Tự chủ tài chính cũng nên được tự chủ tuyển sinh

Toàn cảnh Kỳ họp

Tiếp tục chương trình làm việc, sáng nay (6/11), các ĐB Quốc hội làm việc tại hội trường nghe Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội Phan Thanh Bình trình bày Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của dự thảo Luật Giáo dục đại học.
Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục đại học đã được Quốc hội cho ý kiến tại Kỳ họp thứ 5. Theo đó,về hệ thống cơ sở giáo dục đại học dự kiến gồm trường đại học, học viện và các cơ sở giáo dục đại học có tên gọi khác phù hợp với quy định của pháp luật. Trong đó, trường đại học được coi là hạt nhân cơ bản, nền tảng của hệ thống.

Về đẩy mạnh tự chủ đại học: Dự thảo quy định cơ chế bảo đảm thực hiện tự chủ thông qua việc xác định rõ về thiết chế hội đồng trường, phân định mối quan hệ giữa hội đồng trường với Hiệu trưởng; quy định cơ chế quản trị phù hợp với tính chất của từng loại hình cơ sở giáo dục đại học; bổ sung nhiều nội dung theo hướng tăng cường quyền tự chủ gắn với trách nhiệm giải trình của cơ sở giáo dục đại học về chuyên môn học thuật, tổ chức và nhân sự, tài chính, tài sản.

ĐB Nguyễn Thiện Nhân phát biểu (ảnh GD)

Đồng tình với báo cáo thẩm tra của Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội, ĐB Nguyễn Thiện Nhân (Bí thư Thành ủy TP Hồ Chí Minh) cho rằng những nội dung mà dự thảo nêusẽ tạo điều kiện để có nền giáo dục hiệu quả hơn, đáp ứng yêu cầu của đất nước và nhân dân. Tuy nhiên, ĐB Nguyễn Thiện Nhân đã nêu thêm một số vấn đề cần làm rõ, ví Điều 32: Cơ sở giáo dục đại học thực hiện quyền tự chủ, chịu trách nhiệm giải trình theo quy định của pháp luật. Theo đại biểu Nguyễn Thiện Nhân điều này đúng nhưng chưa đủ, cần nói rõ: chịu trách nhiệm trước chủ sở hữu, trước người học, trước các tổ chức cá nhân liên quan

Cũng với quy định về tự chủ tài chính, một số ĐB cho rằng, tự chủ đại học là điểm mở, tạo cơ hội cho các trường bứt phá, nâng cao cơ sở vật chất cho giảng dạy, nghiên cứu. Trên tinh thần đó, ĐB Hồ Thanh Bình (đoàn An Giang) cho rằng, Nhà nước cần quan tâm chung trên tinh thần tạo ra được động lực để phát triển. Dần dần tập cho các trường, tạo cho các trường năng lực tự chủ. Về mặt nguyên lý để phát triển thì sự cạnh tranh là một trong những động lực cơ bản nhất cho tất cả các phát triển. Đây là một xu hướng, dù khó khăn ngay từ đầu, các trường cũng rất e dè, nhưng tôi nghĩ các trường sẽ ủng hộ và đây là hướng tạo ra năng lực thực sự cho các trường đại học, cho quá trình đào tạo và nghiên cứu khoa học.

Còn ĐB Vũ Trọng Kim Hải Dương), “cần có quy định rõ trong luật để đảm bảo tự chủ không có nghĩa là Nhà nước không cấp kinh phí cho các trường đại học. Theo đó, làm rõ việc cấp kinh phí cho nhiệm vụ gì và theo lộ trình nào? Các trường Đại học tự chủ như thế nào để hướng tới mục tiêu cuối cùng là đào tạo ra lực lượng lao động tri thức đáp ứng yêu cầu thực tế của nền kinh tế - xã hội”.

Đai học Ngoại thương Hà Nội một trong những trường đại học Top đầu về đào tạo

Xét cho cùng mục đích của việc cho ra đời dự án Luật Giáo dục đại học không ngoài mục đích nào hơn là nhằm góp phần nâng cao chất lượng đào tạo để tạo nguồn nhân lực có chất lượng phục vụ nhu cầu của xã hội- đất nước; đồng thời tránh chảy máu ngoại tệ do hàng năm rất nhiều du học sinh đi học ở nước ngoài. Song vấn đề đặt ra, trong khi nêu điểm nhấn để nâng cao chất lượng giáo dục đại học là tự chủ về tài chính thì khâu thi tuyển vẫn phải áp dụng mô hình thí điểm 2 trong 1 như hiện nay?

Có lẽ để nâng cao chất lượng đào tạo đại học, bên cạnh việc cho phép tự chủ tài chính, phải cho các trường tự chủ về mặt tuyển sinh. Ví như các trường được tự ra đề, được tự chọn nơi thi… Bộ GDĐT chỉ quản lý nhà nước giống như trọng tài để bắt các trường việt vị trong quá trình tuyển sinh.

H.Phạm