Từ nay đến 2020: Làm 43 dự án luật, bất khả thi!

Ủy ban Thường vụ Quốc hội tổ chức Hội nghị chuyên đề về công tác xây dựng pháp luật năm 2018. Ảnh: LD.

Với 43 dự án luật được dự kiến làm từ nay đến năm 2020, đại biểu cho rằng “bất khả thi”. Vì vậy, phải lựa chọn theo thứ tự ưu tiên, không nên vội vàng.

Tại hội nghị, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long cho biết, nhìn chung chất lượng đa số các dự án luật, pháp lệnh cơ bản được bảo đảm, thông qua với tỷ lệ cao. Tuy nhiên, chất lượng một số dự án luật còn hạn chế, tài liệu và hồ sơ chưa bảo đảm, dẫn đến việc phải rút ra khỏi chương trình. Mặt khác, vẫn còn dự án luật xin lùi, xin rút khỏi chương trình, việc gửi hồ sơ đến còn chậm, gây bị động và khó khăn cho các cơ quan của Quốc hội.

Theo Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển, những hạn chế trên là do chưa thật sự tuân thủ quy trình xây dựng pháp luật, hồ sơ chuẩn bị cơ bản tốt nhưng có một số còn không đầy đủ, thiếu chiều sâu. Ðặc biệt, thời gian chuyển cho cơ quan thẩm tra không đúng quy định nên nhiều khi cơ quan soạn thảo và thẩm tra phải “chạy song song” với nhau. Ðáng lưu ý, tình trạng này đã tồn tại nhiều năm không khắc phục được.

Với tổng cộng 43 dự án luật phải làm từ nay đến năm 2020, ông Hiển cho rằng, điều này là “bất khả thi”, vượt quá khả năng về quỹ thời gian và con người, không thể thực hiện được. Bởi mỗi năm chỉ làm được 10-12 luật, như vậy tổng số luật có thể làm được cũng chỉ khoảng 24 - 26 luật.

Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga cho rằng, những hạn chế Bộ Tư pháp nêu ra nghe “quen quen”, vì đã tồn tại từ 10 năm nay rồi và nếu không kiên quyết sửa đổi thì 10 năm tới vẫn thế. Theo bà Nga, có tình trạng “nửa đường đổi ý”, lúc đầu trình dự án sang thì chỉ sửa đổi một số điều, nhưng về sau bỗng dưng lại mở rộng toàn bộ phạm vi điều chỉnh, như Luật Ðặc xá, hay Luật Thi hành án hình sự. Từ đó khiến cơ quan thẩm tra phải “chạy” theo rất mệt mỏi; dẫn đến luật không đảm bảo chất lượng.

Chưa kể vẫn còn nhiều báo cáo “chay”, có báo cáo tổng kết không ai ký, không đóng dấu. Thậm chí, có dự thảo luật, hay báo cáo đánh giá tác động còn bị đóng dấu mật. Nhiều cuộc họp với cơ quan thẩm tra, có bộ chỉ cử chuyên viên đến họp thì sao có thể quyết được.

Bộ trưởng Bộ Nội vụ Lê Vĩnh Tân cho rằng, với cách làm như hiện nay thì chất lượng không thể đảm bảo được, chỉ nên cho ý kiến và thông qua 3-4 dự án luật.

Người “gác cổng” cần cương quyết

Nhấn mạnh những tồn tại hạn chế trên đã là “căn bệnh kinh niên”, theo Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu, nguyên nhân là chưa xác định rõ trách nhiệm của các chủ thể trong quá trình xây dựng pháp luật, không thực hiện nghiêm quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật. Ông Phùng Quốc Hiển thì đề nghị các cơ quan rà soát, đặc biệt người “gác cổng” đầu tiên là Bộ Tư pháp, các ủy ban khi thấy dự án nào chưa bảo đảm chất lượng thì cương quyết không đưa vào. Phải siết chặt kỷ luật xây dựng luật, pháp lệnh để làm rõ trách nhiệm khi được phân công.

Theo Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long, Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ cần tiếp tục chỉ đạo, đôn đốc các bộ bảo đảm chất lượng, đẩy nhanh tiến độ soạn thảo, khắc phục tình trạng xin rút, xin lùi thời hạn trình các dự án luật.

Phó Chủ tịch Quốc hội Tòng Thị Phóng đề nghị phải rà soát kỹ các nội dung khi trình ra Quốc hội, đảm bảo chất lượng, quy trình. Với những hồ sơ chưa đảm bảo chất lượng, chưa rõ về mặt hoạch định chính sách thì nên để lại nghiên cứu kỹ lưỡng, với thái độ cầu thị, trách nhiệm.

Thành Nam