Tỷ phú giàu nhất châu Á chuẩn bị người thừa kế khối tài sản 50 tỷ USD

Tỷ phú Mukesh Ambani. Ảnh: Dhiraj Singh/Bloomberg

Trong số các sự kiện xã hội hào nhoáng nhất của Mumbai trong năm 2018, có hai đám cưới của gia đình tỷ phú Mukesh Ambani - nhà tài phiệt Ấn Độ đã trở thành người giàu nhất châu Á trong cùng năm.

Trong khi đám cưới hồi tháng 12 của cô con gái 27 tuổi Isha có sự tham gia của nhiều nhân vật nổi tiếng và quyền lực trên thế giới cũng như những nhân vật sừng sỏ trong giới tài chính thì đám cưới của người em trai sinh đôi của cô, Akash hồi tháng Ba lại có những nhân vật quyền lực trong giới công nghệ như CEO Google Sundar Pichai.

Những đám cưới xa hoa với sự tham gia của giới chức sắc và doanh nhân quyền lực cũng là dịp để tỷ phú giàu nhất châu Á giới thiệu những đứa con lớn nhất của ông vào những vị trí quan trọng trong thời điểm họ đang thể hiện vai trò ngày càng rõ ràng hơn tại tập đoàn bán lẻ và viễn thông Reliance Industries Ltd.

Vợ chồng tỷ phú Mukesh và Nita Ambani (trái) cùng vợ chồng thông gia Ajay và Swati Piramal (phải), trong tiệc cưới của hai người con Isha Ambani và Anand Piramalhồi tháng 12/2018. Ảnh: AFP/Getty Images

Tỷ phú Ambani, 62 tuổi đang có tham vọng lớn trong các lĩnh vực mới như thương mại điện tử và muốn thông qua các con để thúc đẩy hiện đại hóa đế chế của mình. Sự trao quyền cho cặp song sinh Isha và Akash là những tín hiệu ban đầu cho thấy những nỗ lực mà đế chế này đang thực hiện để bồi dưỡng cho những người thừa kế.

Ngày 12/8, tỷ phú Ambani vừa tuyên bố rằng công ty sản xuất dầu thô lớn nhất thế giới, Saudi Aramco, sẽ mua 20% cổ phần của Reliance Industries, cho phép tập đoàn kinh doanh dầu và hóa chất này giảm bớt khoản nợ trong những năm gần đây.

Trong những thập kỷ tới, hàng tỷ đô la tài sản sẽ được chuyển giao cho thế hệ tiếp theo trong đế chế kinh doanh do gia đình này đang kiểm soát trên khắp châu Á. Những vụ chuyển giao thế hệ như thế này có thể đi kèm với những tranh chấp, tương tự như những gì mà tỷ phú Mukesh và em trai Anil từng trải qua.

Hơn một thập kỷ trước, hai anh em họ đã bị lôi kéo vào cuộc chiến tranh giành quyền thừa kế tài sản của doanh nghiệp gia đình sau khi cha của họ, ông Dhirubhai, chết mà không để lại di chúc.

Trong khi những thế hệ sau, giàu có nhờ tài sản thừa kế thì người sáng lập Reliance Industries, ông Dhirubhai lại bắt đầu tư hai bàn tay trắng. Ông khởi nghiệp bằng công việc nhân viên trạm xăng ở Yemen, sau đó đã tự mở cửa hàng kinh doanh và đã xây dựng Reliance Industries thành gã khổng lồ hóa dầu vào thời điểm nền kinh tế Ấn Độ bị chính phủ kiểm soát chặt chẽ.

"Họ [cạp song sinh] phải thể hiện được tinh thần kinh doanh và chiến lược như cha và ông họ", Kavil Ramachandran, giáo sư trường kinh doanh Ấn Độ bình luận.

Nhà công nghiệp Ấn Độ Dhirubhai Ambani với khách mời trong đám cưới của người con trai - ông Mukesh Ambani và bà Nita Ambani vào năm 1985. Ảnh: Dinodia Photos/Getty Images

Khởi đầu bằng việc lần lượt được bổ nhiệm vào hội đồng quản trị của Reliance Jio Infocomm Ltd. - đơn vị cung cấp dịch vụ di động và mảng bán lẻ Reliance Retail Ventures Ltd. vào năm 2014, cặp song sinh đã dần dần được giao những trọng trách cao hơn trong những năm tiếp theo, bao gồm trả lời các nhà đầu tư tại các cuộc họp cổ đông thường niên và giới thiệu sản phẩm mới.

Bộ đôi này cũng đã giúp thổi một luồng văn hóa cởi mở hơn cho các giám đốc điều hành hàng đầu của tập đoàn.

Tại cuộc họp thường niên của Reliance Industries vào ngày 12/8, họ đã thuyết trình về một loạt các ứng dụng như thực tế ảo và các cuộc gọi hội nghị đi kèm với một mạng dữ liệu tốc độ cao mới mà công ty đang triển khai.

Isha, tốt nghiệp Đại học Yale và là cựu cố vấn của McKinsey & Co.. Cô bắt đầu tham gia vào mảng thương mại điện tử của Reliance với vai trò người phụ trách bán lẻ thời trang từ năm 2016 bằng việc cho ra mắt trang mua sắm trực tuyến Ajio. Chồng cô, Anand Piramal, con trai của tỷ phú Ấn Độ Ajay Piramal, đăng kinh doanh đa ngành từ dược phẩm đến bất động sản.

Trong khi đó, người em song sinh Akash, là cựu sinh viên Đại học Brown, chuyên ngành kinh tế. Akash kết hôn với người yêu thời thơ ấu Shloka Mehta, con gái của một thương nhân kim cương và chế tác kim hoàn tại Mumbai.

Cặp song sinh này còn có một em trai là Anant, 24 tuổi. Anant cũng đang được giao phụ trách một số mảng kinh doanh, Arun Kejriwal, người sáng lập KRIS, một công ty tư vấn đầu tư cho biết.

Thế hệ tiếp theo của gia đình Ambani đang tham gia vào đế chế kinh doanh của gia đình đúng thời điểm mà Reliance đang hướng tới các dịch vụ cho người tiêu dùng, mảng kinh doanh mà sẽ trở thành lĩnh vực cốt lõi của doanh nghiệp năng lượng này vào cuối năm 2028.

Việc các nhà bán lẻ toàn cầu như Amazon hay Walmart đang mở rộng thị trường ở Ấn Độ càng tăng thêm mức độ cạnh tranh mới với gia đình Ambani trong những năm tới.

Tập đoàn này đang cố gắng tận dụng lợi thế là nhà cung cấp dịch vụ di động và các đơn vị bán lẻ của mình để khai thác thị trường mua sắm trực tuyến của Ấn Độ, mà theo ước tính của Morgan Stanley sẽ tăng gấp sáu lần lên 200 tỷ USD trong khoảng một thập kỷ tới.

Đồng thời, đơn vị cung cấp dịch vụ di động Jio của Reliance, kể từ khi ra mắt vào năm 2016 cũng đã làm chấn động ngành viễn thông Ấn Độ khi cung cấp các cuộc gọi miễn phí và dữ liệu giá rẻ, buộc các nhà mạng phải hợp nhất từ con số 40 trong những năm trước xuống chỉ còn 3.

Tỷ phú Mukesh tin tưởng rằng chính các con ông đã thúc đẩy ông đẩy mạnh kinh doanh trong thời đại công nghệ số.

Vào năm 2011, khi đang nghỉ hè tại Ấn Độ, cô con gái Isha đã phàn nàn với ông về chất lượng internet tại nhà quá kém, khiến cô gặp khó khăn hơn trong việc nộp bài luận, tỷ phú Ambani cho biết. Trong khi đó, cậu con trai Akash lại liên tục nhắc nhở cha mình cần chú trọng hơn về truyền thông kỹ thuật số (thứ đang làm thay đổi thế giới), thay vì chỉ quan tâm đến điện thoại.

Antilla, căn nhà riêng đắt nhất thế giới của tỷ phú Mukesh Ambani ở Mumbai. Ảnh: Adeel Halim/Bloomberg

Năm 2002, sau cái chết đột ngột của người cha, anh em tỷ phú Mukesh và Anil Ambani đã bước vào cuộc chiến kéo dài ba năm để giành quyền kiểm soát công ty và cuối cùng vào năm 2005 mẹ của hai ông đã đứng ra phân xử. Theo đó, người lớn tuổi hơn được giao phụ trách doanh nghiệp lọc hóa dầu, trong khi người trẻ hơn phụ trách các dự án mới hơn về tài chính, cơ sở hạ tầng, điện và viễn thông.

Trong khi ừ đó, con đường kinh doanh của hai anh em chuyển hướng. Nhờ vận may, giá trị tài sản của Mukesh đã lên tới 50 tỷ USD, theo Bloomberg Billionaires Index. Ông hiện sống một cuộc sống xa hoa trong một ngôi nhà 27 tầng, rộng 400.000 mét vuông ở Mumbai. Ngôi nhà còn có một hòn đảo nhân tạo, chín thang máy, spa, nhà hát 50 chỗ và sân đậu trực thăng.

Trong khi đó, giá trị nắm giữ của người em Anil trong các công ty bao gồm cổ phiếu và tài sản cầm cố chỉ khoảng 75 triệu USD, sụt giảm mạnh so với giá trị tài sản ròng ít nhất là 31 tỷ USD vào năm 2008. Giá cổ phiếu của các công ty do Anil điều hành đã lao dốc khi phải xoay xở để trả khoản nợ khoảng 13 tỷ USD. Kể cả liên doanh điện thoại của ông cũng đã rơi vào tình trạng phá sản trong năm nay.

Anil Ambani và con trai Jai Anmol. Ảnh: Hemant Mishra/Getty Images

Đầu năm nay, tỷ phú Mukesh đã bước đầu giúp em trai trả khoản nợ khoảng 78 triệu USD để giúp ông này khỏi phái đi tù.

Tỷ phú Mukesh không phải là người duy nhất chuẩn bị cho việc chuyển giao quyền lực cho con cái trong tương lai.

Hiện người em Anil cũng đang tìm cách trả nợ bằng cách bán số tài sản tương đương hơn 3 tỷ USD, và dần giao lại quyền điều hành cho con trai. Con trai của ông, Jai Anmol, 27 tuổi, đã được bổ nhiệm làm giám đốc điều hành tại Reliance Capital Ltd. vào năm 2016.

KIỀU CHÂU