TSKH Nghiêm Vũ Khải: Khiếu nại, tố cáo đất đai chiếm 70%

Ngày 8/7, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (VUSTA) đã tổ chức diễn đàn khoa học Khuyến nghị một số nội dung trọng tâm cần sửa đổi, bổ sung trong Luật Đất đai 2013.

Phát biểu khai mạc diễn đàn, TSKH Nghiêm Vũ Khải, Phó Chủ tịch VUSTA, ĐBQH khóa XIV cho biết, Luật Đất đai đã được sửa đổi, bổ sung nhiều lần, gần đây nhất là Luật Đất đai 2013.

Để thực hiện Luật Đất đai 2013, Chính phủ đã ban hành 11 nghị định, các bộ ngành đã ban hành 40 thông tư, thông tư liên tịch quy định chi tiết thi hành luật, kịp thời hướng dẫn tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong quá tình chuyển tiếp thi hành Luật Đất đai 2003 sang Luật Đất đai 2013, góp phần phát triển kinh tế xã hội đất nước.

Dù vậy, TSKH Nghiêm Vũ Khải cũng chỉ ra rằng, thực tế thi hành Luật Đất đai 2013 cho thấy, hiện nay nguồn lực về đất đai vẫn chưa thực sự được khai thác, phát huy đầy đủ để trở thành nguồn lực quan trọng phục vụ phát triển kinh tế xã hội; khó khăn trong việc tiếp cận đất đai vẫn là một trong những rào cản để cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia, hỗ trợ phát triển doanh nghiệp.

TSKH Nghiêm Vũ Khải, Phó Chủ tịch VUSTA, ĐBQH khóa XIV

Quá trình tích tụ, tập trung đất nông nghiệp diễn ra còn chậm, chưa theo kịp nhu cầu tái cơ cấu ngành nông nghiệp cũng như cho phát triển ngành nông nghiệp hàng hóa quy mô lớn, CNH-HĐH nông nghiệp, nông thôn; đất đai còn manh mún đang là yếu tố cản trở người dân và doanh nghiệp đầu tư dài hạn vào nông nghiệp.

Hạn điền và thời gian sử dụng đất vẫn là rào cản chính trong việc xác lập một tư liệu sản xuất có khả năng tiếp nhận đầu tư lớn, dài hạn, theo chiều sâu vào phát triển kinh tế nông nghiệp, sản xuất hàng hóa quy mô lớn.

"Thực trạng vi phạm chính sách pháp luật về đất đai diễn ra khá phổ biến, tình trạng tham nhũng, trục lợi, làm thất thoát nguồn thu ngân sách liên quan đến đất đai vẫn diễn ra", TSKH Nghiêm Vũ Khải đánh giá.

Theo Phó Chủ tịch VUSTA, nhiều địa phương, đơn vị do lãnh đạo thiếu trách nhiệm, buông lỏng quản lý đã làm xảy ra tình trạng lấn chiếm đất đai, sử dụng không đúng mục đích, tự ý chuyển đổi mục đích sử dụng, không đăng ký biến động với cơ quan nhà nước có thẩm quyền, không thực hiện nghiêm túc các nghĩa vụ tài chính theo quy định.

Nhiều nơi dự án đã được Nhà nước giao đất, cho thuê đất nhưng chậm đưa vào sử dụng, còn để lãng phí, hiệu quả sử dụng đất. Việc giao đất, cho thuê đất kể cả những vị trí có lợi thế, khả năng sinh lời chủ yếu theo phương thức chỉ định, gây thất thu cho ngân sách, cơ chế tạo quỹ đất để đấu giá chưa được quan tâm thực hiện.

"Tình trạng vi phạm chính sách pháp luật về đất đai diễn ra khá phổ biến, khiếu nại, tố cáo liên quan tới đất đai rất phức tạp, chiếm tỷ trọng lớn nhất, khoảng 70%", TSKH Nghiêm Vũ Khải nêu rõ.

Nguyên nhân của tình trạng nêu trên, theo ông, là do hệ thống pháp luật chưa hoàn thiện, còn chống chéo và không thống nhất trong quy định của các luật quy định; một số quy định của Luật Đất đai có xung đột với quy định của các luật khác như Luật Quy hoạch, Luật Đấu thầu, Luật Doanh nghiệp; Luật Đầu tư công... Một số nội dung không còn phù hợp với thực tiễn, có nội dung phát sinh mới mà pháp luật chưa kịp điều chỉnh gây khó khăn trong thi hành.

Bởi vậy, diễn đàn khoa học do VUSTA tổ chức nhằm tiếp tục rà soát những bất cập của Luật Đất đai 2013, đề xuất phương hướng sửa đổi, bổ sung bảo đảm phù hợp với Hiến pháp, quan điểm, chủ trương của Đảng và Nhà nước, bảo đảm sự tương thích, phù hợp với với các luật khác, tạo khuôn khổ pháp lý thuận lợi trong quá trình triển khai pháp luật trong cuộc sống.

Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đất đai 2013, dự kiến trình Quốc hội cho ý kiến năm 2020, đã được rút khỏi chương trình kỳ họp thứ 9 của Quốc hội. Dự kiến, dự thảo Luật này sẽ được trình sau Đại hội lần thứ XIII của Đảng.

Thành Luân