Tưởng nhớ Lưu Quang Vũ – Xuân Quỳnh: Lan tỏa tình yêu tiếng Việt

Se Sẽ Chứ là dự án nghệ thuật tưởng nhớ và đọc thơ Lưu Quang Vũ – Xuân Quỳnh.

Được khởi xướng từ 2019 và điều hành bởi đạo diễn Nguyễn Hoàng Điệp và “Ô kìa Hà Nội”, dự án Se Sẽ Chứ hướng tới việc lưu giữ, lan tỏa tinh thần của vợ chồng thi sĩ Xuân Quỳnh – Lưu Quang Vũ.

Sau 2 lần tổ chức thành công vào các năm 2019 và 2020, Se Sẽ Chứ năm 2021 diễn ra tại 11 điểm thơ trải dài khắp cả nước. Tại các thành phố Hà Nội, Hải Phòng, Hội An và TPHCM, không khí tưởng niệm và đọc thơ sẽ được trình diễn với diện mạo riêng, thích hợp với văn hóa vùng miền.

“Châm lửa” đốm thơ

Không chỉ xoay quanh thơ ca, Se Sẽ Chứ 2021 còn thực hiện các đêm nhạc, triển lãm tranh, tuần chiếu phim, chuỗi trò chuyện cùng nghệ sĩ... với cảm hứng từ tinh thần và di sản nghệ thuật mà vợ chồng nghệ sĩ nổi tiếng Xuân Quỳnh – Lưu Quang Vũ để lại.

Se Sẽ Chứ là dự án được lấy cảm hứng từ câu thơ trong bài “Vườn trong phố” của Lưu Quang Vũ: “Se Sẽ Chứ kẻo cánh buồm bay mất”. Đạo diễn Nguyễn Hoàng Điệp nói rằng: Di sản nghệ thuật của Lưu Quang Vũ - Xuân Quỳnh, tình yêu của họ, tinh thần của họ, là một cái cớ tuyệt vời để xui người ta lục lọi trí nhớ, đọc lại thơ, đọc tiếp thơ, nói với nhau về thơ mà không ngần ngại.

“Sau 3 mùa tổ chức Se Sẽ Chứ rất thành công vào 2019 và 2020, tôi muốn rút khỏi vai trò tổ chức cố định. Tôi nghĩ mình nên là người đi “châm lửa” để từng đốm thơ sẽ sáng dần lên thành những điểm thơ. Se Sẽ Chứ nên là sự kiện của tất cả chúng ta - những công chúng của thi ca”, đạo diễn Nguyễn Hoàng Điệp chia sẻ.

Vì lý do đó, ban tổ chức dự án tưởng nhớ Xuân Quỳnh – Lưu Quang Vũ quyết định hoạt động được diễn ra ở bất cứ nơi nào, với bất cứ ai có thể ngồi lại với thơ vào đúng ngày 17/4 dịp sinh nhật Lưu Quang Vũ.

Mùa đầu tổ chức tại Hà Nội, đêm thơ diễn ra ở sân vườn trong một con ngõ nhỏ trên đường Hoàng Hoa Thám. Khu vườn tràn ngập sắc loa kèn - loài hoa mà Lưu Quang Vũ yêu thích.

Trên tầng hai, đạo diễn Nguyễn Hoàng Điệp dành không gian tái hiện căn phòng mà vợ chồng Lưu Quang Vũ - Xuân Quỳnh từng sống ở phố Huế (Hà Nội) - nơi những bài thơ, vở kịch nổi tiếng ra đời.

Bão tố trong sự nghiệp và đời tư dồn dập xảy đến với Lưu Quang Vũ cho đến khi ông kết hôn lần thứ 2 với nữ thi sĩ Xuân Quỳnh. Họ sống cùng nhau và 3 người con (con anh – con em – con chúng ta) trong căn phòng sáu mét vuông không có giường ngủ.

Cuộc sống khó khăn, Lưu Quang Vũ làm đủ nghề để kiếm sống và rồi tỏa sáng khi vở kịch đầu tay mang tên “Sống mãi tuổi 17” được Huy chương Vàng. Ông sáng tác liên tục, mạnh mẽ và có thái độ dũng cảm đáng ngạc nhiên khi đặt trong bối cảnh của thời đại.

Tiếng nói phản biện Lưu Quang Vũ trên những sân khấu đã ào ạt tuôn ra, được công chúng đón nhận. Tên tuổi Lưu Quang Vũ những năm 80 như ngôi sao chói sáng trên bầu trời nghệ thuật.

Ngày 29/8/1988 trên đường từ đoàn kịch Hải Phòng về lại Hà Nội, cả gia đình Lưu Quang Vũ – Xuân Quỳnh với bé Mí (tên thật là Lưu Quỳnh Thơ) đã qua đời trong tai nạn giao thông thảm khốc. Hà Nội rúng động, đám tang lớn nhất Thủ đô diễn ra và từ đó đến nay, các vở kịch của ông với tiếng nói phản biện vẫn cứ vang mãi.

Nhiều học sinh ở Hội An tham gia đọc thơ Xuân Quỳnh – Lưu Quang Vũ.

Gợi mở tình yêu tiếng Việt

“Tôi chọn ngày sinh nhật 17 tháng 4 của Lưu Quang Vũ để làm Se Sẽ Chứ, ban đầu do niềm yêu thích rất riêng tư với anh Vũ chị Quỳnh. Đặc biệt, thơ Lưu Quang Vũ là sợi dây mỏng nối liền ta với bạn, nó se sẽ dặn dò ta rằng thi ca làm cho mỗi chúng ta đẹp lên, cho tâm hồn chúng ta được nương tựa, và chữa lành”. Đạo diễn Nguyễn Hoàng Điệp

“Ô kìa Hà Nội” cũng như Nguyễn Hoàng Điệp thực sự mong muốn, bất cứ ai cũng có thể trở thành người tổ chức, ai cũng được tham gia. Vì vậy, bản thân cô đã cố gắng để Se Sẽ Chứ trở thành một sự kiện thơ thường niên - giản dị - nên thơ – chủ động – sáng tạo nhất có thể.

Đạo diễn Nguyễn Hoàng Điệp cho rằng, thời gian gần đây khi văn thơ đang mất dần chỗ đứng trong đời sống thì việc gợi mở tình yêu tiếng Việt nói chung và thơ văn nói riêng nơi người trẻ là điều cần thiết.

Những câu từ trong sáng, áng thơ chân thành cùng sự tử tế bình dị của Xuân Quỳnh - Lưu Quang Vũ là lý do hoàn hảo nhất để chúng ta cùng ngồi lại, quay về tiếng Việt, ngắm nhìn những con chữ hiền hòa và yêu thêm ngôn ngữ mẹ đẻ.

Se Sẽ Chứ 2021 đã đón nhận được sự ủng hộ của giới trẻ khi có tới 4 điểm thơ tại các trường đại học: Vin Uni, Fulbright, Hoa Sen và Đại học Quốc Gia Hà Nội cùng Studio nghệ thuật Tipsy Art.

Bên cạnh những buổi trò chuyện, sẻ chia về thi ca, các bạn trẻ còn được cùng nhau xem bộ phim tài liệu “Lưu Quang Vũ - Xuân Quỳnh để lại” và trao đổi với đạo diễn Nguyễn Hoàng Điệp, đạo diễn Nguyễn Thước cùng tiến sĩ Đào Lê Na.

Trong ngày sinh nhật của nhà thơ Lưu Quang Vũ có sự góp mặt của các khách mời đặc biệt: Nhà phê bình Phạm Xuân Nguyên, diễn viên - đạo diễn Hồng Ánh, Chủ tịch Fulbright Đàm Bích Thủy, Tiến sĩ Nguyễn Nam… đưa thế hệ trẻ về một thời quá khứ vàng son.

Tại Hội An, những bài thơ duyên dáng, lấp lánh trong ánh hoa đăng sẽ được thả trôi giữa lòng phố cổ thi vị. Tại Hải Phòng, các văn nghệ sĩ cùng thời Lưu Quang Vũ sẽ tụ hội, trò chuyện về dấu ấn của thành phố cảng trong sáng tác của Lưu Quang Vũ và dự đêm thơ trong các ngày 17 - 18/4. Cuộc thi sáng tác mang tên “Viết cho em từ cửa biển” cũng được tổ chức dịp này.