Uẩn khúc bị che giấu đằng sau kết luận tâm thần trong vụ án ly hôn

Báo PLVN nhận được đơn của anh Cao Xuân Bình (SN1982, ngụ thôn 4, xã Ea Phê, huyện Krông Pắc, Đắk Lắk) về vụ ly hôn với vợ Đặng Thị Bình (SN 1985), 2 nhân vật chính được nhắc ở trên.

Tranh chấp từ 1 vụ li hôn

Theo anh Bình, vợ chồng anh có 2 con 14 tuổi và 6 tuổi. Do phát sinh nhiều mâu thuẫn nên chị Bình nộp đơn đến tòa. Ngày 30/5/2017, TAND huyện Krông Pắc thụ lý vụ án “Ly hôn, tranh chấp về con chung, tài sản chung của vợ chồng.

Ngày 3/8/2017, bà Nguyễn Thị Thanh Thái (SN 1965, ngụ thôn 5, xã Ea Phê), mẹ chị Bình làm đơn gửi Tòa án yêu cầu tuyên bố con gái hạn chế năng lực hành vi dân sự. Chị Bình được TAND trưng cầu giám định pháp y tâm thần (PYTT).

Kết luận giám định PYTT ngày 3/10/2017 của Trung tâm PYTT khu vực Tây Nguyên (tại Đắk Lắk) thể hiện: “Về y học :từ đầu năm 2016 đến 19/6/2017 bị trầm cảm nhẹ. Từ 19/6/2017 đến nay bị bệnh trầm cảm vừa. Từ đầu năm 2016 đến nay, hạn chế khả năng nhận thức và khả năng điều khiển hành vi”.

Việc giám định do phía bà Thái cùng TAND tiến hành; anh Bình không hề biết và chỉ nhận được thông báo. Anh Bình khiếu nại và yêu cầu giám định PYTT tại Bệnh viện Tâm thần trung ương 2 (tại Đồng Nai) nhưng không được TAND đồng ý.

Sau đó, Tòa thực hiện giám định PYTT tạiTrung tâm PYTT khu vực miền Trung (tại Thừa Thiên -Huế). Trung tâm này ra kết luận ngày 24/7/2018 thể hiện: “Từ đầu năm 2016 đến cuối năm 2017: Về y học, phản ứng trầm cảm kéo dài trong rối loạn. Về năng lực hành vi dân sự, khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi.

Từ đầu năm 2018 đến hiện tại: về y học, giai đoạn trầm cảm nặng kèm triệu chứng loạn thần. Đối tượng cần được điều trị ngoại trú liên tục. Về năng lực hành vi dân sự, mất hoàn toàn năng lực hành vi dân sự”.

Ngày 29/3/2019, TAND huyện Krông Pắc raQuyết định về chấp nhận yêu cầu của bà Thái, tuyên bố chị Bình mất năng lực hành vi dân sự; giao dịch dân sự của chị Bình phải do bàThái xác lập, thực hiện. Tuy nhiên, đến ngày 15/4/2019, TAND huyện Krông Pắc ra Thông báo số 08/2019/TB-TA sửa đổi, bổ sung quyết định với nội dung, tuyên bố chị Bình từ đầu năm 2016 đến cuối năm 2017 khó khăn trong nhận thức và làm chủ hành vi;từ đầu năm 2018 đến hiện nay: Mất năng lực hành vi dân sự…”.

TAND ra Thông báo sửa chữa, bổ sung quyết định với lý do: “Xét thấy cần sửa chữa, bổ sung quyết định do trong quá trình đánh máy lỗi chính tả tại QĐ sơ thẩm giải quyết việc dân sự về việc tuyên bố một người mất năng lực hành vi dân sự”.

Trao đổi với PV, ông Trương Công Bình, Chánh văn phòng TAND tỉnh Đắk Lắk thừa nhận: “Việc ra Thông báo sửa chữa, bổ sung quyết định của tòa đã tuyên là không đúng, mà phải đưa ra quyết định. Đây cũng là lỗi về câu chữ, văn bản”.

Trong khi đó, Điều 268 Bộ luật tố tụng dân sự 2015 quy định: “Sau khi tuyên án xong, không được sửa chữa, bổ sung bản án, trừ trường hợp phát hiện lỗi rõ ràng về chính tả, về số liệu do nhầm lẫn hoặc tính toán sai (khoản 1). Trường hợp cần sửa chữa, bổ sung bản án…Thẩm phán phối hợp với các Hội thẩm nhân dân là thành viên HĐXX đã tuyên bản án đó phải ra QĐ sửa chữa, bổ sung bản án…”.

Nhiều bất thường cần làm rõ

Điều đáng nói, Thông báo trên đã thay đổi bản chất vụ việc khi có thêm cụm từ… “Chị Bình… mất năng lực hành vi dân sự”. Anh Bình khiếu nại quyết định sơ thẩm, Thông báo của tòa và các kết luận giám định PYTT vì tòa tuyên như vậy là để hủy các văn bản sáp nhập tài sản riêng, thành tài sản chung của 2 vợ chồng.

Đồng nghĩa, các giao dịch dân sự chị Bình thực hiện trong thời gian trên vô hiệu. Anh Bình nói: “Vợ chồng có một số tài sản chung, cùng tạo lập. Từ giữa năm 2016, vợ chồng đến Văn phòng công chứng lập văn bản sáp nhập tài sản riêng thành tàisản chung”.

Anh Bình cho rằng: “Các cơ quan giám định PYTT đã “biến” một người bình thường thành người mất hết năng lựchành vi dân sự. Từ giữa năm 2017 trở về trước khi còn sống chung hạnh phúc, 2 vợ chồng kinh doanh dịch vụ nấu nướng, tổ chức nhà hàng tiệc cưới rất hiệu quả.

Vợ phải khám sức khỏe định kỳ, tham gia tập huấn vệ sinh an toàn thực phẩm, đều hoàn thành khóa học; khám sức khỏe đều bình thường. Vợ anh thực hiện hàng trăm giao dịch vay, chuyển tiền tại các ngân hàng, chuyển bảo hiểm, giao dịch tại Văn phòng côngchứng…và đều ký tên, lăn tay. Một người khó khăn trong nhận thức, điều khiển hành vi, mất hết năng lực thì không thể làm những việc này.

Đây đều là những giao dịch quan trọng trước mặt Công chứng viên, được ghi nhận “đủ khả năng nhận thức, điều khiển hành vi”. Hơn nữa, rất nhiều người dân xác nhận chị Bình là bình thường, không có biểu hiện gì lạ. Nhiều người làm nhân viên lâu năm của nhà hàng tiệc cưới cùng khẳng định, chị Bình không có biểu hiện tâm thần.

TAND huyện Krông Pắc cũng chưa xem xét hết các chứng cứ anh Bình cung cấp; trước khi có kết luận giám định PYTT lần 1 đã không đưa những người cóquyền,nghĩa vụliênquannhư bốđẻ và2congái chịBình(đểđảmbảo sự thỏa thuận của các đương sự); chưa làm rõ việc có hay không sự khác nhau trong 2 kết luận giám định PYTT và lý do của sự khác biệt này.

Để khách quan, tìm hiểu thêm, PV đã đến gia đình chị Bình. Ông Đặng Xuân Thu (SN 1964), bố chị Bình tức giận, chửi mắng và đuổi khách. PV điện thoại bàThái để xin gặp nhưng bà Thái cho biết: “Đang đưa con đi chữa bệnh ở Sài Gòn” (!?). Hiện vụ việc đang được TAND tỉnh Đắk Lắk thụ lý hồ sơ.

Anh Bình thông qua các cơ quan truyền thông, mong muốn cấp phúc thẩm xem xét,đánh giá lại toàn bộ hồ sơ vụ việc, chứng cứ và nhân chứng chứng minh chị Bình không mất năng lực hành vi dân sự, khắc phục các vi phạm tố tụng của cấp sơ thẩm…