'Từ điển chính tả tiếng Việt' sai chính tả: Cơ quan quản lý lên tiếng

Bìa cuốn "Từ điển chính tả tiếng Việt" do GS.TS Nguyễn Văn Khang chủ biên.

Lỗi sai sơ đẳng

Cuốn “Từ điển chính tả tiếng Việt” của GS.TS Nguyễn Văn Khang sai ở các dạng: Không nắm được nghĩa yếu tố cấu tạo từ; thiếu tra cứu cẩn thận, hướng dẫn viết các thành ngữ tục ngữ thiếu chính xác, phát âm sai và không hiểu nghĩa của từ ngữ, yếu tố Hán Việt.

Một độc giả có tên Thục Võ bình luận: “Đọc các điểm bắt lỗi của ông Hoàng Tuấn Công với cuốn “Từ điển chính tả tiếng Việt” của GS.TS Nguyễn Văn Khang có thể thấy đều là lỗi sơ đẳng nhưng cần phải nói ra. Bởi người làm từ điển là người có học hàm học vị lại không biết những điều sơ đẳng ấy?”. Các lỗi sai được ông Hoàng Tuấn Công trích dẫn như: Tác giả Nguyễn Văn Khang diễn giải từ “Sử” thành các từ: Sử kiện, sử nữ, sử tử… GS.TS Nguyễn Văn Khang khẳng định không viết “xử”. Trong khi đó, theo thông lệ tiếng Việt sẽ viết là: Xử kiện, xử nữ, xử tử. Hoặc với thành ngữ tục ngữ, khi thì tác giả cuốn sách diễn giải “Trông gà hóa cáo”, lúc lại “nghe gà hóa cuốc”… Trong thực tế câu thành ngữ tục ngữ đúng là “trông gà hóa cuốc”.

Sau khi đọc 160 lỗi sai sót được chỉ ra trong cuốn từ điển, bạn đọc Phạm Du cho biết: "Lỗi sai này là sai có hệ thống, đề nghị cho thu hồi cuốn sách và tác giả cần lời giải thích với công chúng". Một độc giả khác có tài khoản tên là Chu Linh Ngoạn bày tỏ: “Hãy bình tĩnh chờ cơ quan chức năng và chính tác giả xử lý ra sao”. Chủ tài khoản này cũng cho biết, nếu cơ quan chức năng không xử lý thì niềm tin của độc giả sẽ xuống đáy.

Chờ hội đồng thẩm định rồi kết luận

Trao đổi với phóng viên Kinh tế & Đô thị, Cục trưởng Cục Xuất bản, In và Phát hành Nguyễn Nguyên cho biết, ông đã tiếp nhận được thông tin khi đọc bài trên báo Kinh tế & Đô thị. Tuy nhiên, trước câu hỏi xử lý vấn đề này như thế nào, quan điểm của ông Nguyễn Nguyên cho rằng chỉ nên dừng ở rút kinh nghiệm, chưa thể xử lý vì cuốn từ điển mang tính học thuật, cần phải có một hội đồng thẩm định để đánh giá có sai sót hay không. Ông Nguyên lấy ví dụ cụ thể trường hợp cuốn “Từ điển chính tả tiếng Việt” của PGS.TS Hà Quang Năng bị dư luận phân tích sai chính tả hồi tháng 6/2020. Phía chủ biên là PGS.TS Hà Quang Năng vẫn bảo vệ quan điểm cuốn từ điển không sai, không làm ẩu mà là cách cung cấp hệ thống từ ngữ được dùng trong tiếng Việt hiện nay, trong đó có cả những dạng chuẩn lẫn dạng chưa chuẩn nhưng vẫn được dùng. Tuy chưa xác định đúng sai nhưng vì còn bất đồng trong quan điểm học thuật nên Cục Xuất bản, In và Phát hành đã chấp nhận cho nhà xuất bản thu hồi. “Vì khi còn là quan điểm khác nhau mà để học sinh sử dụng thì sợ sẽ hiểu sai và làm hỏng cả một thế hệ” – ông Nguyễn Nguyên thông tin.

Đối với trường hợp cuốn “Từ điển chính tả tiếng Việt” của GS.TS Nguyễn Văn Khang, lãnh đạo Cục Xuất bản, In và Phát hành cho rằng ông đang cho cán bộ đọc, kiểm tra, rà soát, nếu phát hiện sai sót hoặc chưa đồng nhất quan điểm thì Cục sẽ có ý kiến xử lý. “Chúng tôi không buông tay, không bỏ qua bất kỳ sai sót nào” – Cục trưởng Cục Xuất bản, In và Phát hành Nguyễn Nguyên bày tỏ.

Khi phóng viên trao đổi, với trách nhiệm là cơ quan quản lý cao nhất về ngành xuất bản, quan điểm và cách giải quyết của Cục như thế nào khi chỉ trong vòng nửa năm 2020, liên tiếp xảy ra những sự vụ gây tranh cãi về chất lượng các ấn phẩm của NXB Đại học Quốc gia liên kết với Công ty TNHH MTV Thương mại và Dịch vụ văn hóa Minh Long thực hiện, ông Nguyên bày tỏ quan điểm: Trách nhiệm đầu tiên và cuối cùng về chất lượng một cuốn sách là nhà xuất bản, công ty liên kết chỉ đồng chịu trách nhiệm. Tuy nhiên, nếu quá trình thẩm định thấy những sai sót của Công ty TNHH MTV Thương mại và Dịch vụ văn hóa Minh Long là có tính hệ thống thì Cục sẽ đưa vào danh sách để các nhà xuất bản lưu tâm khi thực hiện liên kết.

Sách từ điển được mọi người quan tâm nên đánh giá là nghiêm trọng và liên tiếp sai phạm thì không hẳn đến mức như mọi người suy nghĩ. Vì một năm số lượng sách từ điển tiếng Việt xuất bản không phải 1 cuốn, mà cỡ vài trăm đầu sách. Có nhiều đầu sách tốt nhưng có nhiều đầu sách khi ra thị trường thì phát hiện sai sót. Cục đã và đang rà lại toàn bộ hệ thống liên quan đến từ điển, để có đánh giá cụ thể.

Cục trưởng Cục Xuất bản, In và phát hành Nguyễn Nguyên

Linh Anh