Từ 1/1/2018: Phạt hình sự bán hàng đa cấp không theo quy định

Mô hình Kim tự tháp trong bán hàng đa cấp. (Ảnh minh họa).

Đây là lần đầu tiên Bộ luật hình sự của Việt Nam có một tội danh riêng xử lý đối với các hành vi vi phạm trong hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp.

Trường hợp phạm tội có dấu hiệu lừa đảo chiếm đoạt tài sản sẽ bị xử lý theo Điều 174 Bộ luật hình sự về tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản, trường hợp phạm tội có yếu tố sử dụng máy tính, mạng viễn thông, phương tiện điện tử thì bị xử lý theo Điều 290 Bộ luật hình sự về tội sử dụng máy tính, mạng viễn thông, phương tiện điện tử thực hiện hành vi chiếm đoạt tài sản.

Theo Cục Quản lý cạnh tranh, việc bổ sung vi phạm về kinh doanh theo phương thức đa cấp vào Bộ luật hình sự sẽ giúp các cơ quan tố tụng có cơ sở để xử lý sớm các vụ việc sử dụng phương thức kinh doanh đa cấp để huy động vốn trái phép, ngăn chặn thiệt hại không đáng cho người dân.

Được biết, trước khi Bộ luật hình sự được bổ sung các khung hình phạt như trên, thời gian vừa qua, các cơ quan chức năng đã phát hiện và xử lý nhiều trường hợp doanh nghiệp hoạt động theo phương thức đa cấp nhưng chưa được cấp giấy chứng nhận hoạt động bán hàng đa cấp đối với số tiền phạt 653 triệu đồng.

Kinh doanh theo phương thức đa cấp đã có trên thế giới khoảng 100 năm nay, nhưng đến đầu thế kỷ 21, loại hình kinh doanh này mới xuất hiện tại Việt Nam. Theo một số chuyên gia, ở nước ngoài, nhất là các nước phát triển, mục đích của kinh doanh đa cấp là tiết kiệm thời gian trong việc đưa các sản phẩm tốt nhất, có chất lượng từ nhà máy sản xuất đến tay người tiêu dùng; trong khi ở Việt Nam chất lượng hàng hóa trong kinh doanh đa cấp đa phần là không được chú trọng, giá trị sản phẩm được quảng bá không đúng với thực tế, không phù hợp với giá trị đồng tiền mà người tiêu dùng bỏ ra mua hàng.

Nhằm lành mạnh hóa thị trường bán hàng đa cấp hiện nay, Bộ Công thương đã ban hành quyết định số: 1052/QĐ thành lập đoàn kiểm tra các hoạt động liên quan đến việc chấp hành pháp luật về bán hàng đa cấp. Đã có hơn 25 doanh nghiệp làm ăn sai trái bị xóa sổ, hàng chục doanh nghiệp lớn nhỏ bị kiểm tra, cảnh cáo và áp dụng phạt.

Theo Cục Quản lý cạnh tranh, các hành vi vi phạm phổ biến bị phát hiện và xử lý gồm các vấn đề như: vi phạm trong cấp bổ sung; thay đổi giấy chứng nhận đăng ký hoạt động bán hàng đa cấp; thay đổi giấy chứng nhận, hoạt động đào tạo người tham gia bán hàng đa cấp; quảng cáo đưa thông tin gian dối hoặc gây nhầm lẫn cho khách hàng; duy trì nhiều hơn một vị trí kinh doanh đa cấp, hợp đồng bán hàng đa cấp, mã số kinh doanh đa cấp đối với cùng một người tham gia bán hàng đa cấp…

Đây cũng chính là những vấn đề mấu chốt nếu không được quản lý nghiêm sẽ dẫn đến những hành vi biến tướng, núp bóng bán hàng đa cấp thường được gọi là kinh doanh theo mô hình kim tự tháp gây ra những hoang mang và bức xúc trong dư luận.

Anh Trinh