TS Lương Hoài Nam: Tôi không tán đồng việc đưa và nhận phong bì ngày 20.11

Mỗi dịp 20.11, câu chuyện về tặng quà, tặng phong bì cho giáo viên lại được dịp “bàn ra, tán vào”. Ít nước trên thế giới có quy định cấm phụ huynh, học sinh tặng quà, hoa cho giáo viên, kể cả đến nhà riêng tặng. Vấn đề ở chỗ, những món quà ấy chỉ đơn giản về vật chất. Nếu nhận quà có giá trị vượt mức quy định, giáo viên sẽ phải nhận hình thức xử phạt rất nặng. Thế nhưng, ở Việt Nam, hình thức tặng quà thể hiện sự tri ân, tôn sự trọng đạo dường như đang bị biến tướng tinh vi và khó kiểm soát.

Bày tỏ quan điểm, TS Lương Hoài Nam cho rằng: “Việc tặng phong bì cho giáo viên, bác sĩ, cán bộ... để giải quyết công việc nhanh hơn hay có ưu ái hơn cho mình đang diễn ra khá phổ biến trong xã hội hiện nay. Theo tôi nghĩ mọi người đều mệt mỏi, chẳng mấy ai hứng thú với việc tặng phong bì. Bởi nó là nỗi ám ảnh. Chỉ mỗi việc tính bỏ vào phong bì bao nhiêu tiền đã đủ đau đầu.

Chính sự phổ biến ấy khiến nhiều khi phong bì là một vòng luẩn quẩn: Mình nhận phong bì của người này rồi tặng phong bì cho người khác, nhiều khi chính cái phong bì mình tặng đi lại quay về với mình. Nhưng với những người công nhân, nông dân nghèo thì phong bì chỉ có mỗi “chiều ra”. Chẳng ai tặng phong bì cho họ”.

TS Lương Hoài Nam trăn trở về vấn nạn biến tướng của tặng quà tri ân. Ảnh: NVCC

TS Lương Hoài Nam cho rằng đó như một loại bệnh “tham nhũng vặt”. “Ở Trung Quốc, có tham nhũng không? Có chứ, chính họ thừa nhận nước họ có nạn tham nhũng rất nặng và xử lý đến hàng triệu người, nhưng chủ yếu là tham nhũng liên quan đến đầu tư, mua sắm công, tài sản công. Những ai sống ở Trung Quốc sẽ thấy có rất ít “tham nhũng vặt”. Gần như không có chuyện con mình đi học thì mình phải tặng phong bì cho giáo viên, người nhà vào viện phải tặng phong bì cho bác sĩ, ra phường giải quyết công việc thì phải tặng phong bì cho cán bộ phường… Nếu “tham nhũng vặt” không còn hoặc giảm bớt đi thì người dân sẽ dễ thở hơn rất nhiều”, ông Nam nhận định.

Trước ý kiến cho rằng, không phải ai cũng tặng phong bì để giáo viên ưu ái cho con mà đôi khi chỉ giống như mình thưởng cho những người khi họ làm tốt - TS Lương Hoài Nam cho rằng: “Rất khó phân biệt đâu là phong bì cảm ơn giáo viên và đâu là phong bì lợi dụng giáo viên. Nếu ở Nhật Bản, Mỹ hay ở Tây Âu mà giáo viên nhận “phong bì cám ơn” của phụ huynh học sinh thì sẽ thế nào? Nếu bị phát hiện, họ sẽ bị đuổi việc ngay dù là mục đích gì. Tặng hoa thì vô tư. Tôi không tán đồng việc đưa và nhận phong bì ngày 20.11, mặc dù vợ tôi là giảng viên”.

HUYÊN NGUYỄN