Từ 1/4 chính thức triển khai tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019
Tổng cục Thống kê vừa cho biết, từ 1/4/2019, Tổng cục sẽ tiến hành Tổng điều tra Dân số và nhà ở năm 2019 trên quy mô toàn quốc. Cuộc Tổng điều tra này được kỳ vọng sẽ cập nhật thông tin đầy đủ về dân số để tới năm 2029 không phải thực hiện Tổng điều tra dân số và nhà ở nữa.
Trong cuộc Tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019, ngoài phương thức truyền thống, ngành Thống kê còn áp dụng CAPI và Webform vào điều tra
Dùng CAPI và webform vào điều tra
Cứ 10 năm một lần, Việt Nam lại tiến hành Tổng điều tra Dân số và nhà ở nhằm cung cấp thông tin đầy đủ về tình hình dân số, nhân khẩu học và nhà ở trên phạm vi toàn quốc để phục vụ công tác đánh giá kết quả thực hiện các kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội từng giai đoạn.
Cuộc Tổng điều tra dân số và nhà ở đầu tiên diễn ra vào năm 1979. Từ đó đến nay, Việt Nam đã tiến hành ba cuộc Tổng điều tra dân số và nhà ở vào các năm 1989, 1999 và 2009.
Ông Phạm Quang Vinh- Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Thống kê, Ủy viên thường trực BCĐ TĐT Dân số và nhà ở Trung ương cho biết, cuộc Tổng điều tra năm nay diễn ra trong bối cảnh cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 đang phát triển mạnh mẽ nên một trong những điểm mới của cuộc điều tra năm nay là ứng dụng CNTT trong tất cả các công đoạn của cuộc Tổng điều tra.
Cụ thể, trong quá trình thu thập thông tin, ngoài việc sử dụng hình thức phiếu giấy in sẵn như năm 2009, Tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019 sẽ áp dụng thêm hai hình thức thu thập thông tin mới là Điều tra bằng phiếu điện tử trên thiết bị di động (còn gọi là CAPI) và điều tra bằng phiếu trực tuyến sử dụng internet (còn gọi là Webform). Để thực hiện được việc này, ngành Thống kê sẽ phải lập danh sách thôn, tổ dân phố và địa bàn điều tra, lập và cập nhật Bảng kê hộ, chọn mẫu hộ, nhắn tin và gửi thư điện tử (email) đến các hộ đăng ký thực hiện webform. Tuy nhiên, ông Vinh cho biết, qua các cuộc điều tra thí điểm Tổng điều tra năm 2019, tỷ lệ người dân tham gia hình thức này là khá thấp. Do vậy, đây sẽ là một thách thức lớn đối với ngành Thống kê về việc tuyên truyền làm sao để người dân hiểu và hợp tác.
Thống nhất thông tin, khái niệm về dân số
Ngoài ra, cũng theo ông Vinh, do tính chất quan trọng của thông tin điều tra là nhằm đáp ứng yêu cầu thông tin về dân số và nhà ở, phục vụ đánh giá kết quả thực hiện các kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2011 – 2020; xây dựng chiến lược và các kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2021 – 2030; phục vụ công tác giám sát thực hiện Nghị quyết của Ban chấp hành Trung ương Đảng khóa XII về công tác dân số trong tình hình mới; giám sát các mục tiêu phát triển bền vững toàn cầu mà chính phủ Việt Nam đã cam kết nên cuộc tổng điều tra sẽ được làm cẩn thận, chi tiết. Nội dung điều tra được chia thành 2 nhóm: Đối với điều tra toàn bộ (gồm 22 câu hỏi), sẽ điều tra các thông tin về dân số thông thường như các thông tin cá nhân; nhà ở của hộ.
Đối với điều tra chọn mẫu (được tiến hành trên 15% dân số cả nước, với 65 câu hỏi), ngoài các câu có trong phiếu điều tra toàn bộ, còn có thêm các nhóm thông tin liên quan đến thông tin về dân số như tình trạng di cư và lý do di cư; tình trạng khuyết tật; tuổi kết hôn lần đầu; tình trạng lao động việc làm); Thông tin về lịch sử sinh của nữ vị thành niên từ 10 – 14 tuổi và phụ nữ từ 15 – 49 tuổi; Thông tin về người chết …
Ông Vinh cho biết, cách điều tra này sẽ cơ bản khắc phục được hạn chế của các nguồn thông tin dân số đang có trong dữ liệu hệ thống thống kê hộ tịch của Bộ Tư pháp hay hệ thống thống kê hành chính của ngành công an và ngành y tế, đó là thông tin thu thập không đủ chi tiết; không đồng nhất trong sử dụng các quy ước và khái niệm về dân số. Đồng thời, cuộc tổng điều tra này được kỳ vọng sẽ là căn cứ để cập nhật đầy đủ thông tin về dân số, từ đó đề xuất nâng cao chất lượng thông tin của hệ thống báo cáo hành chính để tiến tới không thực hiện Tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2029.
