Ukraine nhìn về Nagorno-Karabakh....

Lính gìn giữ hòa bình người Nga

Giới quân sự Ukraine chăm chú theo dõi diễn biến của cuộc chiến trên chiến trường Nagorno-Karabakh cho đến khi thành phố lớn thứ hai Shushi bị thất thủ bởi quân Azerbaijan báo hiệu toàn bộ lãnh thổ Nagorno-Karabakh của Azerbaijan được giành lại…

Thực tế diễn biến cuộc chiến này, ban đầu, khi Azerbaijan và Armenia chưa ký hiệp định chấm dứt chiến tranh ngày 10/11, giới quân sự Kiev đã rút ra rất nhiều bài học và tất nhiên hy vọng chính quyền Ukraine tiến hành một cuộc chiến tương lai giành lại vùng Donbass.

Những phán đoán, đánh giá…

Ngay từ đầu khi tình hình xung quanh Karabakh trở nên trầm trọng hơn, nhiểu ngườu đã coi các hành động của Azerbaijan như một tấm gương cho Ukraine trong mối quan hệ với Donbass.

Thứ nhất, Azerbaijan không thực hiện bất kỳ thỏa hiệp nào với người Armenia, đã chờ đợi 32 năm, củng cố quân đội và tấn công vào đúng thời điểm, và bây giờ sẽ thu lại vùng đất Nagorno-Karabakh.

Thứ hai, Baku đã tìm thấy một đồng minh mạnh mẽ là Ankara, hoàn toàn ủng hộ nguyện vọng của Azerbaijan. Giới chức “diều hâu” Ukraine cũng cần tìm một người bảo trợ mạnh mẽ, thiện chiến và họ đã cho rằng London nên trở thành đồng minh quân sự của Kiev.

Thứ ba, phe diều hâu Ukraine nhận thấy sự yếu kém trong cách hành xử của Nga liên quan đến cuộc xung đột Nagorno-Karabakh. Họ tuyên bố rằng Nga sợ Thổ Nhĩ Kỳ, rằng Moscow nhu nhược đã từ bỏ Armenia thì Donbass cũng không loại trừ khi Kiev tấn công…

Đặc biệt là đánh giá về Nga của giới quân sự trong góc nhìn chiến thuật…mà chúng ta phân tích cụ thể hơn một chút sau đây:

Trong một tháng rưỡi, các từ khóa "Karabakh", "Bayraktar", "Donbass"....xuất hiện với tần số cao đột biến trên mạng, truyền thông Ukraina. Giới quân sự Kiev còn đến Istanbul tham gia ký kết một bản ghi nhớ quân sự giữa Thổ Nhĩ Kỳ và Ukraine mà trước hết về việc sản xuất những UAV Bayraktar cho quân đội Ukraine.

Các chuyên gia Ukraine ở các tầm cỡ khác nhau đã không giấu hy vọng của họ. “Hãy cùng nhìn lại công việc của những chiếc UAV như vậy để làm sạch Donbass”, rằng, “Tại Syria, các UAV của Thổ Nhĩ Kỳ là một cơn ác mộng với quân đội của Assad và Nga”, rằng, “UAV tấn công là một kinh nghiệm hữu ích mà Ukrane cần học hỏi”...

Grigory Perepelitsa, Giám đốc Viện Nghiên cứu Chính sách Đối ngoại Ukraine kết luận: “Một tháng rưỡi tác chiến tại Nagorno-Karabakh có tác dụng hơn 30 năm đàm phán. Và đối với Ukraine, ví dụ này chắc chắn không chỉ ấn tượng mà còn truyền cảm hứng”…

Trên thực địa…

Với hy vọng thứ nhất: Điều này là đúng, Chính quyền Kiev không thể nhân nhượng với vấn đề chủ quyền, lãnh thổ…

Với hy vọng thứ hai: Điều này đúng chỉ một nửa và do đó không còn là sự thật…Vì sao?

Vì (1) không thiếu gì kẻ ủng hộ mạnh mẽ, nguyện vọng của Ukraine, chẳng hạn như các quốc gia vùng Baltic thậm chí cả NATO, cả Mỹ, cả Anh, đều có lực lượng mạnh, thiện chiến…nhưng (2), Nagorno-Karabkh không phải là vùng Donbass – sát biên giới Nga, dân vùng Donbass đa phần mang quốc tịch Nga và Armenia không phải là Nga-Putin.

Do đó, ý đồ, hy vọng này chẳng khác nào muốn “NATO hoặc quân Anh-Mỹ đánh nhau với Nga đến người lính cuối cùng” để họ giành lại vùng Donbass. Quá dễ để có một câu tả lời chính xác.

Với hy vọng thứ ba:

1, Quả thật, Ukraine chiến đấu với Nga lâu rồi, trong khi Mỹ và phương Tây đều hiểu, hết sức ngần ngại và hết sức cảnh giác cái “quy tắc im lặng” của ông Putin mà vẫn bị bất ngờ, hết cách…

Chỉ đến ngày 10/11, khi Tổng thống Azerbaijan và Thủ tướng Armenia với sự chứng kiến của Tổng thống Nga Putin ký văn kiện chấm dứt chiến tranh, theo đó, lực lượng Giữ gìn hòa bình của Nga xuất hiện tại Nagorno-Karabakh…(mà không có quân Thổ Nhĩ Kỳ) đã khiến cho những cái đầu nóng đột nhiên nguội và thất vọng.

Thử hỏi, làm sao để đụng đến “lực lượng gìn giữ hòa bình” của Nga? Năm 2008, Gruzia đã thử tại Nam Ossetia và Apkhazia và đã có kết luận: “Không nên! Nga bây giờ mạnh gấp hàng chục lần Nga năm 2008”.

2, Nga tại Syria, Nga tại Nagorno-Karabakh sợ Thổ Nhĩ Kỳ, UAV Thổ Nhĩ Kỳ là cơn ác mộng với quân đội Nga…

Có lẽ chỉ những kẻ muốn nhìn thấy, nghe thấy điều mình muốn, không biết hay không muốn biết, rằng, tác chiến điện tử (EW) của Nga chơi với UAV Thổ Nhĩ Kỳ “ như thế nào trong thực tế chiến trận.

Nào, hãy thử nghĩ xem, tại Khmeimim sao không có chiếc UAV nào trong hàng trăm chiếc, đụng đến Khmeimim? Phải chăng, UAV Thổ Nhĩ Kỳ không có lần nào thử nắn gân Nga tại đây vì đồng minh với Nga?

Hãy tìm hiểu xem tại sao chỉ trong 2 ngày mà hơn 10 chiếc UAV Thổ Nhĩ Kỳ tại Nagorno-Karabakh lại bay lạc để rồi rơi xuống đất?

Hãy đoán xem tại sao Thổ Nhĩ Kỳ hùng mạnh, siêu cường lại chấp nhận khi Nga triển khai 16 “vị trí theo dõi” trên phần còn lại của Nagorno-Karabakh mà Thổ Nhĩ Kỳ chỉ được là quan sát viên ở trên lãnh thổ Azerbaijan? Liệu có phải Nga đã thực hiện hàng loạt đòn tấn công khủng khiếp của tên lửa và bom vào khu vực Bắc Syria đồng thời với đàm phán chấm dứt chiến tranh tại Karabakh?

Kết luận

Chủ tịch Hội nghị An ninh Munich Wolfgang Ischinger - nhà ngoại giao Đức, khi nghe câu hỏi từ một nhà báo Ukraine về khả năng áp dụng “kịch bản Nagorno-Karabakh”, ông đã lặp lại cùng một cụm từ này ba lần: “Thậm chí đừng nghĩ!”

Ông Wolfgang Ischinger đã chỉ ra “sự khác biệt điên rồ” giữa hai cuộc xung đột và cảnh báo về “hậu quả thảm khốc” nếu quyết định giải quyết vấn đề bằng biện pháp quân sự

Donbass không phải là vùng lãnh thổ của Nga và Nga cũng không công nhận độc lập của 2 nước cộng hòa tự xưng này, do đó, giải pháp hòa bình vẫn nằm trong tay Kiev.

Lê Ngọc Thống