Tuyển dụng, sử dụng giáo viên: Vừa thừa, vừa thiếu!
Đến thời điểm hiện tại mặc dù toàn quốc thiếu 10.143 giáo viên THCS nhưng đồng thời cấp học này cũng thừa 12.165 giáo viên…
Ủy ban Văn hóa, giáo dục, thanh niên, thiếu niên và nhi đồng của Quốc hội vừa tổ chức phiên họp giải trình về việc thực hiện chính sách, pháp luật trong tuyển dụng, sử dụng đội ngũ giáo viên và tổ chức kỳ thi THPT quốc gia.
Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Phùng Xuân Nhạ cho biết, công tác tuyển dụng, sử dụng đội ngũ giáo viên thời gian qua đã đảm bảo cơ bản về số lượng, cơ cấu. Chất lượng đội ngũ ngày càng được nâng lên, đã có trên 99% giáo viên các cấp học đạt chuẩn và trên chuẩn trình độ đào tạo.
Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ giải trình tại phiên họp. Ảnh: Quochoi.vn
Đáng quan tâm, riêng cấp THCS, hiện nay có tình trạng thừa, thiếu cục bộ giữa các môn học ở một số cơ sở giáo dục, giữa các địa phương trong một tỉnh mà không điều tiết được và giữa các tỉnh/TP, nên đến thời điểm hiện tại mặc dù toàn quốc thiếu 10.143 giáo viên THCS nhưng đồng thời cấp học này cũng thừa 12.165 giáo viên. Tình trạng mất cân đối trong cơ cấu đội ngũ nhà giáo giữa các môn học trong cùng một cấp học, giữa các ngành học trong cùng một trình độ đào tạo, giữa các vùng miền có điều kiện kinh tế - xã hội khác nhau.
Thời gian qua, số lượng giáo viên giảm chủ yếu là do nghỉ chế độ hưu, chuyển công tác, dẫn đến những khó khăn, lúng túng cho cơ sở giáo dục trong việc sắp xếp giáo viên khi chỉ được tuyển mới bằng 50% số giáo viên đã giảm. Đáng nói, có những bộ môn, mỗi trường chỉ được phân bổ từ 1 đến 2 giáo viên…
Nguyên nhân của tồn tại này là do việc biến động về quy mô trường/lớp, cơ cấu lại các trường hoặc do tăng dân số cơ học (tăng trưởng nóng) tại các khu vực trung tâm, TP lớn, khu công nghiệp dẫn tới việc thừa/thiếu cục bộ tại một số địa phương, khu vực.
Bên cạnh đó, công tác xây dựng quy hoạch, dự báo nhu cầu về đội ngũ của các địa phương chưa kịp thời hoặc không hiệu quả dẫn đến bị động trong bố trí số lượng giáo viên. Từ năm 2015, sau khi có Nghị quyết số 39-NQ/TW của Bộ Chính trị “về tinh giản biên chế và cơ cấu lại đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức”, hầu hết các tỉnh không được giao thêm biên chế mặc dù số học sinh trong thời gian qua vẫn tăng.
Do vậy, đã có một số địa phương thực hiện việc tuyển dụng đội ngũ không đúng các quy định hiện hành, đặc biệt là việc hợp đồng ngoài chỉ tiêu biên chế được giao đối với giáo viên các cấp học, nhiều nhất là đối với cấp học mầm non, tiểu học. Do tình trạng thiếu giáo viên, một số nơi đã ký hợp đồng giáo viên ngoài chỉ tiêu biên chế được giao không đúng với quy định.
Không chỉ vậy, việc phân cấp tại địa phương trong công tác tuyển dụng, sử dụng đội ngũ nhà giáo còn nhiều bất cập vì hầu hết ở các địa phương, cơ quan chuyên môn là Sở GD&ĐT, Phòng GD&ĐT không phải là đơn vị chủ trì, đầu mối về tuyển dụng giáo viên nên không chủ động trong việc điều tiết số lượng, cơ cấu đội ngũ theo môn học, cấp học và không chủ động điều tiết được giáo viên thừa, thiếu. Trong khi đó, các cơ quan có thẩm quyền quản lý trực tiếp cũng chưa có sự kiểm tra, giám sát thường xuyên đối với công tác tuyển dụng, sử dụng đội ngũ.
Để khắc phục kịp thời tình trạng thiếu giáo viên ở các địa phương trong năm học 2018-2019, đại diện Bộ GD&ĐT tạo cho biết, sẽ tiếp tục chỉ đạo các địa phương rà soát hiện trạng giáo viên theo từng môn học, cấp học gắn với quy hoạch, cơ cấu lại hệ thống các cơ sở giáo dục để sắp xếp, bố trí, sử dụng hiệu quả đội ngũ giáo viên hiện có và thực hiện chính sách tinh giản biên chế, đồng thời tăng cường công tác kiểm tra, giám sát việc tuyển dụng, sử dụng giáo viên.
Kết luận phiên họp, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, giáo dục, thanh niên, thiếu niên và nhi đồng của Quốc hội Phan Thanh Bình cho rằng, hiện nay có khoảng 20 văn bản dưới luật liên quan đến tuyển dụng, sử dụng giáo viên, nhưng vẫn còn nhiều điểm chồng chéo, chưa thống nhất với nhau. Vì vậy, các ý kiến thảo luận tại phiên giải trình sẽ là cơ sở để đánh giá lại hệ thống văn bản quy phạm pháp luật liên quan, những vấn đề còn tồn tại để đề ra các giải pháp khắc phục phù hợp.
