Tỷ phú Phạm Nhật Vượng đã nói gì với TS Lê Xuân Nghĩa về khởi nghiệp lĩnh vực công nghệ số?

TS Lê Xuân Nghĩa nói về cuộc trao đổi giữa ông và tỷ phú Phạm Nhật Vượng tại một sự kiện sáng nay (13/12)

TS Lê Xuân Nghĩa cho hay cách đây 1 tuần, ông đã có buổi làm việc với 4 tập đoàn của Singapore. 4 tập đoàn này đang chuẩn bị nhảy vào Việt Nam ở thị trường công nghệ số.

“Họ nói với tôi một cách rất trắng trợn: ‘Chúng tôi đang quan sát cách Chính phủ Việt Nam hành xử với Grab để tạo ra khung chính sách lâu dài và cách ứng xử của chúng tôi tại Việt Nam’. Sở dĩ họ nói vậy là vì họ cảm thấy Chính phủ Việt Nam đang lẫn lộn giữa số hóa và phi số hóa, giữa kinh doanh hàng hóa và kinh doanh công nghệ nên họ còn lo ngại, chưa dám nhảy vào. Họ tuyên bố nếu chúng tôi nhảy vào, chỉ trong 2 năm, chúng tôi sẽ quét sạch doanh nghiệp Việt Nam trong lĩnh vực số hóa”, TS Nghĩa nói.

Ông Nghĩa cho biết sau buổi làm việc này, ông đã gặp ông Phạm Nhật Vượng. “Hai anh em nói huyện với nhau: trong lĩnh vực số hóa, kinh doanh liên quan đến công nghệ, nhất định phải có một doanh nghiệp lớn chống lưng. Bởi khó khăn lớn nhất của một startup là tài chính. Phải có một sức mạnh tài chính bên cạnh mới giúp startup giải quyết khó khăn ngắn hạn để tồn tại”.

“Ông Vượng nói với tôi: ‘Như vậy chúng ta phải hỗ trợ các startup để họ lớn thật nhanh, vì lớn chậm sẽ chết. Chúng ta mà để thời gian kéo dài, đặc biệt là trong lĩnh vực công nghệ số, khi mà tất cả những con cá mập trong khu vực và toàn cầu đang nhìn vào thị trường Việt Nam này, có thể nói chúng ta ngắc ngoải và chúng ta chết luôn’”, TS Nghĩa thuật lại lời ông Phạm Nhật Vượng.

Bình luận về chính sách hỗ trợ của Chính phủ, TS Lê Xuân Nghĩa cho rằng Chính phủ nói nhiều về khởi nghiệp, bản thân Thủ tướng cũng rất trăn trở nhưng thực tiễn chính sách chưa có gì giúp khởi nghiêp, thậm chí kém xa khởi nghiệp của Mỹ, của Nhật.

Ví dụ khởi nghiệp ở Mỹ, mỗi năm Bộ doanh nghiệp nhỏ của Mỹ bỏ ra 190 tỷ USD để hỗ trợ cho doanh nghiệp khởi nghiệp, trong đó có cả doanh nghiệp của người Việt.

“Tôi gặp ông Bộ trưởng ấy, ông ta khen doanh nghiệp khởi nghiệp Việt Nam của các ông giỏi, chỉ cần 11.000 USD là tạo ra được 1 việc làm, trong khi doanh nghiệp khởi nghiệp Mỹ phải tốn 33.000 USD.

“Thật ra Chính phủ ta rất nhiệt thành nhưng lại không có chính sách này. Quỹ dành cho doanh nghiệp khởi nghiệp loay hoay mãi đến bây giờ vẫn chưa ra. Hay như chính sách liên quan đến hỗ trợ tài chính cho họ như nghị định về phát hành trái phiếu doanh nghiệp thôi, sửa đổi cho phù hợp với tình hình Việt Nam thôi mà 2 năm rồi, sửa câu chữ vẫn chưa xong. Vô vàn hội hảo rồi mà vẫn chưa ra được nghị định này, các doanh nghiệp khởi nghiệp phải sang tận Singapore để đăng kí hoạt động”, ông Nghĩa nói.

Vị chuyên gia này khẳng định không có sự hỗ trợ của Chính phủ, startup không thể thành công. Các nước như Mỹ, Ireland , Nhật… nói ra hay không nói ra, ngấm ngầm hay không ngấm ngầm, nhất định đều có sự hỗ trợ của Chính phủ đối với startup.

“Chúng ta đừng nghĩ rằng người Mỹ, người Pháp, người Anh, người Đức hô hào kinh tế phải thị trường tự do và người ta sòng phẳng là người ta tự do. Không có đâu. Người ta đã leo lên đỉnh cao của công nghệ bằng bảo hộ mậu dịch và khi đứng trên đỉnh cao, họ đá cái thang bảo hộ đi và nói bây giờ chúng ta chơi tự do. Chúng ta không thể mắc bẫy của những người như vậy”, ông Nghĩa khẳng định.

Ông Nghĩa dẫn chứng Hàn Quốc, Trung Quốc thành công trong công nghiệp hóa cũng nhờ không mắc bẫy khẩu hiệu thị trường tự do của những quốc gia khác.

“Nếu chúng ta ngây thơ tin vào chuyện mở cửa thị trường tự do, chiến đấu sòng phẳng với các đối tác quốc tế, chúng ta khó sống. Cái đấy là sự ngây thơ rất đáng buồn cho dân tộc.

“Hàn Quốc mất 40 năm để công nghiệp hóa thành công, bất chấp khẩu hiệu thị trường tự do của WB và IMF. Trung Quốc chỉ mất có 20 năm công nghiệp hóa thành công và đang đứng ở biên công nghệ của thế giới, cũng bất chấp khẩu hiệu thị trường tự do. Luôn nhớ rằng trên thực tế, không có sự bảo hộ của Chính phủ, không thể có công nghiệp hóa, hiện đại hóa”, ông Nghĩa kết luận.

Tào Minh