UBND tỉnh Long An bị doanh nghiệp kiện: Vụ kiện 11 triệu USD, kéo dài 11 năm, qua 11 phiên tòa

Khu đất “vàng” trong vụ kiện thành đất hoang suốt 11 năm qua. Ảnh: PV

Sai chồng sai…

Cuối năm 2003, UBND tỉnh Long An (bằng văn bản số 5667/CV-UB) giao cho cho Cty Cơ khí Long An (LICO) làm chủ đầu tư xây dựng hạ tầng cụm công nghiệp (CCN) Long Định - Long Cang rộng 50ha. LICO đã mời gọi 2 DN khác là Cty TNHH Tân Lợi Lợi (Tân Lợi Lợi) và Cty CP Quốc tế Năm Sao (Năm Sao) cùng góp vốn thực hiện dự án (DA).

Thực hiện DA, các bên đã góp vốn vào để giải tỏa, bồi thường đất cho dân, tiến hành san lấp mặt bằng (số vốn bỏ vào khi ấy: LICO hơn 44 tỉ đồng; Tân Lợi Lợi - 16,59 tỉ đồng; Năm Sao - 7,55 tỉ đồng). Mâu thuẫn đã xảy ra giữa các bên, họ không thể tự giải quyết được. Thay vì để tòa án giải quyết theo thẩm quyền và theo thỏa thuận của các bên, UBND tỉnh Long An đã ra văn bản 5957 “V/v xử lý tranh chấp DA đầu tư CCN Long Định - Long Cang” ngày 4.12.2006. Theo đó, UBND tỉnh Long An chia tách 50ha đất của DA cho 3 bên đối tác, dù quyết định giao LICO làm chủ đầu tư DA vẫn còn hiệu lực. Càng khó hiểu hơn khi trong tổng số chi phí gần 69 tỉ đồng đã bỏ vào thực hiện DA đến thời điểm năm 2005, LICO đã bỏ vào hơn 44 tỉ đồng (hơn 64%), nhưng chỉ được nhận 25% trên diện tích 50ha đất của DA (12,5ha), phần còn lại UBND tỉnh Long An “chia” cho Tân Lợi Lợi (12,5ha) và Năm Sao (25ha).

Không đồng ý với quyết định “chia tách” trái luật của UBND tỉnh Long An, gây thiệt hại lớn cho DN, LICO đã kiện ra tòa yêu cầu UBND tỉnh Long An thu hồi các quyết định cấp đất cho 2 DN nói trên. Sau nhiều lần hoãn, phiên tòa xét xử vụ kiện dự kiến diễn ra vào ngày thứ 23.5.2008. Hai ngày trước đó (21.5.2008), UBND tỉnh Long An ra quyết định thu hồi các quyết định cấp đất cho Tân Lợi Lợi và Năm Sao. Vì vậy mà TAND tỉnh Long An đình chỉ vụ kiện vì đối tượng vụ kiện không còn. Thế nhưng, Tân Lợi Lợi và Năm Sao vẫn chiếm giữ phần đất đã được UBND tỉnh Long An chia cấp, vì vậy mà LICO phải tiếp tục khởi kiện ra tòa. Ngày 4.9.2008, TAND tỉnh Long An đã mở phiên xét xử sơ thẩm và tuyên: LICO vẫn là chủ đầu tư xây dựng hạ tầng CCN Long Định - Long Cang theo Công văn số 5667/CV-UB ngày 31.12.2003 của UBND tỉnh Long An, buộc Tân Lợi Lợi và Năm Sao khôi phục lại tình trạng ban đầu và giao trả mặt bằng cho chủ đầu tư.

Vụ án được kháng cáo. Tại Bản án phúc thẩm số 159/2008/KDTM-PT ngày 28.11.2008, Tòa phúc thẩm TAND Tối cao tại TPHCM đã quyết định công nhận chia tách DA theo Công văn số 5957 ngày 4.12.2006 của UBND tỉnh Long An. Từ Bản án phúc thẩm này, UBND tỉnh Long An đã cấp Giấy CNQSDĐ cho Tân Lợi Lợi và Năm Sao phần đất được chia tách. Dù sau đó Bản án phúc thẩm đã bị hủy ở cấp Giám đốc thẩm, nhưng mọi việc “đã rồi”, các DN được giao đất đã chuyển nhượng, thế chấp vay ngân hàng… Vụ kiện càng trở nên phức tạp, phát sinh thêm nhiều vụ kiện khác, kéo dài dai dẳng đến tận ngày nay, chưa biết bao giờ mới dứt.

Kéo dài đến bao giờ?

VKSND Tối cao đã kháng nghị Bản án phúc thẩm 159/2008/KDTM-PT ngày 28.11.2008, LICO cũng kháng cáo theo trình tự Giám đốc thẩm. Quyết định Giám đốc thẩm số 12/2009/KDTM-GĐT ngày 14.12.2009 của Hội đồng Thẩm phán TAND Tối cao đã hủy Bản án phúc thẩm số 159/2008/KDTM-PT của Tòa phúc thẩm TAND Tối cao tại TPHCM và Bản án sơ thẩm số 02/2008/KDTM-ST của TAND tỉnh Long An; Giao hồ sơ vụ án cho TAND tỉnh Long An xét xử sơ thẩm lại theo đúng quy định của pháp luật.

Vụ án đã trở nên phức tạp hơn với việc CTy Tân Lợi Lợi đã sang nhượng DA cho DN khác. Các DN cũng đã thế chấp phần đất được giao để vay ngân hàng hàng trăm tỉ đồng… Tiếp theo là nhiều phiên tòa ở cấp sơ thẩm và phúc thẩm để xử đi xử lại vụ kiện. Phiên tòa gần đây nhất (phiên tòa thứ 11) vào ngày 19.11.2015, TAND tỉnh Long An đã tuyên các nội dung cơ bản sau:

Hủy các hợp đồng hợp tác đầu tư giữa LICO với Tân Lợi Lợi và Năm Sao; Buộc Tân Lợi Lợi và Năm Sao giao lại mặt bằng của DA lại cho LICO để LICO giao lại cho UBND tỉnh Long An; UBND tỉnh Long An bồi thường giá trị đầu tư và lợi nhuận cho LICO (trong đó có phần của Tân Lợi Lợi và Năm Sao) trước khi UBND tỉnh Long An cấp Giấy chứng nhận đầu tư cho các DN khác.

Đơn giá được tòa quyết (theo đề nghị của UBND tỉnh Long An) là gần 610.000đ/m2, tổng giá trị bồi thường là hơn 231 tỉ đồng (tương đương khoảng 11 triệu USD). Trong đó, phần của Tân Lợi Lợi là gần 75 tỉ đồng, Năm Sao hơn 33 tỉ đồng, còn lại của LICO.

Đến đây, vấn đề không kém phần gai góc là lấy đơn giá nào để bồi thường cho DN: Theo Hội đồng định giá tỉnh Long An; Theo Sở Tài chánh tỉnh; Theo UBND tỉnh; Theo cơ quan thẩm định giá độc lập hay theo giá thị trường.

Và vào thời điểm nào: 2007 (mới phát sinh vụ kiện) hay 2010, 2013, 2015…? Đơn giá nào để các DN không bị lỗ sau hàng chục năm chôn vốn vào DA? Vì không thống nhất, nên vụ án lại được đưa lên Tòa Tối cao tại TPHCM. Để rồi gần 3 năm qua, sau nhiều cuộc làm việc, vụ kiện vẫn không tiến triển được chút nào, trong khi DN thì điêu đứng vì lãi mẹ đẻ lãi con, đất “vàng” tiếp tục bị bỏ hoang.

Theo những người trong cuộc, vụ kiện có khả năng chỉ khép lại khi LICO bị phá sản vì những khó khăn chồng chất hơn 10 năm qua. Khi đó LICO sẽ không còn khả năng theo đuổi vụ kiện. Nhưng hậu quả mà vụ kiện để lại cũng không dễ gì giải quyết.

KỲ QUAN