Tỷ lệ hỏa táng tại Hà Nội tăng nhanh nhờ chính sách hỗ trợ phù hợp

Thực hiện Nghị định số 23/2016/NĐ-CP ngày 5-4-2016 của Chính phủ về xây dựng, quản lý, sử dụng nghĩa trang và cơ sở hỏa táng, UBND TP Hà Nội đã ban hành Quyết định số 08/2010/QĐ-UBND ngày 21-3-2016 Quy định chính sách hỗ trợ khuyến khích hỏa táng trên địa bàn TP Hà Nội.

Sau một thời gian triển khai thực hiện với các hình thức tuyên truyền đến khu dân cư; triển khai qua hệ thống dịch vụ công “1 cửa” giúp người dân dễ dàng tra cứu, tiếp cận thông tin và các thủ tục được thuận lợi. Đồng thời, công khai giá các dịch vụ lễ tang lên trang web của Ban phục vụ lễ tang Hà Nội. Thông qua các điểm giao dịch đã kết hợp các hoạt động tuyên truyền cho người dân biết được các thông tin của chính sách hỗ trợ hỏa táng của TP… tỷ lệ hỏa táng trên địa bàn tăng nhanh, đặc biệt tại khu vực nông thôn.

Cụ thể, trước năm 2010 khi TP chưa có chính sách hỗ trợ khuyến khích hỏa táng, tỷ lệ người dân lựa chọn hình thức hỏa táng trong tổ chức tang lễ chỉ khoảng 6%. Ngày 22-6-2010 UBND TP đã ban hành Quyết định số 29/2010/QĐ-UBD quy định mức hỗ trợ chi phí hỏa táng trên địa bàn.

Chủ tịch UBND TP Hà Nội Nguyễn Đức Chung đề nghị nâng cấp phần mềm hỗ trợ hỏa táng liên thông để tạo điều kiện tốt nhất cho người dân khi tiếp cận.

Theo đó, hỗ trợ 3 triệu đồng/trường hợp, hỗ trợ chi phí vận chuyển 1 triệu đồng (đối với khu vực ngoại thành) và 500.000 đồng (với khu vực nội thành); Ngoài ra, người nghèo, trẻ em dưới 6 tuổi, đối tượng chính sách xã hội tại các Trung tâm nuôi dưỡng tập trung và người lang thang vô gia cư mất trên địa bàn TP còn được hỗ trợ áo quan, túi đồ khâm liệm, quản lý lưu giữ bình tro... đã tác động rõ rệt, nhiều gia đình có người thân mất đã lựa chọn hình thức hỏa táng văn minh, tiến bộ thay thế hình thức hung táng lạc hậu, cổ hủ ảnh hưởng tới vệ sinh môi trường, lãng phí đất.

Phát huy hiệu quả của chính sách, UBND TP đã ban hành Quyết định gia hạn chính sách hỗ trợ khuyến khích hỏa táng trên địa bàn TP Hà Nội, theo đó chính sách được thực hiện đến hết năm 2020. Đồng thời áp dụng công nghệ thông tin vào thanh toán hỗ trợ hỏa táng trực tiếp cho dân ngay khi ký hợp đồng hỏa táng.

Với việc UBND TP dành kinh phí để hỗ trợ người dân thực hiện chính sách khuyến khích hỏa táng, tỷ lệ người dân sử dụng hình thức hỏa táng trong tang lễ đã tăng dần qua các năm: Năm 2010 tỷ lệ 18,5% đến 6 tháng đầu năm 2019 tỷ lệ là 60,01%.

Ngoài chính sách hỗ trợ của TP, một số địa phương (huyện, xã) đã hỗ trợ thêm từ 1-5 triệu đồng/ca hỏa táng, điển hình như các huyện: Sóc Sơn, Đông Anh, Gia Lâm, Thạch Thất, Đan Phượng, Phúc Thọ, Hoài Đức, Thường Tín, Mê Linh; các quận: Nam Từ Liêm, Bắc Từ Liêm, Long Biên, thị xã Sơn Tây.

Chính sách khuyến khích hỏa táng của TP phù hợp với chủ trương của Chính phủ, mục tiêu đặt ra đến năm 2020 tỷ lệ sử dụng hình thức hỏa táng tại các TP trực thuộc Trung ương trung bình đạt 30%. Hiện Hà Nội có tỷ lệ người dân sử dụng dịch vụ hỏa táng ngày là trên 60% (trong đó khu vực nội thành trên 70%, khu vực ngoại thành gần 48%). TP phấn đấu đến giai đoạn 2020-2025 tỷ lệ hỏa táng đạt tỷ lệ khoảng 65%. Cuộc vận động “tang văn minh tiến bộ” của TP và hỗ trợ kinh phí hỏa táng đã được người dân hưởng ứng cao trong xã hội.

Để đạt được những kết quả trên phải kể đến việc ứng dụng công nghệ trong thực hiện chính sách hỗ trợ khuyến khích hỏa táng. Trước năm 2016, việc chi trả tiền hỗ trợ hỏa táng của TP cho người dân có nhiều hạn chế về thủ tục hồ sơ, giấy tờ khiến người dân mất nhiều thời gian chờ đợi để nhận kinh phí hỗ trợ. Bên cạnh đó, quy trình hỗ trợ kinh phí nhiều công đoạn, các địa phương còn bị động trong các khâu dự toán kinh phí hỗ trợ cho ngưòi hỏa táng, việc bố trí ngân sách hàng năm phức tạp, qua nhiều cấp, nhiều ngành…

Trước những khó khăn, vướng mắc đó, tháng 4-2016, Chủ tịch UBND TP đã chỉ đạo việc điều chỉnh phương thức ứng dụng công nghệ thông tin trong thực hiện chính sách hỗ trợ khuyến khích hỏa táng theo phương thức bù trừ trực tiếp trên địa bàn TP. Theo đó, TP giao Ban phục vụ lễ tang Hà Nội làm đầu mối tiếp nhận hồ sơ và chi trả tiền hỗ trợ hỏa táng cho người dân khi làm các thủ tục hỏa táng.

Thực hiện ứng dụng công nghệ thông tin trong hỗ trợ khuyến khích hỏa táng theo phương thức bù trừ trực tiếp trên địa bàn TP đã tạo điều kiện cao nhất cho người dân khi làm thủ tục hỏa táng cho người thân không phải bổ sung hồ sơ và đi lại nhiều lần. Đối với công tác quản lý kinh phí chính sách này triển khai dễ dàng vì chỉ còn lại 1 đầu mối quản lý, đã chỉ rõ quy trình 1 đầu mối thực hiện thanh toán hỗ trợ là Ban phục vụ lễ tang Hà Nội.

Từ khi áp dụng công nghệ thông tin vào giải quyết chính sách hỗ trợ khuyến khích hỏa táng theo phương thức bù trừ trực tiếp của TP, tỷ lệ tăng nhanh qua các năm. Năm 2016 tỷ lệ là 48,06%; năm 2017 là 55,49%; năm 2018 tỷ lệ đạt 60,09%.

Phương thức ứng dụng công nghệ thông tin bù trừ trực tiếp người dân đã được hỗ trợ ngay khi ký hợp đồng hỏa táng cho người thân. Tại các quận, huyện đã giảm bớt các đầu mối giải quyết TTHC, giảm bớt bộ máy hành chính làm thủ tục thanh toán tiền hỗ trợ cho người dân... tiết kiệm thời gian và kinh phí của Nhà nước và người dân. Việc người dân sử dụng phần mềm hỏa táng, dịch vụ công trực tuyến khai tử (từ 1-9-2016 đến 30-6-2019) là 40.811 hồ sơ, tiết kiệm cho người dân gần 5 tỷ đồng.

Vân Hà