Trường Đại học Công nghệ Giao thông vận tải: Lớn mạnh để vươn xa

Chặng đường 75 năm vượt khó

Năm 2020, Trường Đại học Công nghệ Giao thông Vận tải tròn 75 năm xây dựng và phát triển. Phát huy truyền thống “Đi trước mở đường” của ngành Giao thông vận tải (GTVT), trong suốt 75 năm qua, dù trong bất kỳ hoàn cảnh nào, Nhà trường luôn nỗ lực đoàn kết, vượt qua mọi khó khăn, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao, trở thành điểm sáng trong công tác đào tạo, nghiên cứu khoa học và hợp tác quốc tế của ngành GTVT và đất nước.

Năm 2020 ghi dấu 75 năm xây dựng và phát triển của Trường Đại học Công nghệ Giao thông Vận tải. (Ảnh: Tùng Vũ)

Nhìn lại chặng đường 75 năm phát triển vẻ vang của Nhà trường, PGS.TS Nguyễn Hoàng Long – Phó Hiệu trưởng phụ trách Trường Đại học Công nghệ Giao thông Vận tải cho biết: Cách đây 75 năm, trong không khí hào hùng của đất nước khi Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc bản Tuyên ngôn Độc lập khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, Trường Cao đẳng Công chính – tiền thân của Trường Đại học Công nghệ Giao thông vận tải ngày nay, được khai giảng lại dưới chính quyền Cách mạng vào ngày 15/11/1945.

Trong muôn vàn khó khăn của Nhà nước cách mạng non trẻ với thù trong, giặc ngoài, nhưng Chính phủ đã xác định rõ tầm quan trọng của việc đào tạo đội ngũ cán bộ kỹ thuật cho ngành GTVT để kháng chiến, kiến quốc là yêu cầu cấp bách lúc bấy giờ. Ra đời trong điều kiện vô cùng gian khổ và chiến tranh ác liệt, nhưng dưới sự lãnh đạo của Bộ Giao thông công chính, nhờ sự giúp đỡ, đùm bọc của chính quyền và nhân dân các địa phương, được tôi luyện qua những giai đoạn đầy cam go của các cuộc đấu tranh giành độc lập dân tộc, Nhà trường đã không ngừng phát triển, ngày càng trưởng thành vững mạnh, trong mọi hoàn cảnh đều hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao.

Các thế hệ cán bộ lãnh đạo, giảng viên, nhân viên, học sinh của Nhà trường đã vượt qua mọi khó khăn, thử thách, hiểm nguy, vừa trực tiếp tham gia đảm bảo giao thông và phục vụ chiến đấu, vừa giảng dạy, nghiên cứu, đào tạo đội ngũ cán bộ kỹ thuật cho Ngành, nỗ lực phát huy trí tuệ, sức lực của tập thể và từng cán bộ, giảng viên đáp ứng kịp thời yêu cầu của Ngành GTVT và đất nước. Không ít thầy giáo, học sinh đã anh dũng hy sinh vì độc lập tự do của Tổ quốc, vì hạnh phúc của Nhân dân.

Điển hình cho những tấm gương đó là thầy giáo Lưu Đình Tắc, Nguyễn Văn Long, Nguyễn Hội tình nguyện lên đường nhập ngũ và hy sinh anh dũng ở chiến trường miền Nam; là cấp dưỡng Huỳnh Văn Chởi, người con miền Nam tập kết, chiến sỹ thi đua 8 năm liên tục, trước khi nhắm mắt vĩnh biệt còn di chúc lại: “đem 200 đồng tiết kiệm của tôi mua lợn nuôi để cho giáo viên và học sinh có cái ăn mà dạy và học cho tốt”; là học sinh Vũ Anh Cát đã anh dũng hy sinh khi vẫn ôm chặt máy trắc đạc trong tay như để còn tiếp tục tham gia giữ vững đầu mối giao thông trọng điểm nối Hà Nội với các tỉnh phía Nam…

Trước yêu cầu và nhiệm vụ của cách mạng trong từng giai đoạn, Nhà trường đã nhiều lần tách, nhập, đổi tên khác nhau như Cao đẳng kỹ thuật (1949); Cao đẳng giao thông công chính (1952); Trường trung cấp giao thông (1956), Trường Trung học GTVT 1 (1983), Trường Trung học GTVT khu vực 1 (1990), Trường Cao đẳng GTVT (1996) và Trường Đại học Công nghệ GTVT ngày nay. Dù trong bất cứ hoàn cảnh lịch sử nào, tập thể sư phạm nhà trường luôn đoàn kết, đồng lòng, vượt qua mọi gian khó, luôn thực hiện phương châm giáo dục “Lý thuyết gắn liền với thực tiễn”, “ Nhà trường gắn liền với xã hội”. Đó cũng chính là kim chỉ nam, là mệnh lệnh từ trái tim của các thế hệ lãnh đạo, giảng viên đi trước để Nhà trường hiện nay đang thực hiện nguyên lý giáo dục theo định hướng ứng dụng nghề nghiệp với giá trị cốt lõi: Ứng dụng - Thực học - Thực nghiệp nhằm đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao cho Ngành GTVT, góp phần thực hiện chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.

Không ngừng đổi mới để phát triển

Với sứ mệnh đào tạo và cung cấp nguồn nhân lực chất lượng cao theo hướng ứng dụng, nghiên cứu khoa học và chuyển giao công nghệ phục vụ 2 trong 3 khâu đột phá về xây dựng cơ sở hạ tầng và đào tạo nguồn nhân lực phục vụ chiến lược phát triển kinh tế - xã hội đất nước…, trong thời gian qua, Nhà trường đã không ngừng đổi mới, phát triển chương trình đào tạo theo định hướng ứng dụng với tỷ lệ thực hành, thực tập chiếm tới 40% tổng thời lượng toàn khóa. Các chương trình đào tạo đang dần tiệm cận với nhu cầu sử dụng lao động của các doanh nghiệp trong nước và nước ngoài, đặc biệt là các doanh nghiệp Nhật Bản, Hàn Quốc...

Hiện nay, Nhà trường đang đào tạo gần 13.000 học viên, sinh viên theo học các hệ tiến sĩ (2 chuyên ngành); thạc sĩ (12 chuyên ngành); đại học (30 chuyên ngành) với các nhóm ngành đào tạo chính: xây dựng cơ sở hạ tầng kỹ thuật; kinh tế - vận tải - Logistics; cơ khí - ô tô; công nghệ thông tin - điện tử viễn thông… Tất cả các chương trình đào tạo của Trường đều có mục tiêu rõ ràng, cấu trúc hợp lý, được thiết kế một cách hệ thống, đáp ứng yêu cầu về chuẩn kiến thức, kỹ năng của từng trình độ đào tạo và phù hợp với nhu cầu nhân lực của thị trường, đảm bảo tính liên thông dọc, liên thông ngang thuận lợi nhất cho người học.

Sinh viên Trường Đại học Công nghệ Giao thông Vận tải tham dự Lễ khai giảng Lớp CNKT Xây dựng Cầu đường Việt - Pháp. (Ảnh: Tùng Vũ)

Thông qua các chương trình đào tạo, Nhà trường đã tạo nên môi trường học tập chủ động, giúp sinh viên phát triển kỹ năng phân tích độc lập, tư duy sáng tạo và khả năng thích nghi nhanh chóng với công việc thực tế. Ngoài ra, các chương trình ngoại khóa và hoạt động tình nguyện cũng là thế mạnh của Trường nhằm giúp sinh viên có cái nhìn sâu sắc hơn về xã hội; đồng thời phát triển các kỹ năng mềm trong cuộc sống thông qua các hoạt động như nghiên cứu khoa học, thi olympic, tham gia thi robocon, chế tạo xe tiết kiệm nhiên liệu, sáng tạo khởi nghiệp… từ đó tạo tiền đề vững chắc làm hành trang cho các sinh viên hoàn thành tốt công việc trong tương lai.

Để không ngừng đổi mới và đáp ứng nhu cầu dạy và học ngày càng cao, cơ sở vật chất tại 3 cơ sở của Trường ở Hà Nội, Vĩnh Phúc, Thái Nguyên đã không ngừng được đầu tư, nâng cấp. Trong vòng 5 năm qua, Nhà trường đã xây dựng mới, cải tạo sửa chữa hệ thống giảng đường, lớp học, sân tập thể thao, thư viện, mua sắm trang thiết bị thí nghiệm đồng bộ, tiên tiến trị giá hàng trăm tỷ đồng… nhằm tạo điều kiện tốt nhất cho sinh viên được học tập trong môi trường sạch, đẹp, khang trang và hiện đại.

Là một người dành nhiều tâm huyết cho sự nghiệp đào tạo của Nhà trường, PGS.TS Nguyễn Hoàng Long luôn chú trọng đến chất lượng dạy và học của đội ngũ giáo viên và sinh viên của trường. Theo PGS.TS Nguyễn Hoàng Long, tỷ lệ sinh viên có việc làm sau một năm tốt nghiệp đạt trên 92% và được doanh nghiệp đánh giá cao. Đây là một minh chứng về nguyên lý đào tạo đúng đắn của Trường trong thời gian qua. Đóng góp vào những thành công đó không thể không nhắc đến 627 cán bộ viên chức, trong đó có 477 viên chức giảng dạy - nhân tố quan trọng trong việc nâng cao chất lượng đào tạo, nghiên cứu, với 18 Giáo sư, Phó Giáo sư; 120 Tiến sỹ, 376 Thạc sỹ…, được đào tạo bài bản tại các trường đại học, viện nghiên cứu uy tín trong nước và quốc tế, họ đều là những người tâm huyết với nghề, thường xuyên học tập, trau dồi kiến thức chuyên môn, năng lực ngoại ngữ, từng bước đáp ứng yêu câu ngày càng cao của giáo dục đại học.

Trong 5 năm gần đây, Trường Đại học Công nghệ GTVT đã chủ trì thực hiện 3 nhiệm vụ nghiên cứu cấp nhà nước, 5 nhiệm vụ thuộc Quỹ Phát triển khoa học và công nghệ (KH&CN) quốc gia - NAFOSTED; 48 đề tài/dự án cấp bộ; 1 đề tài cấp tỉnh; 223 đề tài cấp cơ sở... Bên cạnh đó, Trường còn thực hiện trên 10 dự án hợp tác với Chương trình môi trường của Liên hợp quốc (UNDP), Ủy ban châu Âu, Đức, Nhật Bản, Pháp, Ấn Độ, Mỹ…Đa số các đề tài/dự án đều tập trung theo hướng nghiên cứu ứng dụng, giải mã công nghệ để giải quyết các vấn đề thực tiễn của Ngành và đất nước.

Với những thành tích đã đạt được, Trường Đại học Công nghệ GTVT đã được Đảng và Nhà nước ghi nhận và trao tặng Danh hiệu Anh hùng Lao động thời kỳ đổi mới; 2 Huân chương Độc lập hạng Nhất; 2 Huân chương Lao động hạng Nhất cùng nhiều phần thưởng cao quý khác…Đặc biệt nhân dịp Trường đạt danh hiệu tiên tiến xuất sắc miền Bắc, ngày 29/11/1961, Nhà trường được đón Bác về thăm và từ đó ngày 29/11 hàng năm trở thành ngày truyền thống của Nhà trường.

Với sự đầu tư mạnh cho nghiên cứu, trong hai năm gần đây, các nhà khoa học của Trường đã công bố trên 660 bài báo khoa học, trong đó có 408 bài báo đăng trên các tạp chí khoa học trong nước, 252 bài báo được đăng trên các tạp chí khoa học quốc tế uy tín (ISI, Scopus). Trường là đơn vị đứng top 30 trường đại học Việt Nam có công bố quốc tế tốt nhất năm 2019, trong đó đứng thứ 13 về tổng số trích dẫn.

Bên cạnh đó, để đẩy mạnh hợp tác nghiên cứu, Trường đã tổ chức 40 hội nghị/hội thảo khoa học trong nước và quốc tế. Đặc biệt năm 2019, Nhà trường đã phối hợp với Hội các nhà khoa học và chuyên gia Việt Nam toàn cầu (AVSE - Global) tổ chức Hội nghị quốc tế về địa kỹ thuật, kết cấu và kỹ thuật công trình (CIGOS 2019) thu hút hơn 200 đại biểu đến từ 27 quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới tham gia công bố các kết quả nghiên cứu, giao lưu học thuật, chia sẻ kinh nghiệm, góp phần quan trọng giúp các nhà khoa học trong nước nâng cao năng lực nghiên cứu phục vụ xây dựng hạ tầng giao thông tại Việt Nam.

Ngoài ra, Trường đã thiết lập quan hệ với 47 doanh nghiệp và trường đại học nước ngoài đến từ Nhật Bản, Hàn Quốc, Mỹ, Đức, Nga, Singapore, Trung Quốc, Ấn Độ và Hiệp hội 113 Viện Đại học Công nghệ (ADUIT) của Pháp… triển khai nhiều chương trình hợp tác về nghiên cứu khoa học và chuyển giao công nghệ; bồi dưỡng nâng cao trình độ cán bộ giảng viên; tổ chức các hội nghị/hội thảo khoa học, tọa đàm trao đổi thông tin; cải tiến chương trình đào tạo; trao đổi sinh viên, tiếp nhận sinh viên thực tập…

Lớn mạnh để vươn xa

Theo PGS. TS Nguyễn Hoàng Long, vinh dự về trách nhiệm được thực hiện hai trong ba khâu đột phá chiến lược phát triển kinh tế xã hội đất nước, đó là đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, xây dựng kết cấu hạ tầng giao thông vận tải trong bối cảnh toàn cầu hóa và sự bùng nổ công nghệ trong cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 đã tạo ra nhiều cơ hội cũng như nhiều thách thức cho Trường khi nền kinh tế đất nước còn gặp nhiều khó khăn, cạnh tranh trong hệ thống giáo dục đại học trong nước và quốc tế ngày càng quyết liệt, quá trình đổi mới từ cơ chế bao cấp trước đây sang cơ chế tự chủ đại học….

PGS.TS Nguyễn Hoàng Long – Phó Hiệu trưởng phụ trách Trường Đại học Công nghệ Giao thông Vận tải. (Ảnh: Kiều Giang)

“Nhiệm vụ của Nhà trường trước mắt và lâu dài là hết sức to lớn, mà trước hết là tinh thần đoàn kết nhất trí, đồng tâm hiệp lực vượt qua mọi khó khăn thử thách, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm, dũng cảm đột phá, có đủ bản lĩnh để vượt qua các khó khăn, thử thách để hoàn thành nhiệm vụ. Phải đổi mới nhận thức, cách làm, phát huy dân chủ, tìm tòi, sáng tạo để có những bước đột phá về quản trị đại học tiên tiến, ứng dụng nền tảng số trong hoạt động quản lý điều hành, đẩy mạnh cơ chế tự chủ, xây dựng chuẩn hóa chương trình đào tạo theo hướng ứng dụng nghề nghiệp, đào tạo theo đơn đặt hàng của doanh nghiệp; đột phá về nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, giảng viên có đủ năng lực và trình độ hội nhập trong nước và quốc tế; đột phá về xây dựng cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy, học và nghiên cứu khoa học để theo kịp tốc độ phát triển của ngành GTVT nói riêng và khoa học công nghệ thế giới nói chung; đột phá về các sản phẩm nghiên cứu khoa học của Trường phải mang tính ứng dụng, giải quyết được những yêu cầu của thực tế sản xuất; và đột phá trong hợp tác quốc tế về đào tạo, nghiên cứu khoa học để hội nhập và phát triển. Đây là nhiệm vụ hết sức khó khăn, đòi hỏi phải có sự nỗ lực, phấn đấu cao của toàn thể cán bộ, giảng viên, công nhân viên và sinh viên trong toàn trường”, PGS. TS Nguyễn Hoàng Long nhấn mạnh.

Với những nỗ lực không ngừng và những thành tích đạt được trong thời gian qua, Trường Đại học Công nghệ Giao thông vận tải phấn đấu đến năm 2030 trở thành trường trọng điểm Quốc gia theo định hướng ứng dụng, có một số ngành đạt trình độ ngang bằng với các trường đại học có uy tín trong nước và khu vực về lĩnh vực Giao thông vận tải./.

Kiều Giang