TT Trump nói sa thải cố vấn 'diều hâu', cố vấn lại nói mình tự từ chức

Tổng thống Trump cho biết ông đã yêu cầu cố vấn an ninh quốc gia John Bolton từ chức vì bất đồng trên nhiều vấn đề.

Ông Trump tức giận vì nghĩ rằng chính cố vấn có khuynh hướng “diều hâu”, cứng rắn dưới quyền mình đã tung tin cho báo chí, để dư luận nghĩ ông Bolton đã cố ngăn chặn cuộc đàm phán hòa bình giữa ông Trump và Taliban tại trại David, bang Maryland, Mỹ.

Nhưng ông Bolton lại kể câu chuyện khác trên Twitter chỉ vài phút sau bài đăng của ông Trump. “Tôi xin nghỉ việc tối qua, và Tổng thống Trump nói ‘hãy bàn chuyện này ngày mai’”, ông Bolton viết trên mạng.

Dù thế nào, việc ông Bolton ra đi để lại thêm một khoảng trống trong hàng ngũ lãnh đạo cao cấp trong chính quyền. Nhiều cơ quan chưa có lãnh đạo hoặc mới chỉ có quyền lãnh đạo, bao gồm các cơ quan trong lĩnh vực an ninh quốc gia.

Politico nhận định khi không có đầy đủ đội ngũ cố vấn, ông Trump sẽ không được nghe nhiều ý kiến phản biện, trái chiều trong các vấn đề hệ trọng, không chỉ đối với Mỹ mà còn với hòa bình thế giới, như căng thẳng với Iran hay Triều Tiên.

Ông Bolton vào Nhà Trắng đem theo đường lối ngoại giao “diều hâu”, cứng rắn, thậm chí cổ xúy chiến tranh với các nước thù địch như Triều Tiên hay Iran. Ảnh: Getty Images.

Ông Bolton liên tục tung tin cho báo chí?

Những người biết chuyện nói ông Trump ngày càng bực mình trước các bản tin về sự chia rẽ trong chính quyền, và tin rằng chính ông Bolton cùng phe phái đã tung ra những tin đó, theo Politico.

Cuối tuần qua, báo chí Mỹ viết về sự tranh cãi qua lại trong chính quyền về việc có mời Taliban đến trại David hay không. Ông Trump và các quan chức khác như Ngoại trưởng Mike Pompeo tin chắc ông Bolton đã rò rỉ thông tin.

“Khi New York Timesra bài viết, rõ ràng ông Bolton và cấp dưới có vân tay khắp nơi, để người ta nghĩ rằng ý tưởng gặp Taliban không phải của ông ấy, mà là của ông Pompeo”, một người thân cận với Tổng thống Trump nói với Politico.

Một nguồn tin khác xác nhận với Politicovề điều này, và nói việc rò rỉ thông tin lặp đi lặp lại, được cho là từ phe Bolton nhằm nêu bật sự bất hòa nội bộ.

Tổng thống Trump và cố vấn an ninh quốc gia John Bolton. Ảnh: AFP.

Phát ngôn viên Nhà Trắng Stephanie Grisham cho biết ông Trump gặp ông Bolton và yêu cầu ông từ chức vào tối 9/9, ngay trước khi lên đường đi North Carolina vận động tranh cử.

Thư từ chức của ông Bolton, ghi ngày 10/9, là một bức thư ngắn gọn: “Tôi xin từ chức, có hiệu lực ngay lập tức, khỏi cương vị Trợ lý cho Tổng thống về Các vấn đề An ninh Quốc gia. Cảm ơn ngài đã cho tôi cơ hội phục vụ đất nước”.

Một số quan chức khác không tỏ ra tiếc nuối về ông Bolton. “Tổng thống có quyền chọn đội ngũ mà ông muốn”, Ngoại trưởng Pompeo trả lời các phóng viên, và cười nhẹ, theo Politico. “Ông ấy có quyền quyết định như vậy”.

Sự “cứng đầu” khiến ông Trump không chịu nổi

Ngay từ đầu, ông Bolton đã làm các đồng nghiệp khó chịu khi thay đổi hoàn toàn cách ra quyết định liên quan tới an ninh quốc gia: cắt bớt các cuộc họp cấp cao để bàn rõ các vấn đề, mà chỉ giới hạn trong một số cố vấn.

Các quan chức Lầu Năm Góc và Bộ Ngoại giao thường cảm thấy mập mờ, thiếu rõ ràng về quá trình này. Ông Bolton cũng thường tranh cãi với cấp dưới của Quyền chánh văn phòng Nhà Trắng Mick Mulvaney.

Thư từ chức của ông Bolton, ghi ngày 10/9, là một bức thứ ngắn gọn. Ảnh: Fox News.

Từng là đại sứ Mỹ ở Liên Hợp Quốc, ông Bolton vào Nhà Trắng đem theo đường lối ngoại giao “diều hâu”, nhưng lại mâu thuẫn với tổng thống trong một số vấn đề như Iran và Triều Tiên.

Ông Trump luôn công nhận có khác biệt giữa mình và ông Bolton, thậm chí còn nói có một người như Bolton là hữu ích, nhất là khi phải đối mặt với các nước thù địch như Iran.

“John Bolton là cách để ông Trump khiến Iran bất an, tạo sự khó lường. Nhưng ông Bolton không có mấy quyền lực, mà chỉ là bù nhìn”, một cố vấn thân cận khác của ông Trump nói với Politico.

Dù vậy, sự cứng rắn của ông Bolton dần dần khiến ông Trump không thể chịu nổi, giữa lúc tổng thống Mỹ đang muốn đạt thỏa thuận hòa bình với Taliban, chấm dứt cuộc chiến 18 năm ở Afghanistan dài nhất trong lịch sử Mỹ, và rút toàn bộ quân về nước.

Khi NBC News đưa tin ông Bolton và Phó tổng thống Mike Pence phản đối ý tưởng gặp Taliban ở Mỹ, một số quan chức lại tin rằng chính ông Bolton tiết lộ thông tin.

Trong quá khứ, ông Bolton đã tỏ rõ sự không hài lòng khi ông Trump nỗ lực đạt thỏa thuận với Triều Tiên về vấn đề hạt nhân và có ba cuộc gặp với lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong Un.

Ông Bolton cũng bất mãn với việc ông Trump ngỏ ý muốn gặp Tổng thống Iran Hassan Rouhani tại cuộc họp Đại Hội đồng Liên Hợp Quốc sắp tới ở New York.

Các quan chức Iran thường xuyên phê phán ông Bolton và nhóm các cố vấn "diều hâu", và nói họ muốn đẩy nước Mỹ vào một cuộc chiến mà ông Trump không hề muốn với Iran. Giữa năm nay, ông Trump đã đổi ý vào phút chót sau khi đã ra lệnh tấn công Iran nhằm trả đũa việc Tehran bắn rơi máy bay không người lái Mỹ.

Người có lợi nhất sau khi ông Bolton ra đi có lẽ là ông Pompeo. Ngoại trưởng Mỹ giờ là người được tổng thống tín nhiệm nhất - ông vẫn thường tránh bộc lộ sự bất đồng với sếp mình. Theo POLITICO, thậm chí có đồn đoán rằng ông Pompeo có thể kiêm nhiệm cả chức cố vấn an ninh quốc gia và chức ngoại trưởng, như Henry Kissinger từng làm trước đây.

Ngoại trưởng Mike Pompeo (trái) có lẽ là người hưởng lợi nhất sau khi ông Bolton (phải) ra đi. Ảnh: New York Times.

Trọng Thuấn