Tự do súng đạn và nỗi ám ảnh đẫm máu

Nỗi ám ảnh súng đạn

Theo số liệu của Tổ chức Lưu trữ thông tin về bạo lực súng đạn Mỹ (GVA) công bố ngày 5/8, đã có 255 vụ xả súng hàng loạt xảy ra trên khắp nước Mỹ từ đầu năm đến nay. Con số này tương ứng với trung bình mỗi ngày xảy ra hơn một vụ xả súng, trong khoảng thời gian đó. Người dân tại xứ sở cờ hoa đang hàng ngày phải sống trong nỗi ám ảnh của bạo lực súng đạn.

Gần đây nhất, cả nước Mỹ lại nước bàng hoàng khi hai vụ xả súng xảy ra trong vòng chưa đầy 24 giờ. Lúc 10h39 (giờ địa phương) ngày 3/8, cảnh sát thành phố El Paso, bang Texas, nhận được cuộc gọi báo tin vụ xả súng hàng loạt xảy ra tại cửa hàng Walmart gần khu mua sắm Cielo Vista, cách biên giới Mỹ - Mexico vài dặm. Vụ việc đã khiến 22 người thiệt mạng và 26 người khác bị thương. Đây được coi là vụ xả súng gây thương vong nhiều thứ 8 trong lịch sử nước Mỹ hiện đại.

Theo cảnh sát địa phương, khu vực Walmart khi ấy rất đông khách, khoảng 3.000 người đang mua sắm chuẩn bị cho con cái tựu trường. Các nhân chứng tại hiện trường cho biết thủ phạm là một người đàn ông mặc áo sẫm màu. Hắn ngắm vào người mua sắm và nổ súng.

Tổng thống Mỹ Donald Trump mô tả vụ tấn công này là hành động hèn nhát. “Tôi cùng với tất cả mọi người ở đất nước này lên án hành động thù ghét ngày hôm nay. Không có lý do hay nguyên cớ nào có thể biện minh cho việc sát hại người vô tội”, ông nói.

Khi người Mỹ chưa hết bàng hoàng, khoảng 12 giờ sau vụ xả súng ở El Paso, cảnh sát thành phố Dayton, tiểu bang Ohio lại thông báo về một vụ nổ súng mới với 10 người thiệt mạng, gồm cả hung thủ và 16 người bị thương. Vụ việc xảy ra tại tại một khu giải trí sôi động về đêm với nhiều nhà hàng, quán bar... Theo hãng tin Reuters, nếu cảnh sát không kịp thời xuất hiện và hạ gục hung thủ trong vòng 30 giây, người thiệt mạng có thể còn lớn hơn.

Bài toán chưa có lời giải

Một trong những lý do chính khiến nước Mỹ thường xuyên phải hứng chịu các vụ xả súng hàng loạt, đó là tự do súng đạn. Từ trước đến nay, đây vẫn luôn là một vấn đề nhạy cảm gây tranh cãi. Súng đạn được xem là một phần của lịch sử và văn hóa Mỹ - đất nước đa sắc tộc. Tuy nhiên, quyền sở hữu súng đạn đã và đang đi liền với tội ác.

Quyền sở hữu súng đã được ghi trong Hiến pháp Mỹ. Theo thống kê, Mỹ hiện là quốc gia có tỷ lệ sở hữu súng cao nhất thế giới khi trung bình mỗi người sở hữu tới 1,2 khẩu súng. Việc tiếp cận vũ khí dễ dàng làm cho khoảng cách giữa ý muốn giết người và hành động giết người bị thu hẹp.

Tuy nhiên, các nhóm ủng hộ việc sở hữu vũ khí vẫn có những lý lẽ riêng. Quan điểm của họ là “Súng không giết người. Người giết người”. Muốn ngăn chặn tội phạm, phải giải quyết gốc của vấn đề là người phạm tội, chứ không phải là cấm buôn bán vũ khí. Nếu một người đã quyết tâm phạm tội thì họ vẫn có rất nhiều phương tiện khác hoặc tìm mua súng lậu. Nếu tội phạm có thể mua súng lậu, còn người dân lương thiện không có súng tự vệ thì tình hình bạo lực có thể còn tệ hơn.

Bên cạnh đó, theo Cục Điều tra Liên bang Mỹ, số lượng các vụ xả súng xuất phát từ những luồng tư tưởng cực đoan đã có sự gia tăng đáng kể trong thời gian gần đây. Ngay sau hai vụ nổ súng kinh hoàng kể trên, Tổng thống Donald Trump đã có bài phát biểu chỉ trích các diễn đàn mạng là nơi cổ súy tư tưởng cực đoan: “Mạng Internet là nơi tạo ra những kẻ quá khích, khiến chúng trở nên cực đoan và gây ra những hành động điên rồ. Các góc tối của Internet phải được chiếu sáng, ngăn xả súng từ trước khi chúng xảy ra”. Do đó, ông Trump kêu gọi các công ty mạng xã hội, các nhà phát triển trò chơi điện tử phải hành động, chống lại văn hóa cổ súy bạo lực. Giới trẻ Mỹ được cho là tiếp xúc với quá nhiều nội dung giải trí mang tính bạo lực.

Các diễn đàn trên mạng Internet được cho là nguyên nhân hàng đầu thúc đẩy bạo lực súng đạn ở Mỹ. Trang web www.8chan.com được coi là nơi tăm tối nhất của Internet đã bị kêu gọi đóng cửa bởi chính cha đẻ của nó sau khi vụ xả súng ở El Paso xảy ra. Đây vốn là diễn đàn tự do phát ngôn. Ba trong số các nghi phạm xả súng trong năm nay đều đăng tải thông điệp thù hận, phân biệt chủng tộc, tôn giáo lên trang web này trước khi cầm súng ra đường giết người.

Tuy nhiên, trang web này chỉ là một trong số rất nhiều nền tảng mở giúp lan truyền thông điệp xấu vẫn đang hiện hữu tại Mỹ. Nước Mỹ vẫn sẽ còn phải đương đầu với những vụ xả súng hàng loạt nếu không giải quyết triệt việc kiểm soát súng đạn cũng như tìm cách ngăn chặn sự lây lan những luồng tư tưởng hay chủ nghĩa cực đoan trong một bộ phận giới trẻ.

Ngọc Ly