Uống thuốc 6 tháng tăng 10 cân, bé gái mọc lông đầy mình

Câu chuyện về một bé gái ở TP.HCM, bác sĩ Sang kể mới nghe câu điện thoại đầu tiên chợt giật mình “bác sĩ Sang ơi, con em mọc râu”….

“Mình hỏi lại thế nào thì cụ thể hơn là bé gái 7 tuổi theo ghi nhận của mẹ và tất cả mọi người trong nhà là có...râu. Mình vốn không bao giờ chẩn đoán bệnh qua điện thoại nhưng nghe như vậy, mình khuyên bé đi khám chuyên khoa nội tiết đi. Mẹ bé dạ dạ vâng vâng rồi lại chẳng mang bé đi” – bác sĩ Sang viết.

1 tháng sau, mẹ bé gọi điện thoại lại cho bác sĩ vì lý do tình trạng mọc râu và lông toàn người bé càng ngày càng nặng. Bác sĩ vẫn nghĩ có thể là rối loạn hormone nên vẫn khuyên mẹ bé là đi khám nội tiết nhưng khoảng 1 tiếng sau, mẹ bé mang bé vào tận khoa nơi bác sĩ Sang đang làm việc và nhờ bác sĩ Sang khám.

“Đập vào mắt là một bé gái 7 tuổi đầy đủ hội chứng Cushing và đầy lông mặt, lông quanh miệng và tay chân. Mình hỏi rằng bé trong thời gian qua có uống thuốc gì khác không. Mẹ bé nói không. Mình linh cảm không đúng sự thật. Gặng hỏi mãi mẹ bé mới khai là thấy bé gái ốm quá nên đi kê thuốc của một ông bác sĩ về uống.

Kết quả là trong 6 tháng bé gái thay đổi hẳn thói quen ăn uống, suốt ngày đòi ăn, mập mạp, mũm mĩm, "có da có thịt" hơn nên cả nhà ai cũng mừng vì từng đi khám dinh dưỡng nhiều nơi nhưng không khả quan. Mình loáng thoáng nghĩ tới thuốc "mà ai cũng biết".

Mẹ của cháu bé đưa cho bác sĩ gói thuốc, đó là 10 bịch thuốc gồm 5 viên nhiều màu sắc, không tem, không vỏ, không toa. Chỉ mỗi lần đi khám là nhận 10 bịch với giá 300 nghìn. Mỗi ngày nghiền 1 bịch cho vào siro cho bé uống. Và uống...6 tháng. Trong đó có 1 viên tròn nhỏ màu vàng có khấc.

Khi bác sĩ Sang lột vỏ một số thuốc xem và mình nhận ra ngay trong đó có viên Dexamethasone. Khám lâm sàng, bác sĩ đưa tay sờ sau gáy bé thì hỡi ôi một cục bướu mỡ to đùng phía sau.

Theo bác sĩ Sang, Dexamethasone là một corticosteroid có tác dụng kháng viêm rất mạnh. Các bác sĩ thường dùng Dexa cho những bệnh nhân xuất huyết giảm tiểu cầu hay thiếu máu tán huyết, thậm chí là thuốc hóa trị liệu ung thư.

Tác dụng phụ của nó rất nhiều và vô cùng tai hại, một số biến chứng lên gan và thận nặng nề. Nó chỉ dùng điều trị bệnh mà bệnh đó nguy kịch tính mạng và chấp nhận tác dụng phụ của nó và chỉ sử dụng trong thời gian ngắn để hạn chế biến chứng của nó. Bệnh nhân nào đủ điều kiện ngưng thuốc càng sớm thì các bác càng thích và càng mừng cho họ.

Mặt khác, bé uống 1 viên 4 mg là tương đương 40kg cân nặng, trong khi bé 25kg. Liều này là liều ức chế hệ miễn dịch không phải liều kích thích ăn uống.

Thep PGS. Nguyễn Hữu Đức – Trường Đại học Y Dược TP.HCM, Dexamethasone là một dạng thuốc chứa corticoid là thuốc rất quý do có tác dụng chống viêm, chống dị ứng, ức chế hệ miễn dịch, giảm đau, trị các bệnh xương khớp, các bệnh tự miễn, các bệnh dị ứng ngoài da và hệ hô hấp (biểu hiện là hen suyễn nặng), bệnh suy tuyến thượng thận.

Tuy nhiên, corticoid có các tác dụng phụ nguy hiểm khác như: làm loãng xương, tăng huyết áp, gây huyết khối làm nghẽn mạch, có thể gây loét dạ dày, làm giảm sự đề kháng của cơ thể dễ dẫn đến nhiễm trùng (dễ bị lao, nếu đã bị lao sẽ làm bệnh nặng thêm, hoặc các bệnh nấm).

Đặc biệt, nếu dùng corticoid trong thời gian dài sẽ có nguy cơ teo tuyến thượng thận do tuyến này quen với tình trạng có thuốc trong cơ thể sẽ ngưng hoạt động, không còn duy trì chức năng nội tiết và như thế là rất nguy hiểm. Đối với trẻ con, do cơ thể chưa phát triển hoàn chỉnh nên tác hại do corticoid tăng lên bội phần.

PGS. Nguyễn Hữu Đức cho biết, khi cần dùng lâu dài corticoid phải được bác sĩ theo dõi sát để xử trí kịp thời nếu xảy ra tác dụng có hại. Không nên uống thuốc đông y dạng viên tễ mà không rõ thành phần vì hiện nay thuốc đông y được trộn corticoid rất nhiều.

Khánh Ngọc