanc… thật khó tìm được một chai vang có màu sắc quyến rũ đến thế.

Lấy tay đảo nhẹ kiểm tra chân vang, quả thực chuyện để nho quá lứa dưới thời tiết khắc nghiệt ở Bertinoro đã tạo nên cho chai vang I CROPPI một cấu trúc mạnh mẽ, chân vang rất dày. Nếm từng giọt vàng hấp dẫn, tôi có thể cảm rõ độ ngọt đậm đà, cùng dư vị thanh thoát của các loại mùi trái cây tươi hòa trộn. Ở góc độ ẩm thực, I CROPPI xứng đáng là chai vang đỉnh cao, phù hợp cho phần tráng miệng, ăn kèm cùng đồ ngọt và các loại trái cây.

Màu vàng đậm, óng ả của giống nho Albana

Một góc trưng bày thương hiệu vang Celli ở ngay nơi sản xuất

Bộ sưu tập các chai vang của lò Celli sản xuất từ những năm 1980

Mauro Sirri và những chuyên gia rượu vang đến từ Anh, Pháp, Đức

Trước khi chia tay, hỏi Mauro Sirri về thị trường tiêu thụ, anh bảo: “Mỗi năm, vườn nho của gia đình tôi chỉ đủ ra lò khoảng 300.000 chai vang cả đỏ và trắng, xuất khẩu sang châu Âu, Mỹ và Nhật Bản. Do tập trung vào đối tượng khách hàng cao cấp nên số lượng chúng tôi giới hạn để chất lượng được đảm bảo. Tôi cũng đã khảo sát qua thị trường châu Á, trong đó có Việt Nam, nhưng trước mắt sản phẩm chúng tôi chưa thể đến được thị trường này bởi số lượng sản xuất còn hạn chế”.

THIÊN AN