Từng 'hot' nhất thế giới, cổ phiếu công ty mẹ Shopee khiến nhà sáng lập mất 32 tỷ USD tài sản

Ông Forrest Li, nhà sáng lập kiêm CEO của Sea Ltd. - Ảnh: Bloomberg.

Lúc đầu, cả ông Li và các nhà đầu tư ngỡ rằng những vấn đề của Sea chỉ là tạm thời, theo hãng tin Bloomberg. Ông Li - người giữ cương vị CEO của Sea - hiểu rằng sự tăng trưởng mạnh mẽ về số lượng người dùng trong đại dịch Covid-19 không còn nữa, nhưng vào đầu năm nay, ông lạc quan rằng khó khăn sẽ không kéo dài. Ông tin công ty của mình có sức mạnh nội tại và ông đã triển khai các biện pháp để tối ưu hóa tiềm năng lâu dài của công ty, bao gồm đầu tư thêm cho tăng trưởng.

Nhưng mọi tính toán đó đã sai. Sea giờ đây đang đương đầu với giảm tốc kinh tế và lạm phát tăng cao, cộng thêm là mức độ cạnh tranh ngày càng khốc liệt và cuộc bán tháo cổ phiếu công nghệ trên phạm vi toàn cầu. Công ty game và thương mại điện tử khổng lồ này đã phải mạnh tay cắt giảm nhân sự, đóng cửa ở một số thị trường thuộc châu Âu và Mỹ Latin, đồng thời cắt giảm chi phí.

Năm ngoái, có thời điểm ông Li giữ vị trí người giàu nhất Singapore với khối tài sản ròng đạt 22 tỷ USD. Giờ đây, theo dữ liệu của hãng tin Bloomberg, ông chỉ còn khoảng 3 tỷ USD tài sản ròng vì giá cổ phiếu Sea đã giảm 87% so với đỉnh. Tài sản của hai nhà đồng sáng lập Sea là Gang Ye và David Chen cũng giảm tổng cộng 13,5 tỷ USD, trong đó tài sản của ông Ye - từng ở mức 12 tỷ USD - giờ chỉ còn khoảng 2 tỷ USD, còn ông Chen không còn là tỷ phú.

Cùng với các nhà điều hành cấp cao khác, cả ba nhà đồng sáng lập này đã quyết định không nhận lương cho tới khi công ty ổn định trở lại.

Tình trạng của Sea hiện nay là sự đảo ngược hoàn toàn của công ty có cổ phiếu từng được săn lùng nhiều nhất thế giới. Giới phân tích dự báo mức lỗ quý 3 của Sea trong báo cáo tài chính dự kiến công ty vào ngày 15/11 sẽ tăng thêm so với quý trước.

“Thách thức đang rất nhiều. Sea phải chứng minh được là mảng thương mại điện tử có thể làm ra tiền. Rồi công ty cũng phải chứng minh rằng mình có thể tung ra được những game ăn khách mới để thúc đẩy tăng trưởng ở mảng game. Hiện tại, công ty chưa thuyết phục được nhà dầu tư”, ông Ke Yan - trưởng bộ phận nghiên cứu của công ty DZT Research có trụ sở Singapore - nhận định.

Ông Li là một trong những tỷ phú chứng kiến tài sản tăng chóng mạnh trong thời gian đại dịch Covid-19 rồi sụt giảm cũng nhanh không kém khi thế giới thoát ra khỏi giai đoạn căng thẳng nhất của đại dịch. Nhà sáng lập Eric Yuan của Zoom Video Commucations Inc.; cặp cha con đứng sau nền tảng giao dịch ô tô cũ Carvana Co.; và CEO Stephane Bancel của hãng vaccine Moderna cũng chứng kiến sự sụt giảm tài sản tương tự.

Sinh ra ở Thiên Tân, Trung Quốc, ông Li chuyển tới Singapore sau khi lấy bằng MBA Đại học Stanford và thành lập Sea vào năm 2009, ban đầu là một công ty chuyên về game. Được thúc đẩy bởi thành công toàn cầu của game Free Fire, Sea tiến vào lĩnh vực thương mại điện tử. Sàn Shopee hiện là đầu tàu tăng trưởng của Sea, chiếm hơn một nửa trong doanh thu 2,9 tỷ USD của công ty trong quý 2 năm nay. Cuối năm 2020, Sea còn được cấp phép hoạt động trong lĩnh vực ngân hàng số ở Singapore.

Nhưng sau đó, thách thức bủa vây Sea, vì chính việc mở rộng hoạt động đã dẫn tới thua lỗ chồng chất. Tháng 1 năm nay, Tencent Holdings Ltd., nhà đầu tư lớn nhất của Sea, cắt giảm cổ phần. Đến tháng 2, Ấn Độ tuyên bố “cấm cửa” Free Fire. Tiếp đó, Shopee rút khỏi Ấn Độ, Pháp, Argentina cùng một số thị trường khác.

Hồi tháng 3, ông Li còn thể hiện quan điểm lạc quan, nhưng kể từ đó, ông đã thay đổi thái độ. Tháng 9 vừa rồi, ông thừa nhận rằng những khó khăn hiện nay không phải là “một cơn bão mau tan” và có thể sẽ kéo dài trong trung hạn.

Với nhu cầu game giảm xuống và tăng trưởng của Shopee yếu đi, giới phân tích dự báo lỗ ròng của Sea trong quý 3 tăng lên mức 453,6 triệu USD. Doanh thu được dự báo tăng lên mức 3 tỷ USD, từ mức 2,7 tỷ USD cùng kỳ năm ngoái.

Công ty quản lý đầu tư Ark Investment Management của bà Cathy Wood là một trong những nhà đầu tư đã rút khỏi Sea. 3 quỹ của công ty này đã bán hết cổ phiếu Sea, chỉ còn 1 quỹ đang giữ.

Việc cắt giảm chi phí cho thấy Sea giờ đây đang đặt trọng tâm vào tìm kiếm lợi nhuận, nhưng nhà đầu tư sẽ giám sát Sea chặt chẽ hơn các công ty cùng tầm trong khu vực vì Sea là một công ty chín muồi hơn - theo nhà phân tích Nathan Naidu của Bloomberg Intelligence. Sean là công ty đại chúng từ năm 2017, trong khi các công ty gọi xe và giao hàng Grab Holdings Ltd hay GoTo Group mới chỉ niêm yết từ năm ngoái.

“Nhà đầu tư có thể sẽ bắt đầu không còn nhìn nhận Sea như một cổ phiếu tăng trưởng nữa. Và đó chính là áp lực để Sea phải có lợi nhuận”, ông Naidu nói.

Bình Minh -